Vikan - 12.06.1975, Page 24

ETYÐA I
Hún var töfrandi og ástrik — stolt i
ástinni og ákaflega góðviljuð i vináttunni
—hún var blið drottning, sem leit niður á
allt úr miklum hæðum. Þetta var sagt um
skáldkonuna George Sand, sem um skeið
var ástkona Chopins.
„Enginn kann betur aðunna, en
éngin hryggir jafnskjótt þá, sem
hUn ann.” Þessi orö skrifaöi rúm-
lega tvftugur maöur um fjörutfu
og sex ára konu — hina dáöu
George Sand. Þótt ungi maöurinn
væri aldrei elskhugi hennar, tókst
honum samt undravel aö koma
oröum aö eyöingarmætti ástar
hennar. Alla ævi var George Sand
jafnötul viö aö skrifa sögur og
hrærast I ástinni. Aöur en hUn
„drósig Ihlé” frá ástinni og sett-
ist aö Uti f sveit til aö skrifa
draumkenndar sögur, voru bækur
hennar undir sterkum áhrifum af
ástarævintýrum hennar. Nafnið,
sem hUn varð þekkt undir, tók
hUn upp eftir ástarævintýri sitt
meö Juies Sandeau.
Réttu nafni hét hUn Aurore
Dupin. HUn fæddist f jUIÍ 1804 og
var dóttir einkasonar heföarkonu
og ungrar konu, sem misjafnt orö
fór af og olli tengdamóöur sinni ó-
skaplegum áhyggjum. Kannski
varö þaö Aurore til happs, að hUn
ólst mestmegnis upp hjá ömmu
sinni og erföi dágóöar eignir og
laglega peningaupphæö eftir
hana. Ariö 1822, þegar Aurore var
átján ára, giftist hUn ungum
baróni, Dudevant aö nafni, og ól
honum fljótlega státinn son. En
áöur en langt um leiö, fór Aurore
aö veröa þreytt og leiö á sveitalff-
inu. Hvenær sem ungur og snotur
maöur varö á vegi hennar, lét hUn
ekkert tækifæri ónotað til aö elska
hann. Annaö barn hennar var tal-
iö vera dóttir gamals kærasta,
sem hún heimsótti á ferðalagi i
Parfs.
Þegar timarliðu fram, dvaldist
hUn stöbugt lengur og lengur I
Parfs, og þar kynntist hUn Jules
Sandeau, sem varö fyrsti elsk-
hugi hennar til langframa. Bráö-
lega veitti hUn þvi athygli, að
eiginmaður hennar var farinn að
hafa fyrirlitningu á henni, og
henni þótti sem „það væri að
deyja lifandi að halda áfram aö
bUa meö manni, sem hvorki sýndi
henni virðingu né traust”. Ár.
nokkurra vlfilengja ákvað hUn að
fara frá honum eftir að hafa tjáð
honum.aöhún vildi fá eyðslufé af
tekjum af eignunum, sem höfðu
orðib hans við giftinguna. Slöan
fór hUn meö litlu dóttur sina til
Parísar, þar sem hún bjó með
Jules.
Astarsamband þeirra Aurore
og Jules Sandeau varöi lengi. Þau
áttu fleira sameiginlegt en ástina,
þvl aö þau unnp saman. HUn fór
aö skrifa satiru, sem hUn kallaði
Flgaró. Aurore vildi, að bókin
yröi gefin út undir höfundarnafn-
inu J. Sand. En elskhugi hennar
kvaöst ekki geta sett nafn sitt við
bók, sem hann ætti engan hlut aö.
Aurore var eigi aö siöur staöráöin
I þvi aö nota karlmannsnafn, og
til málamiðlunar tók hún sér rit-
höfundarnafniö George Sand,
sem átti eftir aö veröa frægara en
hana óraöi fyrir — og af öðrum
sökum.
George Sand, eins og hún vildi
láta kalla sig, tók nú upp lifs-
háttu, sem hún hélt sér viö árum
saman. Sem uppreisnarmaöur,
sjálfstæö kona og frjálslynd hafn-
aöi hún öllum þeim höftum á
persónufrelsi, sem konur I þá
daga voru dæmdar til að gangast
undir. Til að leggja enn frekari á-
herslu á sjálfstæði sitt fór hún að
klæöast karlmannsfötum og
reykja vindla. Hún storkaöi sam-
félaginu af öryggi og sjálfsvitund,
og henni veittist þaö létt. Hún var
alltaf umkringd vinum sinum úr
bókmenntaheiminum, sem unnu
henni og dáöu hana — og I staöinn
elskaði hún aöra af ástrlðu.
Besta vinkona hennar, Marie
Dorval, spuröi einu sinni: „Hvaö
olli þvf, að hún var svona tilfinn-
ingarlk?” Hún komst að þeirri
niöurstöðu, aö „það væri ósk um
eitthvað mjög frábrugðið,
ástrlöufull þrá eftir að finna þá
sönnu ást, sem ætlð er reiðubúin
aö beygja sig um leið og hún svíf-
ur”. Sé þetta rétt ályktun, varð
óskin til þess að draga hana frá
Jules, sem gat ekki veitt henni
neitt meira. Hún' fór frá honum
iörynarlaust. Næstu mánuðina
varö hún fyrir hverri ástarsorg-
inni á fætur annarri, og þvl lýsir
hún I bók, sem hún skrifaði um
þetta leyti — bók, þar sem hún
kom öllum tilfinningahita slnum
og angistarfullri leit sinni að ást-
inni að. Auk karlmanna bar hUn
heita ást I brjósti til hinnar miklu
vinkonu sinnar, Marie Dorval,
sem var ágæt leikkona, og henni
skrifaði George Sand innileg bréf.
Þetta hleypti svo illu blóöi í elsk-
huga Marie, að hann harðbannaði
henni að svara „þessari lesbiu,
sem væri alltaf á eftir henni”
George Sand var ekki lesbisk,
þótt ást hennar færi ekki alfara-
leiöir. Manninum, sem hún elsk-
aöi, vildi hún ekki einungis vera
ástmey, heldur einnig húsfreyja,
fóstra og umfram allt móðir.
Kannski þessi hafi verið ástæð-
an til þess, að elskhugar hennar
voru svo margir og margvlslegir.
Meö hinu fræga ljóð- og leikrita-
skáldi Alfred de Musset fór hún til
Feneyja. En ástarævintýri þeirra
var þrungið örvæntingu. Astriða
þeirra beggja olli þvi, að þau voru
ýmist á barmi örvilnunar eða I al-
gleymi gleðinnar, og ást þeirra
stóöst ekki öfgarnar í tilfinninga-
llfi þeirra. George Sand fórnaði
honum fyrir vel efnaðan feneysk-
an lækni, sem vissi naumast hvað
hafði komið fyrir hann, en var
samt sem áður ósegjanlega stolt-
ur af sinni frægu ástmey. Hafi
henni fallið vel við hann, hefur
þaö líklega verið vegna þess, að
hann var umhyggjusamur og
leyföi henni að vinna I friði.
Nokkrum mánuðum síðar var
hún aftur komin til Parisar, þar
sem hUn tók upp fyrra ástasam-
band viö Alfred de Musset, en I
þaö sinn fóru þau svo illa út úr ást
sinni, aö þau ákváðu aö sjást ekki
oftar.
Maurois lýsir slitum ástasam-
bands þeirra á þessa leið: „Þau
voru bæöi haldin þeim veikleika
aö krefjast hins algera. Tryggða-
rof á tryggðarof ofan, sættir og
aftur sættii%_leiddu til þess, að
ástriöa þeirra dvlnaði í stööugt
meira ósamkomulagi. Þau voru
eins og tveir menn, sem berjast
upp á líf og dauöa, bæöi svita-
storknir og blóðrisa, sem takast á
og reyna að koma nýju höggi á
hinn...”
Ýmist yfir sig glöð eða yfir sig
komin af örvæntingu hélt George
Sand áfram að yrkja óð ástar og
listar, þar sem ástin speglaöist I
listinni. Hún hafði nú skilið lög-
lega viö mann sinn, sem hafði
yfirráðarétt yfir syni þeirra og
hélt eignum þeirra í París, en hún
fékk aftur á móti sveitahúsið,
sem hún unni svo mjög, og hún
hélt dóttur sinni. Hún fékk smám
saman meiri áhuga á þjóðfélag-
inu og umhverfi sinu og tók póli-
tlska afstöðu til dægurmálanna.
En hún hélt áfram að eiga
ástarævintýri. Einn elskhugi
hennar var Michel de Bourges,
lögfræðingur og nokkrum árum
eldri en George, sem þá var þrjá-
tiu ogeins árs. En hann var þegar
orðinn sköllóttur og leit út fyrir að
vera beygður maður — og ekki
beint karlmannsimynd hennar,
þar sem mest gætti æsku, breysk-
leika og fegurðar, og auðvitað
þurfti hann að þarfnast hennar
sem móðurfmyndar. Ekki leið á
löngu, áður en hún þoldi ekki
T
24 VIKAN 24. TBL.