Vikan - 12.11.1992, Síða 14

TEXTI: HJALTIJÓN SVEINSSON / UÓSM.: BINNI
VEIT EKKI HVAR ÞETTA
HEFÐI ENDAÐ ANNARS
VIKAN SPJALLAR VIÐ HAFLIÐA ARNGRÍMSSON DRAMATURG
Hafliði Arngrímsson virðist við fyrstu
kynni mjög dulur. Hann virðist að
minnsta kosti ekki vera sú manngerð
sem gjarnan fer með fleipur. Hann hefur ekki
haft sig mikið í frammi, lætur lítið á sér bera og
starfar af hógværð. Hann er leikhúsfræðingur
að mennt og titlar sig stundum sem drama-
turg, sem þýtt hefur verið sem leiklistarráðgjafi.
Hann heldur sig á bak við og virðist líka
það vel. Undanfarin sex ár hefur hann starfað
náið með Guðjóni Pedersen leikstjóra og
Grétari Reynissyni leikmyndahöfundi. Þeir eru
teymi eins og kallað er og hafa verk þeirra
vakið athygli og hlotið lofsamlega dóma þó
sumum finnist þeir held-
ur róttækir. f Þjóðleikhús-
inu hafa þeir sett upp
þrjú verk, Stór og smár
1988, Rómeó og Júlíu í
fyrra og síðasta afrek
þeirra er Stræti sem ver-
ið er að sýna á Smíða-
verkstæðinu við miklar
vinsældir.
Um þessar mundir
kennir Hafliði við Leiklist-
arskólann eins og und-
anfarin ár en þar hefur
hann leiklistarsöguna á
sinni könnu í fyrsta og
öðrum bekk, auk þess
sem hann leiðir nemend-
ur um heima og geima
leikhúsfræðinnar. Þegar
kennslunni sleppir tekur
við lausamennska í leik-
húsunum - Þjóðleikhús-
inu, Borgarleikhúsinu og
ekki má gleyma leikhús-
inu hans og Guðjóns
Pedersen, Frú Emilíu.
Þegar blaðamaður
hringdi í Hafliða og
spurði hann hvort hann vildi leggja orð í belg
um Stræti og jafnvel svolítið um sjálfan sig
kvaðst hann ekki hafa neitt að segja, einhverj-
ir aðrir hlytu að hafa meira til málanna að
leggja. Það varð samt úr að þeir hittust. Þeir
tóku tal saman í fundarherbergi Leiklistarskól-
ans sem er til húsa á þriðju hæð Lands-
smiðjuhússins við Sölvhólsgötu. Talið barst
fyrst að hinni kraftmiklu og nýstárlegu upp-
færslu á Rómeó og Júlíu sem sýnd var í fyrra
við góðar undirtektir.
„Mér fannst þessi sýning ganga að mestu
leyti upp. Það má auðvitað alltaf gera betur
og ég held að við myndum sviðsetja verkið á
annan hátt ef við ættum að gera það aftur
núna, þá yrði ýmislegt öðruvísi. Það er samt
ekki þar með sagt að uppfærslan yrði neitt
betri."
- Þið voruð meðal annars gagnrýndir fyrir
að hafa stytt texta Shakespeares.
„Við styttum leikritið af ýmsum ástæðum en
við breyttum ekki orði. Leikrit Shakespeares
eru oftast stytt þegar þau eru tekin til sýninga,
bæði hér á landi og úti í hinum stóra heimi og
þykir sjálfsagt. Þó að ýmiss konar flúr og
skraut, vissar endurtekningar og jafnvel mála-
lengingar séu eitt af einkennum texta hans
má gera minna úr þeim, stytta og jafnvel
strika út. Við notuðum svipaða aðferð er við
settum upp Ótelló í Nemendaleikhúsinu fyrir
tveimur árum. Það hefur oft verið farið frjáls-
legar með textann en í okkar tilviki."
Þessi sýning þeirra félaganna er þeim sem
sáu hana í fersku minni en hún bar með sér
að þeir sem þar áttu hlut að máli hefðu gætt
leikhúsið nýju lífi. - En hvaðan skyldi Hafliði
Arngrímsson hafa fengið sinn innblástur?
ÚR VÍNARSKÓLANUM
„Ég kom frá námi 1982 og hafði þá verið sex
ár í leiklistarfræðum við háskólann í Vínar-
borg í Austurrfki. Meðfram náminu í háskólan-
um var ég jafnframt um eins vetrar skeið eins
konar gestanemandi við leiklistarskólann
fræga Max Reinhardt-Seminar. Ég dvaldist í
Stokkhólmi einn vetur eftir Vínardvölina og
skemur í Berlín.
Skólinn í Vínarborg er gamall og rótgróinn
háskóli sem er í mjög nánum tengslum við
leikhúsin og eru kennararnir þar margir starf-
andi leikhúsmenn. Við vorum því í góðu sam-
bandi við leikhús, útvarp og sjónvarp og fór-
um með kennurunum á þessa vinnustaði og
störfuðum með þeim þar. Það var mikill kost-
ur. Best kynntumst við starfseminni í austur-
ríska þjóðleikhúsinu, Burgtheater.
Námið er yfirgripsmeira og lengra heldur en
í Bretlandi og Svíþjóð til dæmis þar sem þessi
tengsl eru miklu minni. Þarna hefur margt ís-
lenskt leikhúsfólk stundað nám um lengri eða
skemmri tíma eins og Þorvarður Helgason,
Bríet Héðinsdóttir, Oddur Björnsson og Erling-
ur Gíslason.
Skólinn var í senn nýjungagjarn og íhalds-
samur, sem hvort tveggja er nauðsynlegt.
Þarna er meðal annars verið að fara yfir leik-
listarsögu, leikritun og sömuleiðis leiklistar-
starf. Allt þetta er í eðli sínu frekar íhaldssamt
í leikhúsi, og ég tala ekki
um f leiklistarskóla og
jafnvel í háskóla, en ver-
ið er að viðhaida hefð.
Leiklistin „lærist“ fyrst og
fremst í starfi í leikhúsi
og yngri leikarar „læra“
af hinum eldri. Svipað
má segja um alla þá er
starfa í leikhúsi. Ein-
hvern veginn verða
menn aldrei fullnuma í
leikhússtarfi eingöngu
með próf úr skóla. Þar fá
menn aftur á móti nauð-
synlega grunnmenntun
sem reyndar á að duga
allt Iffið og gera þá hæfa
til að fást við nýja hluti.
Þess vegna eru nýjunga-
girni og íhaldssemi
nauðsynlegir fylgifiskar.
Síðan ég kom heim
hafa orðið töluverðar
breytingar með tilkomu
nýrra manna, bæði í
skólunum og einnig í
leikhúsunum. Þjóðleik-
hússtjórinn þeirra núna
er atkvæðamikill, umdeildur og harður f horn
að taka, órólegur og jafnvel kjaftfor. Sá er
þýskur, Claus Peymann að nafni. Hann hefur
starfað nokkuð víða, meðal annars f Berlín
þar sem hann var við hið þekkta leikhús
Schaubuhne, sem er eitt frægasta leikhús
Þjóðverja. Hann var einnig leikhússtjóri í
Stuttgart og í Bochum þar sem hann vann
mjög gott starf og jók hróður leikhússins.
Leiklistin í Vínarborg stendur á svo gömlum
merg - á mjög traustum fótum. Hefðin þar er
sterk og leikhúsið er stór hluti af daglegu lífi
borgarbúa. Vín er mjög sérstök að því leyti -
reyndar einstök fyrir leikara því að þar eru
þeir hreint og beint dáðir og elskaðir. Fólk,
einkum hinir eldri, fer í leikhús til að horfa á
leikarann sinn, ekki endilega verkið. Því kem-
ur leikhúsið svo mikið við og það lætur álit sitt
Framhald á bls. 86
Leikhópurinn í Stræti er sagður fara á miklum kostum.
14VIKAN 23. TBL.1992