Vikan - 31.05.1990, Page 9

„Þú deyrð ekki því Guð elskar presta," sagði hjúkrunarkonan á sjúkrahúsinu í London við séra Halldór
S. Gröndal þegar honum leið illa eftir hjartaaðgerðina.
lækninn. Ég hætti því strax því
ég sá aö það var tóm heimska
og ákvaö því aö vera mjög
samvinnuþýður.
Mér fannst þaö mikið sjokk
aö koma þarna á gjörgæslu-
deildina því mér virtist mikið
stress vera í kringum mig. Alls
kyns slöngur og vírar voru
tengdir í mig og mælar, tölvur
og sjónvarpsskjáir fylgdust
stööugt með mér. Ég þurfti á
öllum mínum styrk aö halda.
Það var mjög skrýtin tilfinning
aö stöðugt væri verið að vakta
mann. Skömmu síðar var ég
settur í hjartaþræðingu þar
sem slanga var þrædd inn í
hjartað á mér með sjónvarps-
auga framan á til að skoða
hvernig væri umhorfs á sjúka
staðnum í hjartanu. Fyrri sjúk-
dómsgreining læknisins var
staðfest með þessari
rannsókn.
Rúmum hálfum mánuði
seinna var ég kominn til
London, á Bromtonspítalann
þar. Ég fór út vegna þess að
mjög löng bið var eftir aðgerð
hér á landi.
Ég komst að því að fjórir
fööurbræður mínir höfðu dáið
úr þessum sjúkdómi og sá
elsti dó sextíu og sjö ára. Ég
var sem sagt kominn á
tímann," segir Halldór og
hlær. „Ættgengi er mjög sterk-
ur áhættuþáttur f sambandi
við þennan sjúkdóm. Fjöl-
skylda mín var öll mjög harmi
slegin."
„Ég fór utan ásamt konu minni
og syni. Það var mér ómetan-
leg stoð. Jón Baldvinsson kol-
legi minn kom og var með mér
áður en ugpskurðurinn var
framkvæmdur og áttum við
saman mjög góða bænastund
sem var mér einnig ómetan-
leg.
Mér leið mjög illa eftir upp-
skurðinn, þrátt fyrir að allt
starfsfólk og þjónusta væri
frábær. Mér er það mjög minn-
isstætt að ég gat engan veg-
inn legið. Ég kallaði oft á hjúkr-
unarkonuna sem sá um mig.
Það var blökkukona og man
ég sérstaklega eftir því að hún
sagði alltaf: Don’t worry. Lord
loves pastors, you will not
die. (Þú skalt ekki kvíða því
guð elskar presta og þú munt
ekki deyja.)
Ég var nokkuð fljótur að styrkj-
ast og var strax farinn að gera
alls konar æfingar. Að þessari
dvöl lokinni fór ég heim. Mér
fannst flugið allerfitt og finnst
mér mikið til þess vinnandi að
fólk geti gengið að þvi nokkurn
veginn vísu að vera skorið hér
heima ef það þarf þess með.
Hef ég samt ekkert út á veru
mína í London að setja, nema
síður sé.
Ég lá einar þrjár vikur á spít-
ala eftir að ég kom heim. Ég
fékk mjög góða fræðslu um
sjúkdóm minn og þann upp-
skurð sem ég hafði gengið í
gegnum og eftirmeðferðina
sem var í vændum. Þetta
fannst mér ómetanlegt.
Að lokinni veru minni á spít-
alanum fór ég heim. Fjórum
mánuðum síðar fór ég á
Reykjalund. Þar fer maður í
meöferð sem byggist á lík-
amsþjálfun eftir getu hvers og
eins, skipulegu mataræði sem
var mjög gott og áframhald-
andi fræðslu sem var fjölþætt
og uppbyggileg. Ég vil hvetja
alla sem hafa lent f því að fá
þennan sjúkdóm til að taka
þátt í þessari eftirmeðferð sem
er í boði því hún er mjög góð
og frábært starfsfólk sem að
henni stendur.
Ég var í fjórar vikur a
Reykjalundi og byrjaði síðan
aö vinna. Það var heilmikið
átak því kjarkurinn var alveg
horfinn. Ég var í stöðugu eftir-
liti og mikil kúnst var að finna
hvaða álagspunkta ætti sér-
staklega að varast. Má meðal
annars nefna að alveg forboð-
ið er að lyfta miklu. Ég breytti
mataræði mínu mjög mikið og
forðast nú flest það sem talið
er vera áhættuþættir fyrir
þennan sjúkdóm minn. Ég
stunda einnig leikfimi sem
Landssamband hjartasjúkl-
inga stendur fyrir. Þau samtök
hafa gengist fyrir mörgum
fræðslufundum sem eru mjög
góðir fyrir fólk í þessari stöðu
og aðstandendur þess.
Mér finnst eftir að ég hef
gengiö í gegnum allt þetta
andlega og líkamlega álag að
tíminn vera mun dýrmætari en
hann var. Ég nota hann mun
betur en áður, geri allt sem ég
get í dag og geymi ekkert til
morgundagsins. Ég vil hvetja
fólk til að gera slíkt hið sama
því enginn veít hvað framund-
an er. Við vorum fimm sem
fórum til London en aðeins
fjórir sem snerum til baka.
Ég veit að Landssamband
hjartasjúklinga stendur fljót-
lega fyrir fjársöfnun til styrktar
starfsemi sinni. Mikill hluti
söfnunarfjárins verður notaður
til að reyna að tryggja að sem
flestir sem þarf að skera
hjartaskurði eigi möguleika á
að það verði gert hér heima.
Ég vil hvetja alla landsmenn til
að veita þessu málefni lið því
enginn veit hver verður næstur
til að fá þennan sjúkdóm og
þarf á þvi að halda sem þessi
samtök eru að berjast fyrir."
HTBL.1990 VIKAN 9
TEXTI: ÞORSTEINN ERLINGSSON