Vikan - 29.01.1976, Blaðsíða 6

í 'Hp
EINN FYRIR Mt
Járnkanslarinn þýski, Otto
von Bismark, sagði einhverju
sinni: ,,Ef ég mætti velja mér
ævi einhvers dýrs á jörðunni,
vildi ég vera maur. Þetta litla
dýr lifir í samfélagi, sem er full-
komið að allri stjórnarfarslegri
gerð. Allir maurar verða að
vinna, lifa nytsömu lífi.”
Maurarnir búa I kvennasam-
félagi. Karldýrin hafa engin
áhrif á stjórn þess. Karlmaur-
arnir eru látnir rasa út mjög
ungir - svo er líf þeirra búið.
Þeirra er ekki þörf lengur, og
þeir deyja.
Jafnvel þótt kvenmaurarnir
stjórni öllu, getur verið erfitt að
halda röð og reglu, og því eru
allir siðir og venjur maurasam-
félagsins mjög strangir. Þar eru
engar alþýðutryggingar, og öll
stéttabarátta er óhugsandi, því
að maurasamfélagið er mjög
ibúar mauraþúfunnar eru iðnir
og reglusamir. í allt eru til í
kringum 6000 tegundir maura í
heiminum,ogallareiga þær það
sameiginlegt, að þær sýna
drottningu sinni takmarkalausa
hlýðni og þjóna henni dag og
nótt.
stéttskipt og gæti vart þrifist
öðru vísi. Af maurum eru til
yfir 6000 tegundir, og aðeins
nokkrar þeirra hafa einungis
tvískipt samfélag kven-og karl-
maura. Hinar eru miklu fleiri,
þar sem samfélagið skiptist í
þrjár stéttir: þernur, karlmaura
og kvenmaura, sem heita
drottningar, þegar þær eru
frjóvgaðar.
Þeirra hátignir eru óskaplega
frjósamar, en þernurnar á hinn
bóginn algerar óbyrjur. Eitt
aðaleinkenni drottninganna er,
að þær hafa vængi, en þernurnar
hafa enga. Karlmaurarnir fá
einnig vængi um tíma, en að-
eins af því það er óhjákvæmi-
legt, vegna þess að maurabrúð-
kaupið fer fram I loftinu.
vegnar sjaldan nokl^uð betur.
Alls konar smádýrum þykja þær
mesta lostæti, og fáum einum
tekst að lifa af og stofna sitt
eigið ríki.
Það er heldur ekki sérlega ein-
falt. Fyrst verður prinsessan að
losna við vængina, sem eftir
frjóvgunina eru aðeins til trafala
við vinnuna.
I fyrstu nægir prinsessunni
bráðabirgðaheimili. Einhvers
staðar milli steina eða í vari við
trjábút grefur hún sér holu.
Við brúðkaupið safnar kven-
maurinn sæði karlmaursins I sér-
stakan poka, þar sem hún varð-
veitir það, svo hún geti haldið
áfram að verpa frjóvguðum eggj-
um næstu tólf árin og jafnvel
lengur, án frekara ástalífs.
Endalok ástaleiks karlmaurs-
ins eru harla dapurleg. Að
honum loknum er hann ófær
um að sjá um sig sjálfur, og
hann deyr fljótt. Oft verður
hann þó einhverjum fuglinum
að bráð, áður en svo langt er
komið. Verðandi drottningunni
Eftir brúðkaupiö fella maura-
drottningarnar vængina og
grafa sér holu í jörðina. i þessari
holu hafast þær við í nokkrar
vikur og verpa þar eggjum sín-
um. Ur eggjunum
koma lilrtLir, sem púpa sig, og úr
púpunum koma loks ung-
maurar.
skríður ofan I hana og lokar á
eftir sér. Þarna I dimmri og
óþægilegri vistarverunni hefst
prinsessan við næstu vikurnar og
mánuðina - stundum heilt ár.
Síðan verpir hún eggjunum,
sem hún annast af stakri kost-
gæfni. Eftir eina til fimm vikur
skríða lirfurnar úr eggjunum.
Þær eru augnlausar og fótalaus-
ar, en hafa stóran munn.
Drottningin verðandi elur þær
á safa, sem hún framleiðir sjálf.
Lirfurnar púþa sig eftir tvær
til tíu vikur - á veturna þó ekki
fyrr en eftir nokkra mánuði.
Móðirin gætir þess þá vandlega,
að þurrt sé'kringum púpurnar,
og eftir tvær til þrjár vikur skríða
loks ungmaurar úr púpunum.
Fyrstu þegnar drottningar em I'
heiminn bornir.
,,Þú ert ekkert - þjóð þín er
allt„ er aðalregla í maurasamfél-
aginu. Miklar byggingafram-
kvæmdir hefjast, og þeim stjórn-
ar drottningin, en ungmaurarn-
6 VIKAN 5. TBL.