Vikan - 31.01.1974, Blaðsíða 43

var í góðu gengi hjá Braganza-
ættinni. Og i Lissabon er „Bylt-
ingarsafn”, stofnað af bráða-
birgðastjórninni árið 1910, og þar
er sérstakt herbergi með minjum
um morðið. Þar eru myndir af
Buica og Costa, hinum „dásam-
legu konungsmorðingjum ”,
vopnin, sem þeir frömdu með
morðið og skikkjan, sem Buica
var i, þegar hann var skotinn nið-
ur undir borgagöngunum við
Praca þennan febrúardag árið
1908.
Maðurinn minn seldi mig
Framhald af bls. 9
Þú verður að fara,
Anna.
Ég átti brátt eftir að kom-
ast að raun um, að verri stað-
ir en hesthús eru til i heiminum.
Þennan vetur þvældist ég áfram á
vegunum vikum saman og varð
oft að láta fyrirberast úti á næt-
urnar. Ég komst lika að þvi, hve
kaldlynt fólk getur verið. A Seli
var mér neitað bæði um húsaskjól
og matarbita, þegar ég leitaði á
sjár þar. Þá nótt gekk ég lengi
eftir veginum. Stjörnurnar lýstu
mér með köldu en björtu skini
sinu. Frostið var svo mikið, að
brakaði og brast i trjánum. Ég
kom auga á útihús við veginn.
Það var ólæst. Ég þorði ekki heim
aö bænum. Enn ein neitun hefði
orðið mér ofraun. Ég fór inn i úti-
húsið og lagðist fyrir i heyið. Ég
hafði ekkert til að breiða ofan á
mig og fötin, sem ég var i, voru
'þunn og gatslitin. Ég hafði ekki
fengið matarbita allan daginn.
Engin hugsun festist i höföinu á
nótt eins og þessi var. Það er I
rauninni léttir, þvi að annars næði
örvinlunin taki á manni. Ég var
gegndofin af kulda, þegar ég
stóö upp um rhorguninn og ekki
alveg með sjálfri mér. En eitt-
hvað innra með mér rak mig af
staö. Þú verður aö fara, Anna þú
verður að fara... Ég gekk nokkur
hundruð metra. Þá kom ég að
hliðinu á býlinu. Ég tók áhættuna
og gekk inn fyrir.
Það var páskadagsmorgunn og
enginn var kominn á fætur á bæn-
um annar en ráðskonan. Ég sá á
augnaráðinu, aö henni stóð ekki
alveg á sama, þegar hún sá mig.
Ég sagði henni, aö ég heföi látið
fyrirberast i útihúsinu þá um
nóttina. 1 fyrsta skipti i langan
tima, var mér sýnd meðaumkun.
Ráðskonunni fannst þetta greini
lega vera hræöilegt. Það stóð
matur á borðinu og ég fékk að
borða af honum eins mikið og mig
lysti. Mér hlýnaöi lika og mér leiö
betur en búast hefði mátt við,
þegar ég stóð upp, þakkaöi fyrir
mig og fór.
En ég gat ekki gleymt hey-
bingnum. Ég sá hann fyrir mér,
þegar kvölda tók og á næturnar.
Það hljómar kannski undarlega,
en ég sé hann enn fyrir mér eins
og draug. Alltaf þegar ég heyri
um fólk, sem liöur illa og á erfitt,
sé ég heybinginn fyrir mér.
Með sumrinu fékk ég löngun til
að sjá æskustöðvarnar aftur. Ég
var búin að vera lengi i burtu og
vissi ekki, hvernig mér yrði tekið.
En ég komst aldrei alla leið til
Ringsaker.
Ein með sjö börn.
— Kvöld eitt um sumarið var ég
á leiðinni þangað. Betur lá á mér
en lengi hafði gert.
Allt i einu kallaði einhver á
mig. Ég sneri mér við og sá konu
standa við grjótvegg skammt frá
mér. Að baki hennar sá ég torf-
kofa. Hún bað mig lita inn hjá
sér. Þar fékk ég að heyra alla
söguna: Maðurinn hennar hafði
hlaupið á brott með annarri konu.
Hún vissi ekki hvert hann hafði
fariö og nú sat hún ein eftir með
sjö börn I kotinu. Það yngsta var
ekki nema þriggja mánaða og það
elsta var ófermt. Heyrðu, Anna,
hugsaði ég. Hérna er starf handa
þér. Og þegar konan spurði mig,
hvort ég vildi vera um kyrrt hjá
henni og lita til með börnunum
meöan hún væri við vinnu, hikaði
ég ekki. Við áttum báðar erfitt og
mér þótti vænt um að finna, að
einhver þurfti á mér að halda.
Sjö vikur liðu. Við björguðumst
einhvern veginn og misstum ekki
móðinn. Stundum hafði konan
næstum ekkert meðferðis , þegar
hún kom heim en suma daga var
þaö nóg nanda öllum. Ég fann, að
börnunum var farið að þykka
vænt um mig. Þau fundu, að mér
gátu þau treyst og að ég bar um-
hyggju fyrir þeim.
En svo gerðist það einn daginn,
að konan kom ekki aftur. Hún
strauk með ókunnugum manni til
Sviþjóðar og siðan hef ég ekki séð
hana. Nú sat ég uppi með börnin
sjö. Viö höfðum engan mat og
enginn var nálægur, sem rétta
myndi okkur hjálparhönd. Ég
fann til mikillar ábyrgðar, meiri
en mér fannst ég hafa krafta til að
standa undir. En ég vildi ekki
bregðast börnunum, svo að ég
ákvað aö reyna að koma þeim
fyrirhjá fólki, sem ég hélt að yrði
gott.
Ég frétti, að kona þarna i sveit-
inni vildi fá það yngsta. Það var
drengur og hann þótti mér vænst
um af þeim öllum, þvi að ég hafði
annazt hann frá þvi hann var
þriggja mánaða gamall. Ég sat
lengi með hann i fanginu og horfði
á hann og hugsaöi um, hvað það
væri grimmilegt að ég skyldi
verða að láta hann frá mér.
Þegar ég kom á bæinn, var kon-
an úti við. Henni var sagt ég væri
komin og þá kom hún þjótandi inn
i eldhúsiö til þess að þrifa af mér
barnið. Mér leist illa á hana. Hún
var ekki góðleg og hún tók svo
harkalega á drengnum, að hann
fór aö gráta.
Það var meira en ég þoldi. Ég
sagði konunni, aö ég hefði skipt
um skoðun, tók drenginn af henni
og fór aftur út i óvissuna og ör-
birgðina. Um kvöldiö sofnaði
hann svo vært, að mér fannst ég
hafa gert rétt.
Nokkrum dögum seinna lét ég
drenginn frá mér. Ráöskonan á
bænum skildi mig og hvarf hljóö-
lega með barniö. En það siöasta,
sem ég heyrði, þegar ég gekk yfir
hlaðið, var grátur barnsins..
Hugsunin um börnin, sem eftir
voru, hélt mér uppi. Þau þörfnuð-
ust min. Það bezta, sem ég gat
fyrir þau gert, var að reyna að
koma þeim fyrir hjá góðu fólki.
Og það gerði ég. Ég lét þau frá
mér eitt á fætur öðru. t hvert
skipti endurtók sama sagan sig.
Þau héldu dauðahaldi i pilsin á
mér og vildu ekki skilja við mig.
Daginn, sem ég lét siðasta
barnið frá mér, flýtti ég mér
burtu og hljóp eftir veginum. Ég
var ekki með sjálfri mér. Allt var
tómlegt og snautt. Svo settist ég
niður i kofahreysinu og vissi ekki,
hvað ég átti að gera. Mér fannst
börnin enn þurfa min við, en ég
varð að reyna að gleyma þeim og
vinna mér inn peninga. Það leit
illa út fyrir mér og ég varð að
komast i burtu. Ég hlaut að geta
fengið einhverja erfiðisvinnu, þvi
aö henni var ég vön. Daginn eftir
ætlaði ég að læsa kofanum og
fara...
Langi-Karl kom aftur
Anna var ekki fyrr búin aö læsa
kofadyrunum en Langi-Karl,
manninum hennar skaut upp aft-
ur. Anna hélt, aö hún væri búin aö
losna viö hann á þessum erfiðu
mánuðum með börnin sjö. Hún sá
undireins, að honum leið illa.
Andlitiö var fölara og guggnara
en áður. Fötin héngu i henglum
utan á honum og eirðarleysið
skein út úr hverjum andlitsdrætti.
— Hann var kominn til þess að
draga mig af stað á flakk aftur,
og ég hafði ekki þrek til þess að
standa á móti þvi, þó aö ég vissi
hvað biði min og mér myndi liöa
illa með honum. Hver stund var
plága og ég gerði mér brátt ljóst,
að ég varð að hætta flakkinu um
vegina og snúa bakinu við Langa-
Karli I eitt skipti fyrir öll.
Viðgengum og gengum. Við og
við vann ég karlmannsverk á
bæjunum meöfram veginum.
Hinn daginn frétti ég, að Jacob
öyen, sem ég vann einu sinni hjá,
hefði hug'á að fá mig i vinnu.
Hann var bara hræddur um, að ég
myndi fljótt stökkva af staö aftur.
„Anna getur sjálfsagt ekki setzt
um kyrrt”, haföi hann sagt.
Þessi orð örvuðu mig samt og
ég vann hjá Jacob i tvö ár. Langi-
Karl flakkaöi um ailan þann
tima. Hann kom bara við og við til
þess að heimta peninga og biöja
mig um að flakka meö sér.
Loksins var svo komið, aö ég
gat ekki lengur neitað honum um
það. Mér féll afar þungt aö kveðja
fólkið á Öyen. Þar var alltaf litið
á mig sem manneskju. Ég fékk
fljótt að reyna, hvað það er dýr-
mætt.
Sautjánda mai ætluöum við
Langi-Karl að fara yfir Femunds-
vatn, en kunnugir vöruðu okkur
við þvi.tsinn var ótraustur og það
var I rauninni óös manns æöi að
leggja út á vatniö. En Langi-Karl
kærði sig kollóttan um allar við-
varanir. Hann studdist við brodd-
staf og mér fékk hann öxi.
tsinn varö þynnri og þynnri og
ég var viss um, að hann væri lifs-
5.TBL. VIKAN 39