Vikan - 20.03.1995, Blaðsíða 67

tveim dögum, um 1400 km
leið. Varð nú að halda vel á
spöðunum því margt skyldi
skoða á þessari löngu leið.
Við stöldruðum fyrst við í El
Djem og skoðuðum hring-
leikahúsið aftur, nú að morgni
dags. Þá var haldið sem leið
liggur suður á bóginn í átt að
eyðimörkinni miklu sem heitir
einu nafni Sahara. Þetta var
á sunnudegi og hvarvetna
við þjóðveginn mátti sjá að
sunnudagssteikin var í undir-
búningi - víðast hvar var ver-
ið að slátra á bæjarhlaðinu
eða gera að nýslátruðum
lömbunum.
HÉR VAR
STJÖRNUSTRÍÐ HÁÐ
Við ókum gegnum Sfax,
næststærstu borg landsins,
og Gabes en þaðan er flutt út
fosfat og áburður og undan
ströndinni eru dýrmætar olíul-
indir. Og alla leið til Matmata
við eyðimerkurjaðarinn fórum
við og snæddum þar hádeg-
isverð, þjóðarréttinn kus-kus,
sem er einskonar kjötsúpa, í
þurrara lagi þó miðað við
hina einu sönnu islensku
kjötsúpu - og bragðast ágæt-
lega. Umhverfis Matmata er
afar sérkennilegt og eyðilegt
fjallalandslag og fyrir 18 árum
var hluti kvikmyndarinnar
„Star Wars“ tekinn á þessum
slóðum. Strákar þyrptust að
okkur í Matmata með tamda
fálkaunga, konungsgersemi
eflaust, í von um smáaura
fyrir myndatöku.
HELLISBÚAR SÓTTIR
HEIM
Skammt frá Matmata sóttum
við „hellisbúa" í eyðimörkinni
heim og var það einn af há-
þunktum þessarar ferðar. Slík
heimsókn er satt að segja
ógleymanleg. Við komum allt
í einu að stórri gryfju undir
fótum okkar og gengum fram
á brúnina. Þar horfðum við
niður á tvö börn að leik á
„stéttinni" eða forgarði þess-
ara sérkennilegu hýbýla og
kölluðu þau á pabba sinn
jafnskjótt og þessar furðuver-
ur birtust yfir höfðum þeirra.
Foreldrarnir komu út von
bráðar og buðu bláókun-
ngum gestunum að ganga í
bæinn.
Þessi hýbýli eru þannig úr
garði gerð að gengið er
gegnum „hlið“ sem grafið er (
sandhól og inn á fyrrnefnt
torg eða forgarð. Þaðan eru
svo grafin herbergi inn í jarð-
veginn, eftir stærð og þörfum
fjölskyldunnar. Þessi hjón,
sem við sóttum heim, voru
um þrítugt, bráðmyndarlegt
fólk og snyrtilegt, með þrjú
börn og ömmu gömlu til
heimilis en hún svaf værum
svefni í einu herberginu og
lét það ekki trufla sig þótt
valsað væri þar um. Við kom-
um þarna á hvíldartíma,
siestunni, þegar heitast er og
allt eðlilegt fólk fær sér mið-
degisblund.
TILVALIN HÝBÝLI í
EYÐIMÖRKINNI
Húsakynni þessi eru snilldar-
lausn þarna í eyðimörkinni
þar sem hitinn fer iðulega yfir
40 stig á daginn en kalt verð-
ur á nóttunni, einkum á „vetr-
um“. Þarna er hitinn alltaf
þægilega tempraður, aldrei of
heitt eða of kalt. Þess vegna
vilja Berbarnir margir hverjir
búa svona og unga fólkið
ekkert síður en það eldra.
Sums staðar mátti sjá sjón-
varþsloftnet upp úr eyðimörk-
inni og var það einkennileg
sjón. Þarna er auðvitað ekk-
ert rafmagn en sumir eiga
sjónvarpstæki sem ganga
fyrir rafhlöðum. Loftnetin voru
eina merkið um mannabú-
staði þar neðra, nema hvað
líka mátti sjá þvott til þerris á
einstöku stað.
Snyrtilegra heimili hef ég
vart séð en þennan neðan-
jarðarbústað. Þarna voru
þrjú herbergi og eldhús og
allt fágað og strokið. Upp-
búið hjónarúm var í hjóna-
herberginu og stærðar skáp-
ur og ómögulegt að gera sér
grein fyrir því hvernig þessu
var komið þarna fyrir í upp-
hafi því dyrnar eru þröngar.
Kisa með kettlinga malaði í
skoti sínu við útidyrnar.
Á ÚLFÖLDUM ÚT í
AUÐNINA
í Douz, þar sem er vin í eyði-
mörkinni, gistum við á
ágætu hóteli, Sahara Douz,
og þaðan var haldið í reiðtúr
á úlföldum inn í eyðimörkina.
Nú fannst manni einna líkast
því sem maður væri farinn
að leika í myndinni um Ar-
abíu-Lawrence. Já, þarna
komst maður virkilega í
snertingu við Sahara-eyði-
mörkina og blessaða úlfald-
ana. Ekki vildi ég þó þurfa
að ferðast dögum saman um
eyðimörk á slíkum skegnum.
Eldsnemma næsta morg-
un var haldið af stað og ekið
fyrst yfir gífurlega stórt salt-
vatn, Chott El Djerid, sem
nær yfir stóran hluta lands-
ins f suðri. Þarna var ófært
þar til fyrir nokkrum árum að
vegur var lagður yfir vatnið.
Á þessum árstíma er það
nær alveg þurrt en endalaus
flatneskja yfir að Ifta. Sölu-
mennirnir létu ekki deigan
síga, þeir voru komnir á stjá
klukkan sex að morgni, þeg-
ar áð var úti á miðju salt-
vatninu, og buðu til sölu m.a.
„sandrósir", sem eru allstórir
saltkristallar, formaðir líkt og
blóm og vinsælir minjagripir.
„Æn dínar, gúdd præs!“ -
Já, það má víða gera góð
kaup í Túnis og sölumenn
hins ólíklegasta varnings eru
seigir að koma honum á
framfæri við erlenda ferða-
menn. Dínarinn er um 70
krónur eða jafnvirði eins
Bandaríkjadals.
VIN í EYÐIMÖRKINNI
í Tozeur, handan við salt-
vatnið mikla, eru gróskumikl-
ir pálmalundir. Við fórum á
hestakerrum til að skoða þá
og nutum leiðsagnar tungu-
lipurs og litríks leiðsögu-
manns, sem talaði flestöll
helstu tungumál heims og
gerði óspart að gamni sínu.
Hér eru ræktaðir ótal ávextir,
m.a. fíkjur, döðlur, granat-
epli, sítrónur og bananar.
Við áðum um stund í
Gafsa, stærstu borg í suður-
hluta landsins, sem einkum
er þekkt fyrir fosfatnámur, og
héldum því næst til að skoða
frægar rómverskar rústir í
Sbeitla. Hitinn var nú kæf-
andi, um eða yfir 40 stig í
forsælu. Þarna eru uppi-
standandi stórmerkar minjar
frá tímum Rómverja og einn-
ig eru þar minjar frá tímum
Býsans-manna og Vandala.
Vel sjást ummerki heillar
borgar en áhrifaríkast er þó
torgið, Forum, með þremur
hofum hlið við hlið. Þessi hof
voru helguð Júpíter, Júnó og
Mínervu.
Á leið okkar um suður-
hluta Túnis fannst mér
stundum sem landslagið
væri ekki ólíkt og á íslandi
og jafnvel gróðurfarið líka, í
fljótu bragði séð. Uppblást-
urinn er þarna ekki síður en
hér, engin tré á stórum
svæðum en fjallasýn mikil,
nautgripir og sauðfé á beit -
og úlfaldar. Svo eru gífurlega
stór svæði þakin ólífutrjám
með reglulegu millibili svo
langt sem augað eygir. Ólífu- |
olía var lengi vel helsta út-
flutningsvara Túnisbúa en
nú hefur orðið verðfall á i
henni auk þess sem erfiðara
er að finna markaði eftir
stofnun Evrópubandalags- I
ins.
Í HELGRI BORG
Síðasti viðkomustaður í suð- i
urferðinni miklu, áður en l
komið var til baka til Sousse,
var Kairouan, eina borgin
sem múslímar stofnuðu í
Túnis. Kairouan er meðal
helgustu borga múslíma,
númer 4 - 6 í röðinni á eftir
Mekka, Medínu og Jerús-
alem. Borgin er trúarmiðstöð
landsins og þar eru fjölmarg-
ar moskur, gamlar og nýjar.
Kairouan er líka þekkt fyrir '
teppagerð. Vegna þess hve
trúarbrögðin eru sterkur þátt-
ur í borgarlífinu eru ekki
seldir þar áfengir drykkir
nema á örfáum stöðum sem
eingöngu eru ætlaðir erlend-
um ferðamönnum.
Annars eru Túnismenn af- ,
ar frjálslyndir í þessum efn-
um sem öðrum ef miðað er
við íslömsk ríki almennt. Þeir
framleiða meira að segja
ágætis vín sjálfir, í norður-
hluta landsins, bæði rauðvín
og hvítvín. Ein tegund af bjór
fæst í landinu, Celtia, og
þykir hann ekki góður, enda
bruggaður úr klórvatni. Af
sterkari drykkjum eru einna
þekktastir Boukha, sterkur
snafs úr gráfíkjum og Thi-
barine, líkjör sem lika er
gerður úr fíkjum og bragðast
ekki ósvipað Gammel
Dansk.
Á leiðinni út úr hinni helgu
borg, Kairouan, mátti sjá
stóra samsetningarverk- i
smiðju fyrir bíla sem General I
Motors hefur sett á laggirnar.
Kaninn kemur víða við, það
er næsta víst.
Landslagið á leiðinni er
ótrúlega fjölbreytt. Við verð-
um vitni að hillingum, „fata
morgana", þegar pálmalund-
ir í fjarska sýnast vera borg i
sem speglast í vatni. Og
svo, skömmu eftir að hafa
séð alla nýju GM-bílana í |
helgri borg, só ég hvar gam-
all og hrumur maður ekur i
asnakerru. Allur klæðnaður
hans, dráttardýrið og lands- I
lagið er nákvæmlega eins
og á mynd úr biblíusögunum
í bernsku. Hér hefur ekkert
breyst. Tíminn hefur staðið í
stað í tvö þúsund ár. □ i
3. TBL. 1995 VIKAN 67
FERÐALOG