Vikan - 01.07.1993, Blaðsíða 44

JÓNA RÚNA SKRIFAR UM SÁLRÆN SJÓNARMIÐ
HÖRMULEQT
HEIMILISBOL
KVÖL OG PÍNA ÓREGLUNNAR
ótt okkur þyki þaö undarlegt sumum þá
er það nú samt svo aö töluvert er um
aö heilu fjölskyldurnar eigi vart ofan I
sig og á. Eins er ekki óalgengt aö á heimilum
séu í gangi gifurleg samskiptavandamál og
önnur almenn óráðsía. Slíkt ástand stafar oft-
ar en ekki af því aö heimilisfaðirinn á viö á-
fengis- eða fíkniefnavandamál að stríða.
Hann getur þar af leiðandi ekki séð sér og
sínum farborða með sómasamlegum hætti.
Eins er að vandamál viðkomandi valda öllum
heimilisföstum sársauka, taugaspennu og
leiðindum.
HEILL HEIMUR VANDRÆÐA
„Elnu sinni áttum við virkilega gott líf
þannig lagað séð en eftir að halla fór und-
an fæti hjá okkur er eins og heill heimur
vandræða hafi hrunið yfir okkur og það er
hræðilegt," segir bréfritari okkar sem kýs að
kalla sig dulnefninu Heba. Hún hefur svo
sannarlega kynnst einu og öðru. Við munum í
þessari umfjöllun leita svara við fyrirspurnum
frá einmitt þessari ungu konu sem gift er
vímuefnaneytanda sem þegar hefur brotið af
sér við lögin og valdið miklum persónulegum
skaða bæði heima og heiman. Hún vill meina
að hún og börnin hennar svelti hreinlega á
milli og reikningar heimilisins séu að mestu
vangoldnir - þau séu hreinlega á barmi gjald-
þrots.
ÞJÖKUÐ OG ÞREYTT
„Hann er svo langt leiddur, kæra Jóna
Rúna, að mér er skapi næst að halda að
hann geti aldrei náö sér upp úr þeirri eymd
sem fylgt hefur í kjölfar óreglunnar fyrir
hann og okkur,“ segir Heba og það leynir
sér ekki að hún er bæði þjökuð og þreytt á
öllu því sem henni er ætlað að takast á við.
„Hann er ekki ofbeldishneigður í verunni,
held ég, en er laus höndin undir áhrifum.
Hann er jafnframt mikill andlegur kúgari
því hann hefur einstaka hæfileika til að
gera mig ábyrga fyrir því hvernig komiö er
fyrir okkur eöa öllu heldur honum. Ég sé
ekki hvernig hægt er aö gera mig ábyrga
fyrir því að hann misnotar vímuefni og
vinnur ekki nema með höppum og glöpp-
um,“ segir hún og er virkilega örvæntingarfull
og vondauf og skyldi engan undra.
NIÐURLÆGJANDI AÐ
ÞURFA AÐ SKRÍÐA
„Ég hef á tímabilum þurft aö leita til ann-
arra í von um hjálp. Mér hefur fundist mjög
niðurlægjandi að þurfa í sumum tilvikum
hálfpartinn að skríöa á fjórum fótum eftir
fyrirgreiðslu og stuðningi opinberra aðila.
Pað er horft á mann, kannski með hálf-
gerðum hryllingi og maður fær framan í
sig af hverju maöur sé ekki löngu skilin
og annað í þeim dúr,“ segir Heba og er aug-
Ijóslega algjörlega miður sin yfir þeim hrossa-
brestshætti sem hún hefur orðið að sætta sig
við í fasi og framkomu ýmissa opinberra aðila
að undanförnu.
ERFIDLEIKAR BARNANNA Í NÁMI
Henni verður tíðrætt um að börnunum, sem
eru f skóla, gangi illa f námi og eitt þeirra
verður fyrir mikilli áreitni skólafélaganna.
„Sonur minn, ellefu ára, er kvalinn og
píndur f skólanum og mér gengur stöðugt
verr og verr að koma honum af stað á
morgnana. Hann grætur mikið og er mjög
leiöur og ósjálfstæður hér heima. Hin
börnin eiga viö sína erfiðleika að stríða en
eru ekki undir tvöföldu álagi eins og hann.
í skólanum virðist þeim líða vel þó námiö
valdi þeim erfiöleikum eins og áður sagöi.
Mér finnst," segir Heba, „eins og við búum
f einhvers konar víti vandræða sem mér er
hreint ekki Ijóst hvernig við eigum að kom-
ast út úr.“ Það er augljóst á bréfi Hebu að
fátt er heppilegt eða jákvætt í gangi í því fjöl-
skyldumynstri sem hún lifir f.
REIÐ OG ÁHUGALAUS
Hún segist vera mjög reið út í manninn sinn,
fær sig vart til aö sýna honum kurteisi og á
erfiðara og erfiðara með að sofa í sama rúmi
og hann. Hún segir að lokum: „Elsku Jóna
Rúna, mér þætti mjög vænt um aö þú
skoöaðir allt þetta sem ég er búin að segja
þér og virkilega gæfir mér ráö og leiösögn
sem getur breytt þessum erfiðleikum hjá
okkur fjölskyldunni."
Vinsamlegast handskrifið
bréf til Jónu Rúnu og
látiö fylgja fullt nafn og
kennitölu, ásamt dui-
nefni. Svörin byggjast á
innsæi Jónu Rúnu og
rithandarlestri og því
miður er alls ekki hægt
að fá þau i einkabréfi.
Utanáskrift er:
Jóna Rúna Kvaran,
Kambsvegi 25,
104 Reykjavík
ALLT BRJÁLAÐ VEGNA
BREYSKLEIKA EIGINMANNS
Vissulega má kalla ástand það sem ríkir á
heimili Hebu ástand örvæntingar og óvissu.
Það er eitthvað sem er með öllu ótækt, sér í
lagi þar sem það ástand getur aldrei annað
en skaðað bæði hana og börnin. Það er mjög
erfitt að vita aldrei hvort allt er brjálað vegna
óhófs drykkju eða eiturlyfjarugls heimilisföður-
ins. í þannig tilvikum verða alltaf til staðar erf-
iðleikar sem vissulega vinda upp á sig og
gera alla vansæla og óhamingjusama sem
ætlað er að sætta sig við slíkt neyðarástand,
tilkomið vegna breyskleika fullorðins manns
sem ætti að vita betur. Samskipti geta undir
svona kringumstæðum aldrei verið upp-
örvandi eða trygg.
FELULEIKIR OG AFNEITUN
Mikið er um feluleiki og afneitun á staðreynd-
um og sjaldan er tekist á við sterkar djúplæg-
ar tilfinningar, vegna þess að stór partur
vandans gengur út á að klóra í bakkann og
reyna að skapa jafnvægi í hörmulegasta
ójafnvægi. Þegar málum er þannig komið er
endalaus spenna í gangi og engin lausn auð-
veld, satt best að segja. Heba talar um
áhyggjur sínar út af peningaleysi og er það
mjög eðlilegt. Hún á i raun fullt í fangi, sýnist
manni, með að veita börnunum sínum og
sjálfri sér þá andlegu uppbyggingu sem til
þarf, þó hún að auki eigi ekki fyrir salti í graut-
inn heilu dagana. Hún borðar ekki þolimæði
sina og greiðir ekki reikninga með staðfestu
sinni og óeigingirni. Ástandið er því algjörlega
óréttlætanlegt.
SORGLEG PÍSLARGANGA
Eins og Heba uppijóstrar hefur hún i seinni tið
mátt ganga hvað eftir annað á milli Pontíusar
og Pílatusar í leit að hjálp - framhjá eigin-
manninum væntanlega - og hefur hreint ekki
góöa reynslu af slíkum píslargöngum. Þetta
er óréttlát vegna þess að vandi þeirra er
heimatilbúinn, vegna ístöðuleysis eigin-
mannsins og þess vegna nánast óréttlætan-
legur, ef út í það er farið. Vafalaust eru margir
stuðningsaðilar í málum sem þessum hreint
ágætir en auðvitað eru til embættismenn og
aðilar sem stunda félagslega fyrirgreiðslu sem
eru óheppilegir og orka tvímælis. I þessum
efnum hefur þolandinn ákaflega litið val og
verður, ef því er að skipta, að sætta sig við
bæði ókurteisi, lélega fyrirgreiðslu og ömur-
lega þjónustu ófullkomins fólks sem misskilur
gróflega hlutverk sitt.
/
44 VIKAN 13.TBL. 1993