Vikan - 19.11.1987, Blaðsíða 34

Á meðan sumarsólin skín,
skipuleggja flestir daginn
þannig að þeir nái sem flest-
um útivistarstundum.
Ljósi
Ljós er, auðvitað, sjálf-
sagður hlutur. Samt er feest-
um ljóst hver áhrif og hlut-
verk þess eru í raun og
veru. Ljós birtir ekki ein-
ungis umhverfi okkar,
heldur eru sálfræðingar,
félagsfræðingar og læknar
smám saman að komast að
raun um að það hefur
einnig áhrif á mannlega
hegðun.
Á meðan sumarsólin skín,
skipuleggja flestir daginn þann-
ig að þeir nái sem flestum úti-
vistarstundum. Nesti úti í móa,
sólbað í laugunum, skreppitúrar
um helgar, gönguferðir, eða
bara sólskins-rangl um bæinn,
verða freistandi möguleikar á að
lífga upp á daginn. Grámygla
vetrarins er gleymd. Takmarkið
er að njóta hverrar sólskins-
stundar. Þá eru blöð og tímarit
fúll af viðvörunum um skaðvæn-
leg áhrif ljóss: ofþomun húðar-
innar, skaða af völdum sólbruna,
húðkrabba, og annað slíkt.
Nýjar rannsóknir benda samt
sem áður til þess að náttúruleg
birta hafi einnig jákvæðar hlið-
arverkanir sem hafl grundvallar
áhrif á líkamlega og andlega
heilsu manna. Því miður geta
ekki allir notið góðs af nema
með meiri háttar röskun á dag-
legum venjum, bæði heima og í
starfi.
Nátturulegt Ijós
Skortur á náttúrulegu ljósi
getur verið bein afleiðing inni-
vem í hinum ýmsu byggingum
og farartækjum, sem geta hindr-
að allt að 90% af náttúrulegu
ljósi í að komast að fólki. Venju-
legar glerrúður hleypa ekki í
gegn stærstum hluta ljósrófeins.
Því er giskað á að um 16 stundir
rafrnagnsljóss hafi minni jákvæð
áhrif á líkama og tilfinningalíf
manna en ein stund í náttúm-
legu Ijósi. Hefðbundin innilýs-
ing sem stenst meðal kröfúr,
hvort heldur er á vinnustað eða
heima, kemur aðeins að litlu
leyti í stað sólarbirtu. Hún sam-
svarar minna en 10% þeirrar
birtu sem jafnan má finna í
skugga eikartrés á björtum sól-
ardegi. Af þessu má því marka
að fæst okkar fa það magn nátt-
úmlegrar birtu sem ákjósanleg-
ast væri.