Vikan - 27.07.1989, Side 22

„Undurfagra ævintýr,
ágústnóttin hliód..."
ÍRII
ffl
1967: Ljósadýrðin í Dalnum magnar ævintýraljóma hátíðarinnar og stemmninguna í
hugum gestanna. Efri myndin er tekin seint um nóttina og flestir gengnir tii náða -
og allt orðið hljótt þessa ágústnótt...
TEXTI: ÁSTA ÓLAFSDÓTTIR
LJÓSM.: SIGURGEIR JÓNASSON
Undurfagra ævintýr, ágústnótt-
in hljóð... Þannig hefst eitt af
mörgum þjóðhátíðarlögum
Oddgeirs heitins Kristjánsson-
ar en hann og Ási heitinn I Bæ mætti
kalla ókrýnda konunga þjóöhátíðarlaga
Vestmannaeyja. Það er ekki fjarri lagi að
líkja þessari stærstu héraðshátíð lands-
ins við ævintýri, einkum i hugum Eyja-
skeggja sjálfra. í Eyjum er þjóðhátíðin
nánast tímatal líkt og jólin því menn
segja gjarnan „fyrir og eftir“ þjóðhátíð og
börnin telja dagana til hátíðarinnar. Flest-
ir flytja búferlum í Herjólfsdal og búa í
tjöldum í þrjá daga - fjarri amstri hvers-
dagsins. I Dalnum eru allir jafnir, ungir og
gamlir láta lífsgleðina og gamansemina
sitja í fyrirrúmi þessa daga.
Hátíðin fer fram í Herjólfsdal þar sem
talið er að fyrsti landnámsbærinn hafi
staðið. íþróttafélögin í Eyjum, Þórog Týr,
halda hátíðina til skiptis. Herjólfsdalur er
mjög vel lagaður til slíkra hátíðarhalda -
hvorki of stór né lítill. Þar skiptast á grasi
vaxnar brekkur og blágrýtisskriður, stuöl-
aðir hamrar og móberg. I Dalnum miðjum
er svo lítil sporöskjulaga tjörn. Sjófuglar
eins og fýll og lundi svífa yfir á leið til
bústaða sinna í brekkum eða klettatóm
og fullkomna heildarmyndina. Hátíðar-
svæðið er skreytt á frumlegan hátt, mis-
munandi eftir því hvort félagið á í hlut. ís-
22 VIKAN 15. TBL. 1989
lenski fáninn á alltaf sinn fasta stað á
toppi hæstu flaggstangar islands, á Blát-
indi, 273 m á hæð, og milli fjalla þvert yfir
Dalinn er strengur skreyttur fánum og
Ijósum. Skreytingarnar njóta sín fullkom-
lega er skyggja tekur og Ijós þeirra eru
tendruð. Þá bregður dularfullri birtu á
tjaldborgina og umhverfiö allt og því fara
hjörtun ósjálfrátt að slá hraðar og
stemmningin magnast.
Það var árið 1874, á 1000 ára afmæli
íslandsbyggðar, sem þjóðhátíð Vest-
mannaeyja var fyrst haldin. Þá bjuggu
þar um 550 manns. Eyjaskeggjar ætluðu
að fjölmenna til hátíðarinnar á Þingvöll-
um en til þess urðu þeir að fara á bátum
upp í Landeyjar. Svo „illa“ vildi til að ekki
var fært þangað vegna veðurs og áttu
þeir því ekki annars kost en að halda
kyrru fyrir í Eyjum. Eyjamenn tóku það