Vikan - 19.11.1987, Qupperneq 49

vaxa. Ef vaxandi fjöldi af búr-
hval rennir hérna um á hverju
ári þá borða þeir nú sitt. Það er
samkeppni um fiskstofnana og
allir þurfa sinn hlut, menn og
dýr. Við sjáum oft mikið af
búrhval á tiltölulega litlum
svæðum. Það er áreiðanlegt að
rannsóknir þarf að auka á öllum
sviðum til að auðveldara sé að
finna jafnvægi. Skynsemin verð-
ur að fá að ráða.
— Það var svo mikið skrifað
um hvalavinina sem hlekkjuðu
sig við byssu og mastur einmitt
um borð í þínu skipi. Hvað viltu
segja um svona uppátæki?
— Ég vil nú fyrst og fremst
segja það að mér sárnaði að
þetta skyldu vera íslendingar
sem þarna voru á ferðinni. Ég
áttaði mig ekki á því að þeir
skyldu vera orðnir svona rót-
tækir, en það leyndi sér ekki að
þeir eru með sömu slagorðin og
sömu tiltektirnar og þessir út-
lendingar sem eru í þessu. Og
það er alveg sama þó það sé ver-
ið að útskýra fyrir þessum
mönnum hvað okkar veiðar fara
Hvalur dreginn upp rennuna í
Hvalstöðinni í Hvalfirði. Það
þarf ekki að fjölyrða um að
þessi atvinnuvegur íslendinga
fer illa fyrir brjóstið á
hvalfriðunarsinnum.
fram á tiltölulega þröngu svæði.
Það kemst engin glóra að hjá
•þeim.
— Heldurðu að svona aðgerðir
séu af einlægni gerðar og að það
sé raunverulega friðunin sem
vakir fyrir mönnum, eða eru
þetta einhverjar annarlegar
hvatir?
— Það er erfitt að segja, en það
er ljóst að þessir menn fara ekki
með rétt mál í sínum áróðri. Það
má kannski kalla það einlægni
að þeir vilja algjöra friðun, en
ekki bera við ofveiði, sem er
ekki staðreynd. Og þetta er bor-
ið á borð fyrir fólk um allan
heiminn. Fólk les blöð og horfir
á sjónvarp og vill trúa því að
það sé farið með rétt mál. Ef fólk
vill kynna sér málin og til dæmis
líta á sjókort og gera sér grein
fýrir hvað veiðar fara fram á af-
mörkuðu svæði og leggja niður
fýrir sér af skynsemi hvað þetta
er í raun lítið magn sem tekið
er, þá er augljóst að fullyrðingar
þessara svokölluðu friðunar-
manna standast ekki.
- En þegar vísindaveiðunum
lýkur, telurðu þá að það muni
koma í ljós að hvalastofnarnir
séu nægilega sterkir?
- Já, ég tel að það sé öruggt.
Ég treysti vel okkar vísinda-
mönnum og trúi á störf þeirra
og að þeir sjái vel um þessi mál.
- Hefirðu þá trú á að hval-
veiðar hefjist að nýju á eðlilegan
hátt, eða samkvæmt einhvers
konar kvótakerfi eða allavega í
einhverjum mæli?
— Já, ég hefi trú á því ef
skynsemin fær að ráða og það er
þörf á þessu. Þetta er matvæla-
iðnaður. Það verður kannski far-
ið rólega af stað eftir árið 1990.
Þetta er hægt að stunda á tveim-
ur eða þremur bátum í einhverj-
um mæli.
— Þú hefur þá trú á að öfga-
mennirnir læknist eða sannfær-
ist?
— Eða þá að þeir fá kannski
áhuga á einhverju öðru. Þeir
ættu að snúa sér meira að kjarn-
orkunni eða menguninni. Meng-
unin kemur til með að drepa
fleiri hvali en veiðarnar í fram-
tíðinni ef sama þróun helst
áfram.
- Nú vil ég spyrja þig sem
hvalaskyttu um atriði sem oft
hefúr verið um rætt. Drepast
hvalirnir strax þegar þeir eru
skotnir eða þurfa þeir að heyja
dauðastríð?
- í 95—9896 tilfella eru það
dauðaskot. En það geta liðið 2-
3 mínútur í örfá skipti. Ég veit
allra mest um 4 mínútur. Nú
erum við með nýja gerð af skutl-
um frá Norðmönnum þar sem
við náum því að skjóta dauða-
skoti alveg 9896. Það er mikil
bót að þessum nýju skutlum.
- Svo það er ekki algengt að
hvalirnir heyi dauðastríð?
- Nei, það er mjög sjaldgæft.
Það kom einu sinni með okkur á
Sigurður Njálsson skipstjóri á
Hval 9 við hvalabyssuna í
stafhi skipsins.
sjóinn enskur dýralæknir til að
kanna þetta og hélt hann fyrst
að hvalirnir sem vilja lyfta
sporðinum eftir að þeir eru
skotnir, upp í báruna, að þeir
væru lifandi. Hann var með okk-
ur í þrjár vikur að kanna þetta
og mældi þetta og komst að
raun um að það var ekki tilfellið
að þeir lifðu af skotið. Þessi
könnun kom ágætlega út. Þá
vorum við með eldri sprengj-
urnar. Svo er það einnig raunin
að í þeim fáu tilfellum sem hval-
irnir drepast ekki strax þá missa
þeir meðvitund og kveljast því
alls ekki.
— Hefur samvinna ykkar hval-
veiðimanna við vísindamennina
verið góð?
- Já, mjög góð. Ég vil segja til
fyrirmyndar. Við höfúm fert fýr-
ir þá skýrslur, bæði sóknar-
skýrslur og svo talningarskýrsl-
ur á öllum hvölum sem við sjá-
um á hafinu, bæði hrefnur, há-
hyrninga og hverskonar aðra
höfrunga. Þetta höfúm við gert í
tíu ár eða lengur, en það er lögð
enn meiri áhersla á þetta núna.
Það er gott skipulag á þessu.
— Að lokum.
- Ég vona bara að fólk átti sig
og að við getum haldið þessum
veiðum áfram á skynsamlegan
hátt. Sumir eru hræddir vegna
fiskmarkaða okkar erlendis en
ég hefi trú á að allir, innanlands
sem utanlands, átti sig. Það þarf
á öllu að halda í okkar einhæfa
þjóðarbúskap bæði smáu og
stóru. Það er ekki hægt að segja
að það eigi að drepa sumt en
friða annað. Það verður allt að
haldast í hendur og jafhvægi
þarf að nást í lífskeðjunni allri.
Jón Kr. Cunnarsson
VIKAN 47