Vikan - 18.12.1941, Blaðsíða 7

VIKAN, nr. 51—52, 1941

Lýdur
og DROTTINN.
Teikningar:
KARL RÖNNING.
unnar
nnarsaon.
Milli Lýðs Guðmundssonar, sýslu-
manns í Vík í Mýrdal, annars veg-
ar og drottins hins vegar höfðu
lengi verið fáleikar. Það er eðli-
legt að nefna Lýð á undan, því að hann
gerði það sjálfur. Það er eðlilegt að nefna
drottinn á eftir, því að Lýður var ekki
þannig gerður, að hann krypi, ekki einu
sinni fyrir almættinu, eða eins og hann
sagði við séra Björn:
Ég fer með morgunbænina mína, þegar
veðrið er gott, annars ekki! Gjöf skal
gjalda! Lýður Guðmundsson hefir aldrei
látið neinn eiga hjá sér. Það er ekki ég,
sem hefi skágengið drottin — það var
hann, sem byrjaði! . . .
Þú ert naut, svaraði séra Björn með
vingjarnlegri hreinskilni: Sterkur eins og
naut, heimskur eins og naut og þrár eins
og naut!
Kolsvartur? bætti Lýður óvænt við.
Því ekki það! svaraði séra Björn dálítið
tortryggnislega — en kennimannlegt ör-
yggi hans varð yfirsterkara: Svartur eins
og krækiber — já, eins og sótið á veggj-
um vítis!
Það er þá víst m í n húð, sem þú skrýð-
ist á sunnudögum, sagði Lýður þurrlega:
Það sækir svo á mig svefn, þegar líður
að messu! Og þegar ég vakna, eru kverkar
mínar þurrar, eins og runnið hefði um þær
innantómur orðastraumur klukkutímum
saman ... Og svo ert þú að lá mér, að
ég fæ mér í staupinu!
Ó, þú Belials barn og Bileams asni!
þrumaði séra Björn: Álasa ég þér fyrir
drykkjuskap ? Því lýgurðu! Mér þykir líka
gott í staupinu. Vín er safi úr sætum gróðri
og brennivín er guðs gjöf gegn kulda,
hungri og leiðindum. En hefir nokkur
fundið m i g hrjótandi í svaðinu og hest-
inn minn standandi sem mállausan lífvörð
yfir mér ? Rembist é g svo með pennanum,
þegar ég skrifa, að fólk verður að gæta
augna sinna? Var það ég, sem um daginn
stöðvaði uppboðið milli hamarshögganna,
til þess að syngja vísu, sem ekki var einu-
Sinni drykkjuvísa, heldur ennþá verri.
Nei, en þú ert ekki heldur sýslumaður,
sagði Lýður drýgindalega: Og hvers vegna
söngstu ekki með ? ... Þú kannt vísuna!
Fjandinn leggur þér orðgnótt í munn,
sagði séra Björn þykkjulaust: Á ég sök
á öllum syndum, sem ég veit um! Hvers
konar lög eru það?
Það er lögfræðileg guðfræði, svarta
messunaut! sagði Lýður hlæjandi: Þú
manst, hvað sagt er um að líta konu
girndarauga. Er eyrað saklausara en aug-
að — er heyrnin hreinni en sjónin? Allir
eiga sök á öllu, líttu á — ég skal skrifa
það upp fyrir þig, þá hefirðu það svart
á hvítu! Klerkur, ég dæmi þig! Guðs
lamb, ég læt þig afplána allar syndir og
heimskupör okkar hinna og moka fjós!
Ha-ha-ha — þarna var guðfræðinetið of
smáriðið fyrir þig, himnaglópurinn þinn!
Æ, kolsvarti krummi minn, þú flaugst
beint í snöruna, eins og saklaus rjúpa.
Einmitt: Að vita um synd er sama og að
drýgja hana, samkvæmt guðfræðinni! Ég
hefði getað orðið góður prestur, annar Jón
Vídalín! Syndaselurinn þinn! Þú segir, að
ég drekki — og þú veizt, að ég geri það
og ert því meðsekur!
Ég nenni ekki að svara þessu rausi
þínu, sagði séra Björn góðlátlega — sjálf-
ur var hann vanur að þruma, en þegar
Lýður var í þessum ham, fór það oft svo
að lokum, að sýslumaðurinn varð honum
yfirsterkari: Láttu leggja á hestinn. Ég
ætla að fara.
Jæja, suðari minn — puðari minn, sagði
Lýður og var nú hógværari — hann vildi
halda sem lengst í gesti sína: Liggur þér
svona- mikið á? Það er hey í stallinum
handa hestinum — og tár á flöskunni
handa prestinum — tralala, tralala og
hopsasa! ... Skál, svarti augasteinninn
minn — fáðu þér sæti og hvíldu þín lúnu
bein — úr flöskunni svelg og fylltu þinn
belg og vaddu svo elg! ... Þú ert reyndar
vanur að geta sagt skál sjálfur. En þú
ert eitthvað svo guðhræddur og gramur í
skapi í dag, séra Björn. Hvað viltu fá fyrir
að segja skál þrisvar sinnum í prédikunar-
stólnum, þegar þú heldur jólaræðuna?
Séra Björn hafði gengið óþolinmóður
fram og aftur, en vatt sér nú skyndilega
að honum:
Á ég sjálfur að leggja á bykkjuna?
Jón fangi! kallaði Lýður út um dyrnar:
Hæ, þú þarna tugthúslimur — geturðu
ekki gegnt, þegar ég kalla á þig! Hvern
fjandann ertu að gera!
Jón Bjarnason, sem dæmdur hafði verið
í þriggja ára hegningu fyrir þjófnað og
afplánaði sökina sem fjósamaður Lýðs
Guðmundssonar, rak loðið smettið inn úr
gættinni:
Hvað vildi sýslumaðurinn mér?
Guðsmaðurinn vill láta leggja á gæðing-
inn sinn, lambið mitt — nei lamb — sauður-
inn, ætlaði ég að segja! Þú veizt, vænti ég,
hvar Benedikt lét hann inn. Sæktu hann!
... Steldu honum ekki!
Ég er ekki skyldugur að vita neitt um
hesta, sagði Jón Bjarnason þrjózkulega.
Lýður Guðmundsson rétti að honum
tóbakstuggu.
Ef hún getur ekki opnað kjaftinn á þér,
þá hefi ég haft á þig, dúfan mín, sagði
hann góðlátlega, en þó í fullri alvöru:
Haft, sem þér er ekkert um ...
Jæja þá, sagði Jón og ók sér ólundar-
Framhald á bls. 9.