Vikan - 13.10.1966, Blaðsíða 46

GEFIZT EKKI UPP
FYRIR ALDRINUM
Mikilvægasta atriðið við að halda sér ungum
er að vera ungur í anda og n|óta lífsins. Athug-
ið að kirkjubækurnar segja aðeins til um ár-
in, en ekki hinn raunverulega líkamlega og and-
lega aldur. Aldurinn hefur mismunandi áhrif
á manneskjuna og sum þeirra getum við ráð-
ið við sjálfar.
Við sextíu og fimm ára aldur er konan venju-
lega búin að Ijúka því dagsverki, sem lífið hef-
ur þröngvað upp á hana, og getur nú farið að
velja sér sjálf viðfangsefni og lifnaðarhætti. En
því segi ég þröngvað, að ótal verkefni og skyld-
ur hvíla á ungum og miðaldra konum, sem ýmsar
aðstæður skapa og eru konunum oft næstum
ofviða, þótt þær geri oftast eins vel og mikið og
þær geta. Þessi tímamót ættu því ekki að vera
endir á neinu eða uppgjöf, heldur byrjun á
nýju og ánægjulegra lífi. Reynslan hefur kennt
sextugu konunni að það skiptast á skin og skúr-
ir og óþarfi er að hlaða á sig of miklum
áhyggjum og þess vegna ætti hún að geta not-
ið betur líðandi stundar. Amstur og búsáhyggj-
ur eru venjulega gengnar um garð og fjárhag-
urinn oft rýmri, þannig að hún ætti að geta
veitt sér ýmislegt, sem börnin voru áður látin
sitja fyrir um.
EINANGRID YKKUR EKKI.
Á þessum aldri er auðvitað ekki hægt að
taka þátt í öllu. Aldurinn segir til sín og góð
hvíld er nauðsynleg. En það þýðir ekki að það
eigi að loka sig inni. Bæði fyrir líkamlega og
andlega heilsu er það mikilvægt að hitta annað
fólk. Það er sjálfsagt að umgangast sína gömlu
vini, en það er líka nauðsynlegt að hitta nýtt
fólk og kynnast því — og ekki aðeins jafnöldr-
um, heldur fólki á öllum aldri. Takið þátt í
lífi annars fólks, jafnvel þótt það kunni að
valda ykkur einhverjum óþægindum og raski
að einhverju leyti reglum daglegs lífs ykkar.
HREYFIÐ YKKUR NÓG.
Onóg hreyfing verður oft til .þess, að konur
eldast fyrir aldur fram. Göngur úti eru hollar
og skemmtilegar, en sé heilsan að mestu leyti
í góðu lagi, ættu leikfimisæfingar að vera sjálf-
sagðar. Léttar æfingar eru hollar fyrir hjarta
og æðar, en hafi konan ekki stundað líkamsæf-
ingar fyrr, verður að byrja varlega.
BORÐIÐ RÉTTAN MAT OG EKKI OF MIKIÐ.
Oft verða máltíðir óreglulegar hjá rosknum
konum, sérstaklega ef þær búa einar. Þeim
finnst þá oft, að ekki taki þvf að vera að eiga
við matargerð fyrir sig eina. En um leið verð-
ur fæðan of einhæf og óhollt er að borða á
óreglulegum tímum. Stundum gengur þetta líka
í öfuga átt. Konan er þá kannski einmana og
leitar sér ánægju í að háma í sig mat og verð-
ur alltof feit. Þegar aldurinn færist yfir er nauð-
synlegt að neyta fjölbreyttrar fæðu og hafa
hollar matarvenjur. Maturinn ætti ekki að inni-
halda jafnmargar hitaeiningar og meðan kon-
an var yngri, þótt líkamsþunginn sé sá sami.
Efnaskiptin verða hægari við aldurinn og hor-
mónaframleiðslan minnkar. Þess vegna vill fit-
an safnast of mikið á líkamanum og hættan á
kransæðastíflu eykst. Of mikil fita getur líka
orsakað liðasjúkdóma.
Yfirleitt er fæðan hér of fitumikil og of sæt
— og ekki nógu hörð undir tönn. Roskið fólk
ætti ekki að borða þungmeltan mat að kvöldi
til, það getur valdið órólegum svefni og jafn-
vel svefnleysi. Gætið þess að tyggja matinn vel
og að hreinsa tennurnar eftir hverja máltíð. Bólga
í tannholdi orsakar tannlos, en heilsufar fólks
með góðar tennur er yfirleitt betra en hinna.
HEILSUGÆZLA.
Látið lækni athuga ykkur reglulega. Roskið
fólk þarf að hugsa betur um heilsuna en ungt
fólk og mótstaðan gegn ýmsum sjúkdómum
minnkar við aldurinn.
Sjúkdómar geta kvalið fólk á öllum aldri,
en þó eru nokkrir, sem frekar má vænta, þegar
aldurinn eykst. -
Vöðvagigt er algengur aldurssjúkdómur og
kemur af ýmsum orsökum, m.a. truflun á blóð-
rásinni og rýrnun vöðvanna. Vöðvarnir verða
stirðir og aumir, en með hvíld, hita, nuddi og
leikfimi má draga úr óþægindunum.
Æðakölkun virðist vera óhjákvæmilegur
fylgikvilli aldursins. Blóðrásin verður treg (
þröngum æðunum, en sérstaklega er fótunum
hætt hjá gömlu fólki. Heit og köld böð til skipt-
is þykja góð við verkjum í fótum og víkka út
æðarnar, en auðvitað er sjálfsagt að leita
læknis við þessu eins og öðru.
Magabólgur eru algengar hjá rosknu fólki.
Slímhimnur magans verða viðkvæmari með ár-
unum og þess vegna verður ekki of oft tekið
fram, hve mikilvægt rétt matarræði er eldra
fólki. Ef ekki er farið að læknisráði í tíma, get-
ur svo farið að úr verði magasár, sem erfitt
er að losna við, og þar sem æðarnar eru veik-
byggðari hjá eldra fólki, má búast við að hættu-
legar blæðingar komi með slæmu magasári.
Tregar hægðir eru alltof algengar hjá gömlu
fólki. Það verður að gæta þess vel, að slíkt
verði ekki viðioðandi, en fátt er betra til að
koma í veg fyrir það en góð hreyfing.
Sjónin verður undantekningarlaust léleg með
aldrinum, og allir fá sér auðvitað viðeigandi
gleraugu. En það þarf að fylgjast vel með
augunum í gömlu fólki, því að suma tegund
af blindu er hægt að koma í veg fyrir sé það
tekið í tíma.
HEYRNARTÆKI JAFNSJÁLFSÖGÐ OG
GLERAUGU.
Oft er álitið að roskið fólk fylgist illa með
og þá er talað við það eins og það skilji ekki
umræðuefnið nema að hálfu. Þetta er oft byggt
á misskilningi, sem á rætur sínar að rekja til
heyrnarsljóleika eldra fólksins. Sá sem heyrir
illa, veigrar sér við að spyrja um hlutina og
á erfiðara með að fylgjast með því sem sagt
er og misskilur oft ýmislegt. Öðru fólki finnst
þreytandi að tala við það og sýnir oft litla
þolinmæði. Einhvern veginn verður umræðu-
efnið allt öðru vísi, ef kalla þarf hverja setn-
ingu. Þess vegna er heyrnartæki jafnsjálfsagt
og jafnvel sjálfsagðara en gleraugu. Það þarf
bara að venja sig vel við það, en það tekur
lengri tíma en við gleraugun.
BYRJIÐ NÝTT LÍF.
Þótt talað hafi verið um þessa sjúkdóma hér
að framan, er ekki æskilegt að roskið fólk hugsi
Framhald á bls. 41.
Þótt þið séuð komnar töiuvert á efri ár,
getið þið notið lifsins i rikum mæli. Að-
alatriðið er þið látið ykkur ekki FINNAST
að þið séuð gamlar. Við sextíu og fimm
ára aldur ættuð þið að staldra við og at-
huga hvort þið getið ekki lengt lífið og
gert það ánægjulegra með því að horf-
ast í augu við staðreyndirnar.
• Byrjið NÝTT líf og takið upp aðra
lifnaðarhætti.
• Umgangizt fólk á öllum aldri.
• Hreyfið ykkur nóg.
• Borðið skynsamlega.
• Látið fylgjast reglulega með heilsu
ykkar.
Lesið greinina á þessari siðu og ahug-
ið hvort þið finnið einhverjar ráðlegging-
ar, sem koma ykkur að gagni.
46 VTTCAN