Vikan - 29.01.1976, Page 17

heim frá Japan. Ég réði mig kokk á togara,
sem var verið að sækja þangað, og þegar ég
hafði pælt í gegnum allt lesefni, sem til var í
skipinu, aftur á bak og áfram nokkrum sinn-
um, lagðist ég undir feld og samdi Ráðskon-
una næstum frá orði til orðs. Þegar ég kom
heim, skrifaði ég hana síðan í einni striklotu
á þremur vikum. Þessa bók held ég hvað mest
upp á af bókum mínum.
— Hvernig hagarðu annars vinnu þinni við
skriftirnar?
— Fyrst vel ég mér náttúrlega söguefni,
og áður en ég byrja að skrifa, hef eg ákveðnar
hugmyndir um upphaf sögunnar, gang hennar
[ mjög stórum dráttum og endi . Þá vantar inn
í öll smærri atvik, samtöl og annað því um líkt.
Þó beinagrindin sé þannig nokkuð skýr,
þegar ég hef hina eiginlegu vinnu, er iðulega
býsna erfitt að byrja. Til þess að koma mér
af staö fæ ég mér gjarnan viskílögg. Þann
sið tók ég upp eftir að ég las einhvers staðar,
að William Faulkner, sem ég hef mikið dálæti
á, byrjaði aldrei skriftir, án þess að dreypa á
viskíi. Þá ákvað ég að reyna þetta líka, og
þaö hefur gefist vel, enda hef ég enga þörf
fyrir viskí, þegar ég á annað borð er komin
af stað, því að þá get ég setið allt upp ( sex
tíma samfleytt við ritvélina, án þess að líta upp.
Mér gengur best að skrifa á næturnar — þá
er mest næði og auðveldast að útiloka sig
algerlega frá umheiminum.
— Skrifarðu bækurnar þínar upp aftur og
aftur?
— Ekki í heild. Það kemur fyrir, að ég
umskrifa einn og einn kafla, sem ég er óánægð
með, en mér litist ekki á að fara að byrja
á byrjuninni aftur og endurrita alla söguna.
— Tekurðu fólk, sem þú þekkir í sögurnar?
— Nei, enga eina manneskju. Hins vegar eru
hlutar úr mörgum einstaklingum í sumum
sögupersónum mínum. Ég hef rekið mig á
það, að fólk þykist þekkja ákveðnar fyrirmynd-
ir í nýjustu bókinni minni — Holdið er torvelt
að temja. Svo kemur annað fólk og þykist
líka þekkja þar ákveðna einstaklinga, en
engum tveimur ber saman, svo ég þykist vera
nokkuð örugg um, að mér hafi tekist að búa til
sjálfstæða einstaklinga í sögunni. Það hefur
líka hent mig, að sögupersónurnar hafi tekið af
...því að ég sjálf er
barnið í þeirri
bók...
mér ráðin. Þá hef ég oftast látið þær rasa
út, en þó hefur komið fyrir, að ég hef orðið
að grípa í taumana til að bjarga þeim frá
voveiflegum atburðum. Ráðskonan er þó
undantekning frá þessu, því að ég sjálf er
barnið íþeirri bók.
— Þú fjallar um ástina í bókum þínum?
— Kannski, og þó miklu frekar um almenn
samskipti fólks, sem alltaf virðast valda alls
konar vandamálum. Ég hef gaman af að velta
fyrir mér fólki og mannlífinu og reyna að finna
lausn á þessum stöðugu vandamálum, sem ég
er reyndar hreint ekki viss um, að séu nein
vandamál, heldur eru bara kölluð það — og
eru langoftast tilbúin. Gott dæmi um það er
unglingavandamálið, sem fullorðna fólkið hef-
ur búið til, vegna þess að það vill alls ekki
án þess vera, hvort sem það stafar nú af
öfund, eða einhvers konar friðþægingu af að
skella skuldinni á aðra. Það myndi leysa
,,undlingavandamálið" að miklu leyti að opna
skemmtistaði fyrir ungt fólk, þar sem það
fengi að vera það sjálft, án þess að einhver
standi stöðugt yfir því og segi því, hvað það
má gera og hvað ekki. Eins og það hafi nokkuð
upp á sig að segja fólki komnu undir tvítugt,
að nú megi það tefla, spila og dansa svo-
lítið, þegar það langar til að gera allt annað.
Það er staðreynd, að drykkjuskapur er al-
gengur meðal ungs fólks, enda er ekkert
auðveldara fyrir táninga en að komast yfir
brennivín — og það er ekki til neinna bóta
að banna þeim að drekka áfengi innan dyra
á skemmtistöðum. Bílafyllerí og götuhasar eru
að mínu viti síst æskilegri vettvangur fyrir
ungt fólk að fá útrás.
— Þetta minnir mig á, að sögupersónur
þínar hafa tíðum áfengi um hönd.
— Já, og það kemur einkum til af tvennu.
Íslendingar drekka mikið, og það er ekki
hægt að skrifa sannferðuga sögu um þá, án
þess áfengið sé tekið.með í reikninginn. í
annan stað veit ég óskaplega vel, að fólk á
almennt mjög erfitt með að tjá sig, án þess
að vera búið að fá sér í glas áður. Það held
ég að stafi einkum af því, hve samfélagið
krefst mikils leikaraskapar af fólki. Fólk verður
alltaf að þykjast vera annað en það er til þess
að falla inn í kerfið. En þegar áfengið er búið að
losa um mestu hömlurnar, fellir fólk grímuna,
og þá kemur ýmislegt athyglisvert í Ijós. Sögu-
persónur mtnar eru náttúrlega með sama marki
brenndar, að öðrum kosti væru þær ekki
sannar.
— Því er stundum haldið fram, að íslenskir
lesendur skiptist í tvo hópa. Hver er þín skoðun
á því?
— íslenskir lesendur eru miklu meira en
tvískiptir, þeir eru margskiptir. Sumir kaupa
Dækur af því að þær fara vel í hillu og
það þykir fínt að hafa sumar bækur á heimil-
inu. Einstaka af þessum bókakaupendum lesa
hillubækurnar, aðrir lesa ekki neitt, og svo eru
þeir, sem lesa dönsku blöðin og annað í þeim
dúr, en skammast sín fyrir það og myndu
aldrei viðurkenna það fyrir öðrum. Ég hef lesið
dönsku blöðin síðan ég var barn og skammast
mín ekkert fyrir, en ég hef rætt um efni þeirra
við fólk, sem fordæmir þau, án þess að hafa
nokkurn tíma lesið staf í þeim. Ég hef líka
diskúterað dönsku blöðin við fólk, sem
hneykslast óskaplega á þeim, en les þau eigi
5. TBL. VIKAN 17