Vikan - 05.09.1968, Blaðsíða 16

— Ó, Harriet! HvaS hugs-
arðu!
—- Allar búðir voru lokaðar.
— Já, en — ég meina . . .
„fish and chips“! Með Tchaikov-
sky? Með „Rómeó og Júlíu“?
Með ásökun í hverjum drætti
og hverri hreyfingu át hann
kvöldmatinn og lét ekki svo lít-
ið að opna flösku af víni með
honum. Harriet var hljóð og
hógvær. Hún hreyfði sig ekki,
fyrr en hann var kominn upp í
svefnherbergið að hafa fata-
skipti. Þá sótti hún trönurnar
fram í geymsluna og setti þær
upp við arininn.
Þegar Robert kom aftur, brosti
hann umburðarlyndur til henn-
ar en sagði ekkert. Á stundum
sem þessum sagði hann sjaldnast
neitt. Hann einbeitti sér að því
að komast í rétt skap fyrir það
sem til stóð það kvöldið. Meðan
Harriet raðaði málningunni sinni
á hilluna neðst á trönunum, dró
Robert stjórnnallinn á sinn stað,
lagði opið nótnaheftið á nótna-
stæðið og dró vírinn með fjar-
stýringunni á grammófóninum,
þvert yfir stofuna.
Tveir skellir með hælnum . . .
svo sneri hann höfðinu, þegar
Harriet varð það á að hósta . . .
síðan reis tónsprotinn og féll.
Það tók undir í húsinu af inn-
gangshrinunni í deilu Montagues
og Capulets. Robert brosti geisl-
andi brosi. Hann stjórnaði nú á
fyrstu fiðlu og k'nkaði kolli
snöggt til áherzlu. Tveir bollar
í postulínsskápnum fóru að nötra
með.
Harriet leit á auðan strigann
fyrir framan sig og dró á hann
rautt strik, í tilraunask-'mi.
Allt í einu ropaði Robert
óvænt. Tónsprotinn hvikaði ekki,
en hann greip með vinstri hend-
inni fyrir bringspalirnar. Önnur
meltingatruflun dró úr athygli
hans eitt andartak. en síðan rétti
hann mvnduglega úr sér á ný.
Harriet sá óljóst fyrir innri
siónum daufar útlínur af hold-
legri sveitalífsmynd á strigan-
um. Hún hratt henni frá sér.
Hún var þegar komin af sveita-
stieinu og raunar var hún nú að
yfirstíea raunsæisstig borgarlífs-
ins. Hún blandaði litum og bar
þá á léreftið af skyndilegum
krafti og komst að þeirri niður-
stöðu, að það væri mál til kom-
ið að hún að hún sneri sér að
andlitsmyndamálun, og eftir að
hún hafði dregið nokkrar und-
irstöðulínur, sá hún, að andlits-
myndin myndi verða af andliti
Ambrose, og það gat ekki gengið.
f flýti breytti hún kjálkalín-
unni í abstrakt gormsveigju.
Abstraktmálaralistin var ör-
uggari. Hún varð að gefa sig á
vald innlifun augnabliksins,
hinni hreinu sköpun, óskiptri af
hömlum efnishyggjunnar. Hlýja
— hreinar línur og hreinir litir,
sérstaklega þýðingarmiklir vegna
þess að þeir voru lausir við
lufsulega spennitreyju menning-
arinnar.
Mm, sagði Harriet.
Og utan úr engu dró hún beina
línu á léreftið.
Æðasláttur tónlistarinnar ólg-
aði og slokknaði. Út úr bombald-
anum kom löng, ljóðræn lag-
lína. Robert fór að sveigjast á
stjórnpaliinum. Robert var bein-
línis skáldlegur, næstum þokka-
fullur, þegar hann sveigðist
svona.
Harriet sá, að það sem hún
hafði teiknað var pallustákn, það
fór ekki milli mála. Það gat ekki
gengið. Hún faldi það í flýti í
alls konar krossum og krókum
og hófst handa í öðru horni strig-
ans. Hún reyndi að gefast tón-
listinni á vald og samtímis að
hugsa um eitthvað, sem hvíld
væri í, eitthvað, sem myndi róa
hana á sál og líkama.
Rómeó og Júlía, i túlkun Ro-
berts, með nokkurri hjálp fíl-
harmóníuhljómsveitarinnar í
Berlín. Rómeó og Júlía, tákn
hinnar saklausu, ungu ástar.
Nújæja var hann kannske
ekki svo ýkja saklaus. Ekki, ef
þessi gamla fóstra vissi, hvað
hún var að tala um.
Hún reyndi að hugsa um fjalla-
læki.
Um köld böð.
tónlistinni og reyndi að hugsa
fallega. Mildi og ljós, sagði hún
við sjálfa sig. Fallegar hugsanir
gera mann fallegan, þær eima
mann, hvað sem það nú þýðir.
Gegnum litabálið á striganum
dansaði lifandi vera. Var það
ein af músunum hennar? Nei,
þetta reyndist vera Ambrose í
balletbúningi, hann hringsnerist
á tánum eins og Nurejev á gala-
sýningu. Hann teygði sig í átt-
ina til hennar. Hún beygði sig
undir vilja hans og var reiðubú-
in að fallast í faðma við hann
— eingöngu andlega, auðvitað -
en kóreografían krafðist þess að
hann þeyttist, eins og haldinn
illum öndum, þvert yfir sviðið,
rétt sem hún lét fallast við fæt-
ur hans! Harriet drúpti höfði.
Hún þráði. Hún var Júlía á lík-
börum og beið eftir Rómeó, og
Rómeó myndi koma of seint —
og það kom henni ekki á óvart
með tilliti til þess, hve hann ein-
beitti sér að því að dansa entre-
chat einhvers staðar í áttinni að
svissnesku landamærunum.
Harriet teygði hendurnar í ör-
væntingu í áttina til þessarar
heillandi hugveru.
Robert hafði stöðvað plötu-
spilarann og bankaði nú með
tónsprotanum í nótnastatívið til
merkis um að hann óskaði eftir
r
Framhaidssaga eftir John Burke
3. HLUTI
Copyriglit: John Burke 1968
Um bókina sem hún hafði ver-
ið að lesa í síðustu viku — sög-
una úr Suðurríkjunum, glóandi
af grófum ástríðum, ruddalega
sögu af fátækum, hvítum bónda,
sem þröngvaði sér í drykkjuæði
upp ó ljóshærða suðurríkjastúlku
og....
Nei . . . hún dró til sín pensil-
inn, því hún vissi, hvernig hann
myndi koma upp um hana á lér-
eftinu.
Það var miklu betra að ímynda
sér Rómeó og Júlíu í Verónu,
heldur en þetta hræðilega fólk
i Ole Virginny.
Hún gaf sig á vald grípandi
þögn.
—■ Nei, herrar mínir. Nei.
Hann rýndi í nóturnar. Tchai-
kovsky segir appassionata hérna.
Appassionata, herrar mínir — og
það er ekki það sama og rubato.
Alls ekki. Nú. Við skulum byrja
aftur á, hm - hann taldi með
endanum á tónsprotanum aftur
eftir nótunum. — Tveir, þrír —
á fjórða striki eftir H.
Harriet starði tómlátlega á
strigann.
Robert lyfti tónsprotanum.
Harriet hóstaði skyldurækin. Ro-
bert hleypti í brýrnar og svo sló
hann niður með sprotanum. Það
var samt þögn. Hann sá í flýti
hvaða mistök hann hafði gert og
setti plötuspilarann aftur af stað.
Hljómsveitin hraðaði sér að láta
að stjórn hans. Harriet hallaði
sér aftur á bak. Hún var ör-
magna á sál og líkama. Hún lok-
aði augunum, eins og hún væri
í rauninni á symfóniuhljómleik-
um.
Ambrose kom stökkvandi inn
í vökudrauma hennar öðrum
megin á sviðinu og sveif út af
því hinum megin.
Henni varð hugsað til æsku
sinnar og unglingslegra vona.
Síðan skýjaborga hennar sem
konu og vonbrigða hennar sem
konu. Hún hafði komið frá Col-
umbus, Ohio, til að leita að heim-
inum, og hvað hafði hún fund-
ið? Hið venjubundna líferni
heima hafði verið svo leiðinlegt
og niðurdrepandi að hún leitaði
til Evrópu í von um að finna
eitthvað nýtt, en um leið eitt-
hvað gamalt og þroskað, vegna
þess að erfðavenjur gamla heims-
ins stóðu svo djúpum rótum. Til
að leita, til að finna og síðan
til að staðna.
Endaði allt þannig? Þrettán ár
í London, þar af tólf með Robert.
Og nú hafði London um hríð
verið the swinging city og hún
hafði ekki einu sinni tekið eftir
því. Þótt einhvers staðar væri
eitthvað á ferð og flugi, var það
sannarlega ekki á þessu heimili.
Hún drúpti syfjulega höfði.
Ambrose var konungur í Babý-
lon og hún var kristin ambátt.
Eða var hann Egypti og hún fal-
leg Gyðingaambátt? Eða var hún
drottningin af Karþagó og hann.
Það var eins og tónlistin end-
urtæki sig hvað eftir annað.
Sami lagstúfurinn glumdi við
hvað eftir annað.
Alit í einu heyrðist smellur og
öllu var lokið.
Gripin samvizkubiti hristi
Harriet af sér doðann og byrj-
aði að klappa.
Gott, Robert. Þý varst mjög
vel upplagður í kvöld.
— Við erum ekki búnir, sagði
Robert fýlulega. Hann fiktaði
eitthvað við stjórntæk'n og tón-
iistin hófst aftur, til þess eins
að endurtaka enn einu sinni sama
lagstubbinn. Platan var biluð.
Harriet drap tittlinga. Hún
virti fyrir sér hökuna á Robert;
hún stóð út í loftið eins og hún
stóð alltaf út í loftið, þegar hann
var reiður. Hann var nú í raun
og sannleika engill. Henni þótti
svo vænt um hann. Já, það var
satt. Henni þótti reglulega og
sannarlega vænt um hann. Hann
var svo traustur; og svo elsku-
legur. Svo áreiðanlegur. Það var
ekkert spennandi eða æsandi við
Robert, en það varð heldur eng-
inn fyrir áföllum af að búa með
honum. Og þegar allt kom til
alls, var ekki hin jafna, rólega
ánægja mun betri en hin óáreið-
16 VIKAN 35- tw-