Vikan - 27.07.1989, Qupperneq 16

BALLETT
wmm
i , iwa,
\mm\i
IVINVil
Draumurinn um að verða einhvern tíma
ballettstjarna á stóru sviði úti í heimi ræt-
ist ekki nema hjá fáum ungum ballerín-
um. Ein þeirra er María Gísladóttir sem
er þrettán ára þegar þessi mynd var tekin
af henni á sviðinu í Þjóðleikhúsinu.
María og Jon Konetski.
fyrsta lagi þekkti ég engan þarna og hafði
því engin ítök. Ég hafði lært í Evrópu og
var með allt annan dansstíl en þeir — ég er
þó búin að tileinka mér hann núna — og
síðan var aldurinn á móti mér en ég var
tuttugu og átta ára. Margir ljúga til um ald-
ur sinn í þessum bransa en ég gat bara ekki
hugsað mér það. Ég hefði þurft að breyta
mörgum æviatriðum og sífellt þurft að
vera á verði til að koma ekki upp um mig.
Reyndar hef ég alltaf átt erfltt með að vera
að troða sjálfri mér að. Það hefúr háð mér
í Bandaríkjunum þar sem allt byggist á því.
Fengum ekki að dansa
eitt einasta spor!
Þarna þurfti ég því að byrja á því að
kynna mig og fara í inntökupróf. En eftir
að hafa farið í eitt, þar sem komið var fram
við umsækjendur eins og gripi, sór ég að
fara aldrei í slíkt afitur. Við vorum yfir
hundrað sem vorum að sækja um. Okkur
var raðað upp fimm saman í einu og svo
kom maður inn og leit á okkur eitt augna-
blik og fór svo. Við fengum ekki að dansa
eitt einasta spor!
Ég tók þetta allt saman talsvert nærri
mér og þó ég fengi meira að segja upp-
hringingu ffá Evu Evdokimova, þar sem
hún var að reyna að hughreysta mig með
þvi að segja mér að American Baflet
Theatre hefði einnig hafhað henni, þá leið
mér samt ekkert betur. Barisnikof, rúss-
neski ballettdansarinn ffægi, er stjórnandi
American Ballet Theatre og ég veit að
mjög margir af dönsurunum þar eru ó-
ánægðir vegna þess að hann má ekkert
vera að þessu; hann er ýmist að leika í
kvikmyndum eða gera eitthvað allt annað
en stjórna ballettinum. Hann hefur lagt
áherslu á að taka inn mjög unga dansara,
17, 18, 19 ára, og hefúr þá í staðinn ýtt
mörgum af bestu og þekktustu stjörnun-
um út. Eva Evdokimova er til dæmis einn
af þeim dönsurum sem ég hef alltaf litið
upp til og tekið mér til fyrirmyndar. Hún
var í Royal Ballet skólanum eins og ég, var
sólóisti við Berlínarballettinn og hefur
dansað við alla ffægustu dansarana og um
allan heim. Það var því alveg ótrúlegt að
hún skyldi ekki vera tekin inn.
Var alveg að gefast upp
Ég gerðist því „ffee-lance“ dansari í þrjú
ár og dansaði sem gestadansari með mörg-
um mjög góðum dönsurum. Líf ballett-
dansara í Bandaríkjunum er mjög óöruggt,
yfirleitt fá þeir ekki nema 38 vikna vinnu-
samning sem gildir þá á meðan verið er að
æfa og sýna verk, auk þess sem hægt er að
reka þá hvenær sem er. Síðan er enga
vinnu að fá þar til næsta sýningartímabil
hefst, á meðan eru þeir atvinnulausir. Sam-
keppninnar vegna verða dansararnir samt
sem áður að vera í rándýrum balletttím-
um, þó þeir séu ekki að vinna, til að halda
sér í formi. Og baráttan var erfið og enn
erfiðari í stóru ballettflokkunum þar sem
sextíu manns eru kannski að berjast um
bestu hlutverkin og athyglina. Mér leið
ekki vel í þessari baráttu, um tíma var ég
alveg að gefast upp og var mikið að hugsa
um að hætta. Þetta var líka á sama tíma og
hjónabandið var að fara í hundana. Ég er
kaþólsk, ekki mjög strangtrúuð þó, og
samkvæmt þeirri trú giftir maður sig bara
einu sinni og hjónabandið á að endast fýrir
lífstíð, þannig að skilnaðurinn var líka erf-
iður fýrir mig af þeim sökum. Ég átti því
virkilega erfitt með að taka ákvörðun um
líf mitt á þessum tíma.
Ég hafði dansað sem gestadansari með
ýmsum þekktum dönsurum úr American
Ballet Theatre og New York City Ballet-
flokknum — þar sem Helgi Tómasson var
aðaldansari áður en hann tók við ballettin-
um í San Francisco — og kona að nafni
Stoner Winslett hafði séð mig dansa. Hún
hafði samband við mig og vildi endilega fá
mig í ballettflokkinn sem hún stjórnaði í
Richmond. En þetta var mjög lítill og ung-
ur flokkur, ekki nema eins árs og aðeins
sextán manna, þannig að ég hafnaði boði
hennar. Hún gafst þó ekki upp og var í
stöðugu sambandi við mig og endurtók
boð sitt.“
í blaðaviðtali segir Stoner Winslett um
þau áhrif sem María hafði á hana þegar
hún sá hana dansa í fýrsta skipti: ‘Þegar ég
sá Maríu dansa Öskubusku í New York bar
hún einfaldlega af eins og glitrandi gim-
steinn. Ég vissi um leið að hún ætti að
dansa meira, að hún ætti að vera í Svana-
vatninu — sem er heilagt hlutverk. María
færir flokknum öðruvísi bakgrunn. Hún
hlaut þjálfun sína í Englandi og við erum
þjálfuð eftir rússneskri aðferð í Bandaríkj-
unum.’
Ég er sviðsdansari
„Margir hafa spurt: Hvað er hún María
að gera í svona litlum flokki ef hún er
svona góð? Málið er það að ég fór að hugsa
sem svo: Hvort er mikilvægara að dansa
eða vera í stórum flokki? Og svarið var
auðvelt. Auk þess þurfti ég á því að halda
að komast burt þannig að ég sló til og tók
boði Stoner. Ég hef verið aðaldansari við
Richmondballettinn í þrjú ár og mér líður
mjög vel þarna. Flokkurinn hefúr eflst
mjög mikið á þessum stutta tíma og nokkr-
ar stúlknanna eru orðnar mjög góðar, eru
að ná mér og eru jafnvel betri í sumum
atriðum. Það er mjög gott því mér líður
betur ef ég hef marga góða dansara í kring-
um mig. Ég geri mér líka alveg grein fyrir
því að maður getur ekki orðið aðaldansari
og slappað svo af — ungu ballerínurnar eru
alltaf á leiðinni að ná mér. Ég er sviðsdans-
ari, það er að segja ég er ekkert sérstök en
það er eins og eitthvað losni úr læðingi
þegar ég er á sviði og í stóru ballettunum
dansa ég aðalhlutverkið en hinar stelpurn-
ar fá líka sín tækifæri."
María segir að sér finnist ekki gaman að
standa í mikilli baráttu um hlutverk og at-
hygli en þegar hún þurfti að berjast við að
ná heilsu aftur eftir slys dró hún ekkert af
sér — enda náði hún fúllum bata þó að á
tíma hafi litið út fyrir að dansferillinn væri
jafnvel á enda.
16 VIKAN 15. TBL. 1989