Vikan - 16.04.1992, Blaðsíða 66

ALBERT
Frh. af bls. 31
- Hvernig finnst þér Þorsteinn Pálsson hafa
staöið sig aö undanförnu?
Þrátt fyrir aö Þorsteinn hafi gert mér mikinn
óleik á sínum tíma er ansi margt gott um hann
að segja því hann er góður og gegn sjálf-
stæðismaður og trúr hugsjónum flokksins.
Sem sjávarútvegsráðherra hefur hann staðið
sig þrýðilega að mínu viti. Það er ekki auðvelt
að taka við embætti sjávarútvegsráðherra og
hafa aldrei gegnt því áður. Þetta er nú einu
sinni sá málaflokkur sem skiptir þjóðina mestu
máli og sjávarútvegsstefnunni er ekki hægt að
gjörbreyta um leið og nýr ráðherra sest í stól-
inn - jafnvel þó viðtakandi ráðherra hafi góðan
vinnufrið. Slíkt gæti riðið þjóðfélaginu að fullu.
Ég tel að Halldór Ásgrímsson hafi líka staðið
sig vel í ráðherratíð sinni.
NÝ SJÁLFSTÆÐISBARÁTTA -
MEÐ EÐA Á MÓTI EB
Albert starfar mikið fyrir íslands hönd á alþjóð-
legum vettvangi eins og til dæmis innan
Evrópuráösins, þar sem þátttöku Norðurland-
anna í EB ber oftar en ekki á góma. Hann var
spurður álits á því hvort (slendingar ættu að
láta veröa af því að sækja um aðild að
bandalaginu.
Það er erfitt fyrir mig sem sendiherra hér á
staðnum að svara þessari spurningu afdrátt-
arlaust. Ég held að við verðum að hugsa okkur
vel um áöur en við tökum ákvörðun hér að lút-
andi og breytum út af þeirri stefnu sem nú ríkir.
Við vitum hvað við höfum en við vitum ekki
hvað er fram undan. Það þarf engan spámann
til að sjá að ísland er það lítið og efnahagslega
veikt að við þolum til dæmis ekki frjálsan inn-
flutning á vinnuafli inn á okkar litla vinnumark-
að. Við þolum heldur ekki frjálsan innflutning á
fjármagni. Við verðum að átta okkur á því hvað
við erum að gera. Við megum því ekki semja
um þann fisk sem eftir er í hafinu í kringum
(sland. Þar er matarbúr okkar og á því byggist
efnahagur þjóðarinnar og framtíð okkar öll. Ef
við ekki förum varlega í þessum efnum er ég
hræddur um að stjórnmálaflokkarnir íslensku
deyi og við förum aftur til aldamótanna hvað
varðar meginskoðanir fólks um þjóðfélagið. Ég
er smeykur um að þjóðin skipi sér þá í tvo
flokka - þá sem eru hlynntir Efnahagsbanda-
laginu og hina sem eru andvígir því. Þá erum
við komin í sama farveg og við þekkjum frá
aldamótatímanum, þegar menn voru annað-
hvort á móti sjálfstæði landsins eða fylgjandi
því. Um þetta tvennt var barist.
Ef menn hafa vit á því að
gera langtímaáætlanir
og standa fastir á því sem
Alþingi ákveður í f jár-
málum er unnt að minnka
f járhagsvandann. Það er
ekki unnt með því að á-
kveða að svona og svona
mikið skuli skorið niður á
einu eða tveimur árum.
Slíkt skapar óvissu og at-
vinnuleysi.
Það hefur þónokkuð ver-
ið um það að fólk spyrði
mig hvort ég sé á leiðinni
heim í stjórnmálabarátt-
una en ákvörðun um slíkt
verður að bíða síns tíma.
Ég á ekki von á að sitja
aðgerðalaus næstu árin,
hvort sem ég er hér í Par-
ís eða heima í Reykjavík.
Það eru 33 milljónir manna atvinnulausar í
OECD-löndunum einum. Hér í Frakklandi er
þessi tala í kringum þrjár milljónir. Ef aðeins lít-
il prósenta af frönskum atvinnuleysingjum
kæmi til íslands - eins og vel mætti gera sér í
hugarlund ef við heyrðum til hinum evrópska
atvinnumarkaði - yrði þjóðfélagiö f mikilli
hættu. Við getum ekki farið neitt til þess að
sækja vinnu því þaö er atvinnuleysi f öllum
nágrannalöndunum. Hér eru heilu fjölskyldurn-
ar á götunni, allslausar, eiga hvorki húsnæði
né til hnífs og skeiðar. Ef þetta fólk eygði
möguleika á aö fá vinnu á íslandi væri það ekki
lengi að hugsa sig um. Við þurfum að fara af-
skaplega varlega í allar breytingar.
LEGGJA BER NIÐUR BEINA SKATTA
- Hvaða skoðanir hefur þú á sparnaðarað-
gerðum ríkisstjórnarinnar?
Það er ekki hægt að gera upp á einu eða
tveimur árum syndir áratuga - eins og skulda-
söfnun sem hefur viðgengist síðan íslenska
lýðveldið var stofnað. Slíkt veröur að gerast á
löngum tíma. Mér tókst á þeim þremur árum
sem ég var fjármálaráðherra að skila fjárlögum
með tekjuafgangi 1986, en það var eftir langan
tíma. Þetta gerðist um leið og beinir skattar
lækkuðu um þriðjung. Á þessum árum lækk-
uðu jafnframt tollar á ýmsum vöruflokkum auk
þess sem öll gjöld voru felld niður af tölvum,
sem hafði ekki svo lítið að segja fyrir hina öru
þróun á því sviði.
Ráðamenn þurfa að gera sér grein fyrir því
að bæði fólk og fyrirtæki verða að geta haldið
eftir eins miklu af tekjum sínum til ráðstöfunar
og hægt er. Ef fólki er gert kleift að halda ein-
hverju eftir þá kaupir þaö meira og framkvæm-
ir. Um leið fara hjólin að snúast af meiri krafti,
fyrirtæki að blómstra og ríkisvaldið fær loks
miklu meira fjármagn til sín í formi óbeinna
skatta. Það er slæmt þegar peningarnir eru
teknir af fólkinu áður en þeir komast í umferð.
Þetta er einföld og sígild hagfræði.
Peningar eru í raun ekkert annað en verk-
færi, þeir eru jafnmikilvægir launþegunum eins
og hamar og sög eru smiðnum svo dæmi sé
tekið. Ef hann er beðinn um að saga niður
timburborð en verkfærin tekin af honum um
leið - þá veröur náttúrlega ekkert úr fram-
kvæmdum. Af þessum ástæðum er nauðsyn-
legt að hafa beina skatta sem allra lægsta.
Síðan er vandinn sá að tekjur umfram áætlun
fjárlaga, sem koma alltaf inn þegar fólk hefur
meira á milli handanna og þegar fjármagns-
kostnaður fyrirtækjanna er orðinn minni vegna
lækkunar á vöxtum til dæmis, séu notaðar á
skynsamlegan hátt. Kúnstin er að láta ekki
ráðherra og rikisstjórn eyða þessum fjármun-
um jafnharðan heldur halda þeim eftir til að
gera upp skuldir ríkisins við Seðlabankann.
Ef menn hafa vit á því að gera langtíma-
áætlanir og standa fastir á því sem Alþingi
ákveður í fjármálum er unnt að minnka fjár-
hagsvandann. Það er ekki unnt með því að
ákveða að svona og svona mikið skuli skorið
niður á einu eða tveimur árum. Slíkt skapar
óvissu og atvinnuleysi, vosbúð og volæði.
- Ertu á leiðinni heim?
Ég er ráöinn hér í ákveðinn tíma og mun
Ijúka honum. Konan mín hefurekki gengið heil
til skógar og ef heilsa hennar breytist ekki til
hins betra munum við vafalaust koma heim eft-
ir tvö ár. Við höfum samt ekki tekið neinar
ákvarðanir hér að lútandi.
- Kallar ekki pólitíkin á þig?
Það hefur þónokkuð verið um það að fólk
spyrði mig hvort ég sé á leiðinni heim í stjórn-
málabaráttuna en ákvörðun um slíkt verður að
bíða síns tíma. Ég á ekki von á að sitja að-
gerðalaus næstu árin, hvort sem ég er hér í
París eða heima í Reykjavík. Ég þoli ekki einu
sinni að fara í sumarfrí því eftir nokkra daga
verð ég viðþolslaus ef ég hef ekki eitthvað að
starfa. □
Alltaf í leiðinni
Blómastofa Friófinns
SUÐURLANDSBRAUT 10 REYKJAVÍK SÍMI 31099
66 VIKAN 8. TBL. 1992