Menntamál - 01.12.1943, Qupperneq 58
104
MENNTAMAL
aðir og barðir. í Fáberg stóðu þeir hríðskjálfandi í tvær
klukkustundir og biðu eftir skepnuvögnunum, sem áttu að
flytja þá til Þrándheims. 54 fangar voru reknir inn í hvern
vagn. Voru þrengslin svo mikil, að vart var hægt að hreyfa
legg né lið, og á hinni löngu leið, sem nú var fyrir höndum,
fengu fangarnir aldrei tækifæri til að sinna þörfum sínum.
I Fáberg og víðar, komu konur og félagar úr Rauða-
krossi Noregs með matgjafir til fanganna, en allt matar-
kyns var tekið af þeim með harðri hendi.
Eftir 18 stunda ferð, kom lestin til Þrándheims. Þar beið
skip, sem átti að flytja fangana norður með ströndinni, í
þrælkunina í nyrsta héraði Noregs, Kirkenes. Þetta skip
var ekki stærra en svo, að vistarverur undir þiljum fylltust
brátt og fjöldi fanga varð að hírast á þilfari og leggjast
þar til svefns. En niðri í skipinu voru þrengslin svo mikil,
að fangarnir urðu að liggja á hliðinni og hvíla höfuð sín
milli fóta þeirra, er í næstu röð lágu. Krankleiki og hósti
jókst, einn fanginn fékk lungnabólgu og hastarlegan hita,
annar, sem var gamall maöur, missti vitið.
í Þrándheimi komu enn matarsendingar frá Rauða
krossinum til fanganna, og þar var í eina skiptið á ferö-
inni leyft að fangarnir fengju að bragða á þessum fram-
rétta mat.
Þegar komið var norður til Bodö nam skipið staðar og
hélt þar kyrru fyrir i 6 sólarhringa. Fangarnir fengu
sem fyrr brauðpíring og saltfisk, sem var útbleyttur í
stórum tunnum og etinn hrár. Bættust nú á ýmsar hörm-
ungar. Stórviðri brast á með kafaldshríð, svo að þeir, sem
höfðu dvalizt ofan þilja urðu nú að skreiðast niður í
skipið, en þrengslin urðu ægileg. Eitt sinn fór norskt skip
framhjá fangaskipinu. Nokkrir kennarar veifuðu til landa
sinna, en var refsað með því, að tekinn var af þeim brauð-
skammturinn einn sólarhring. Norður í Harstad og Tromsö
kom Rauði krossinn með matvæli, en til einskis kom sú
hjálp, kennararnir fengu ekki að þiggja munnbita.