Menntamál - 01.08.1942, Blaðsíða 27

MENNTAMÁL
17
llamirs T. Hagndsson:
Eru landspróím ad spilla
iestrark iiii natÉu iinl ?
Það var nokkur nýlunda í íslenzkum fræðslumálum,
þegar hln svonefndu landspróf í móöurmáli og reikningi
voru upp tekin, og það, sem meira var um vert: Þau höfðu
þá tvo höfuðkosti, að þau gátu sýnt allglögga mynd af
lestrar- og reikningskunnáttu barna í landinu, og þau
munu hafa orðið til að skapa nokkurn metnað um það að
sýna þarna sæmilega kunnáttu. Þau munu því hafa ýtt
undir það að meiri áherzla var lögð á þessar námsgreinar
eftir en áður, og ekki síst þar, sem þess var mest þörf. Þetta
eru tvö mikils verð atriði, þó hef ég alltaf skilið hið fyrr-
nefnda sem höfuð tilgang landsprófanna.
En próf þessi hafa einnig sína galla, og sá er stærstur,
að þau fela í sér þá hættu að skapa yfirborðshátt í þessum
námsgreinum, og ég hygg, að þær raddir séu aö verða
fleiri og háværari, sem halda því fram, að landsprófin séu
að spilla lestrarkunnáttunni í landinu með þeirri einhliða
áherzlu, sem þau leggi á lestrarhraðann, og sá hraði, sem
landsprófin verðlauni með hæstu einkunnum, sé æfður á
kostnað hins stílhreina lesturs með réttum áherzlum og
réttum þögnum. Og ég get ekki neitað því, að ég hygg að
þessar raddir hafi nokkuð til síns máls. Landsprófin hafa
nú verið framkvæmd í 10 ár. Á hverju vori eiga börnin von
á þessu prófi. Börn eru metnaðargjörn, og þau vita, að
þau fá því hærri einkunn, að öllum jafnaði, sem þau geta
lesið fleiri atkvæði. Þetta vita foreldrar líka, og jafnvel
þótt við gerðum ráð fyrir því, að enginn kennari léti þessi