Vikan - 27.03.1980, Blaðsíða 46

Undarleg atvik — Ævar R. Kvaran é^.0í f

ÍSLENSKUR LÆKNIR FER
SALFORUM f BANDA
RfSKRI TILRAUN
I þessum þáttum hefur oft verið minnst
á miðla og hina athyglisverðu hæfileika
þeirra. En ávallt siðan spiritiska
hreyfingin hófst hefur verið skoðana
munur um það, hverjir þeir séu í raun og
veru, sem kallaðir eru stjórnendur miðl-
anna. En með því er átt við þær
vitsmunaverur, sem virðast standa fyrir
miðlatilraununum frá hinum ósýnilega
heimi. Þeir setja miðlana i
sambandsástand, ráða því hverjar ósýni
legar verur komist að þeim, flytja oft
skeyti til miðilsins, slíta sambands-
fundum o.fl. Þessum stjórnendum
gengur oft illa að sanna hverjir þeir hafa
verið, eða reyna það alls ekki, þó aðrar
verur sanni sig rækilega hjá sama niiðl-
inum. Þetta hefur verið reynsla okkar
hér i Reykjavik fram á þennan dag.
Stjórnendur hafa neitað að gera grein
fyrir sér með sönnunum og hafa sagt að
þeir hefðu nóg annað starf með
höndum, og að þetta samrýmist ekki
sannanaviðleitni að hálfu sjálfra þeirra.
Og þessi hefur rcynslan verið i öllum
öðrum löndum.
Það mun einkum vera vegna þess hve
fágætt er að stjórnendur miðlanna sanni
sig, að mjög hefur verið vefengd sjálf-
stæð tilvera þeirra. Jafnvel hafa sumir
rannsóknarmenn efast um að stjórn-
j endurnir væru annað en einhver klofn-
j ingur úr vitundarlífi miðlanna sjálfra.
En þetta atriði var rannsakað
vandlega fyrir tilstilli hins fræga enska
miðils Eileen Garett, sem lagði sig undir
rannsókn á þessu og er almennt talið. að
hún hafi með þvi gert sálrænum
visindum ómetanlegt gagn. En frá
þessum fræga miðli hef ég nokkuð skýrt
áður í einum þátta minna.
Þetta mun hafa verið um 1936. Það
voru einkanlega bandarískir rannsókna-
menn sem sáu um þessar rannsóknir á
Eileen Garrett. Þær voru mjög marg-
þættar og er ekki hægt að skýra hér frá
þeim öllum, en þó verður hér rifjað upp
nokkuð af síðustu rannsóknunum, sem
voru lífeðlisfræðilegar.
Hér verður þó ekki látið ógetið
einnar tilraunar, sem á undan var
gengin og snart okkur islendinga og
Sálarrannsóknafélag Íslands sérstaklega.
Hingað til lands kom læknir. dr. Anita
Míihl frá San Diego i Kaliforníu. Hún
heimsótti meðal annarra þáverandi
varaforseta félagsins, Þórð prófessor
Sveinsson yfirlækni á Kleppi. En Þórður
læknir var mjög sálrænn niaður og hafði
meðal annars farið sálförum. Hann
sagði henni frá sálförum sinum. Henni
þótti mikils um vert að fá slikar
staðhæfingar um persónulega reynslu
frá jafnlærðum manni, en var efagjörn.
Hún komst siðar i kynni við Eileen
Garrett i San Diego og fór að gera
tilraunir með hana. Og hér kemur
frásögn af einni þessara tilrauna.
Anita Múhl skrifaði Þórði Sveinssyni
prófessor og bað hann að koma sálförum
til San Diego á ákveðinni stundu.
Þórður taldi sig illa fyrirkallaðan til þess
að gera þessa tilraun, því skömmu áður
hafði brjálaður sjúklingur ráðist á hann
og meitt hann svo i mjöðminni, að hann
hafði legið rúmfastur eftir. Nú var hann
nýfarinn aðklæðast.
En reynsla Þórðar var sú, að
hann gæti ekki farið sálförum, ef hann
fyndi til þjáninga meðan á tilrauninni
stæði. Samt réð hann af að reyna að
verða við þessum tilmælum. Hann
leggur af stað í þetta ferðalag, og honum
þykir það erfitt af þvi að hann er ekki
þjáningarlaus. Að lokum hittir hann
konu, sem hann veit að er frú Garrett,
þó að hann hafi aldrei séð hana, og hann
biður hana að segja dr. Múhl að hann
búist við, að árangurinn af komu sinni
verði litill, því sjúklingur hafi ráðist á sig
og meitt sig i mjöðminrii. Þetta segir
miðillinn Anitu Múhl samstundis, en
hún heldur að þetta sé einhver vitleysa.
Læknirinn á Kleppi sé veikur i bakinu.
en ekki mjöðminni. Samt skrifar hún
honum bréf um árangurinn. Og hann
lætur verða sitt fyrsta verk morguninn
eftir þetta ferðalag að skrifa Anitu
Múhl, hvað fyrir sig hafi borið. Svo
þessar sálfarir voru svo rammlega
sannaðar að það nægði fullkomlega.
En snúum okkur nú aftur að þeim
tilraunum sem mestu máli skiptu um
stjórnendur miðlanna. Það var dr.
Alexis Carrel. forstöðumaður
Rockefeller-stofnunarinnar í New York,
nóbelsverðlaunamaður og einn frægasti
lífeðlisfræðingur heimsins, sem kom
Eileen Garrett inn á þá braut. Hún átti
þriggja klukkustunda samtal við hann
um miðilsgáfu sina, og hann spurði hana
þá, hvort fengist hefðu visindalegar
sannanir fyrir hinu sálræna ástandi.
Hann sagði henni, að ef hún gæti lagt
sannanir fram. þá myndi hún leggja
verulegan skerf til læknavísindanna.
Þvi næst komst hún í kynni við lækni.
sem hét dr. Treager. Hann fór að gera
tilraunir með hana og taldi sjálfur vist í
byrjun þeirra tilrauna að stjórnendurnir
væru ekki sjálfstæðar verur. heldur
klofningur úr vitundarlífi hennar
sjálfrar, sem hefði vaxið upp af einhverri
niðurbældri þrá eða ríku imyndunarafli
hennar.
Frú Garrett hafði tvo stjórnendur.
Annar þeirra var nefndur Uvani, og
hann virtist vera aðalstjórnandinn.
Hinn hét Abdul Latif, persneskur
læknir. Hann hafði við og við með
höndum stjórnina á frú Garrett, einkum
þegar um lækningar var að tefla. Þessir
stjórnendur lofuðu báðir að vera í
samvinnu við dr. Treager og
aðstoðarmenn hans við tilraunirnar.
Eitt af því fyrsta sem tilraunamenn
furðaði á var sjúkdómsgreining sem kom
frá Abdul Latif viðvíkjandi heilsufari
eins af tilraunamönnum. Hann sagði að
hann þjáðist af blóðleysi sem engan
hafði grunað og ráðlagði dr. Treager að
rannsaka blóðið. Við rannsóknina
reyndist blóðið nákvæmlega eins og
þessi löngu framliðni maður hafði sagt
það vera.
Hann gat fært læknunum fullar
sönnur á það, að hann byggi yfir
allmikilli læknisþekkingu. Það varvitan-
lega ekki undarlegt, því hann var þá
þegar orðinn frægur fyrir lækningar.
sem hann hafði náð fram með ýmsum
miðlum.
Þegar til tilraunanna kom lagði dr.
Treager svo fyrir, að stjórnendurnir
mættu ekkert segja meðan á tilraunun
um stóð. Hann var hræddur um að talið
kynni að breyta miðlinum. Svo
stjórnendurnir áttu einungis að setja
miðilinn í sambandsástand og halda
stjórninni í frá 20 mínútum allt að tveim
klukkustundum, eftir þvi hve langar
tilraunirnar yrðu. Þeir áttu að gera þetta
steinþegjandi og án þess að láta á sér
bæra. Þeir lofuðu öllu sem þeir voru
beðnir um og stóðu lika dyggilega við
það.
Áhrifin af tilraununum voru stórkost-
leg og furðulega ólík, ekki aðeins eftir
því hvort frú Garrett var í vökuástandi
eða sambandsástandi, heldur líka eftir
þvi, hvor stjórnandinn réð yfir henni.
Uvani eða Abdul Latif.
Til dæmis að taka var það, að þegar
frú Garrett var tekið blóð vakandi.
stöðvaðist blóðrásin eftir þrjár mínútur.
Þegar Abdul Latif var við stjórnina
stöðvaðist blóðrásin eftir hálfa aðra
mínútu, en þegar Uvani stjórnaði eftir
þrjátíu og þrjár sekúndur.
Mikill munur var líka á hlutfallinu
milli hvítu og rauðu blóðkornanna í
ákveðnu blóðmagni. Og þegar frúin var
vakandi var blóðjárninnihaldið 70 af
hundraði. en þegar Uvani var við
stjórnina var það 85%, og eitt hundrað
og tíu til fimmtán, þegar Abdul Latif
stjórnaði.
Og það var ekki einungis hlutfallið
milli blóðkornanna í ákveðnu blóðmagni
og breyting var á blóðjárninu, heldur
breyltisl lika efnasamselning blóðsins.
eflir þvi hver réð yfir likama miðilsins.
Þegar Abdul var við stjórn sýndi
efnafræðileg rannsókn svo mikið
sykurefni i blóðinu, að svo virtist sem
hann hafi hlotið að hafa dáið af
sykursýki. En það kom jafnframt i ljós,
að hann hefði þjáðst af of miklum
blóðþrýstingi. Hér er þvi um að ræða
ástand blóðsins í stjórnandanum en ekki
miðlinum. Það er að segja þegar stjórn-
andinn dó! En hvenær dó þessi stjórn-
andi. Abdul Latif. Hann dó fyrir meir en
700 árum! Eftir þessu ælli að vera hœgl
aö rannsaka heilbrigðisástand manns.
eins ofi það hefur verið ájörðunni. mörg
hundruð árum eflir andlát hans!
Við öndunarrannsóknir uppgötvaðist
það, að Abdul Latif virtist einungis anda
með efsta partinum af lungunum, eins og
algengt er hjá gamalmennum. Ungt fólk
notar miklu meira af öndunarfærunum.
Mjög eftirtektarvert var það að
árangur rannsóknanna á Uvani sýndi
ástand, sem var eins og búast mátti við
hjá manni, sem væri að blæða út, hægt
og hægt. En Uvani hafði áður sagt
fundarmönnum, að hann hefði dáið af
hnífstungu.
En ef til vill var mest vert um
rannsóknirnar á hjartanu. Þær voru
gerðar með hjartamæli, sem mælir
vöðvastarfsemi hjartans.
Miðillinn, Uvani og Abdul Latif voru
rannsökuð með þessum hætti.
Árangurinn var lagður fyrir dr. Lewis.
sérfræðing i hjartasjúkdómum við
Rockefeller-stofnunina: Hann lýsti
þvi yfir, að hann gæti ekki hugsað
sér að allur þessi árangur hefði
fengist hjá sömu manneskjunni. svo
mismunandi var hann. eftir þvi hver réð
yfir likama miðilsins.
Þá varð ekki síður merkilegur árangur
af tilraunum sem gerðar voru meðeitur-
lyfjum, sem miðlinum voru gefin inn.
Rannsóknarmennirnir komust að raun
um það, að lyf sem hefði átt að hafa
mikil áhrif á stjórnendurna, ef þeir
46 Vikan 13. tbl.