Menntamál - 01.03.1950, Síða 10

4
MENNTAMÁL
mennings, en hið sama verður varla sagt um andlegu
heilsuverndina, geðverndina. Þó er andleg heilbrigði, ekki
síður en líkamleg, nauðsynlegt skilyrði farsældar og ham-
ingju. Ástæðan til þess, að geðverndin hefur verið van-
rækt til þessa, er líklega fyrst og fremst sú, að geðlæknis-
fræðin hefur lengst af orðið útundan meðal vísindagreina.
Hún er því mjög ung sem fræðigrein á nútíma vísu, og
þó að þekkingu í henni hafi fleygt fram á síðustu árum, á
hún þó flest enn ónumið.
Geðvernd er starfsemi, sem stefnir að því að bægja frá
mönnum hvers kyns sjúkdómum og veilum, sem geðsmun-
ina snerta. Er þá ekki aðeins átt við geðveiki í þrengri
merkingu þess orðs svo og aðrar taugabilanir, heldur yfir-
leitt allt, sem hefur í för með sér jafnvægistruflun geðs-
munanna, einstaklingnum og umhverfi hans til angurs og
ama. Og geðverndin felur í sér meira en þetta. Hún leitast
við að efla heilbrigði hvers einstaklings, þroska hann sem
bezt andlega, þannig að allir hæfileikar hans fái sem bezt
notið sín í lífsstarfinu, honum sjálfum og öðrum til heilla.
„Heilbrigði er fullkomið líkamlegt, andlegt og félagslegt
velferli, en ekki einungis firrð sjúkdóma og vanheilinda,"
segir í stofnskrá Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar. Heil-
brigði í þessum skilningi er takmark í órafjarlægð, tak-
mark, sem seint verður náð, en stöðugt ber þó að stefna
að.
Þótt ýmiskonar geðverndarstörf séu þegar rækt í þjóð-
félagi voru, eru samt flest verkefnin enn óleyst á þessu
sviði. Mörg þeirra, ef ekki öll, eru aðkallandi og engri stétt
ljósari en læknunum. Það var því ekki óeðlilegt, að tilmæli
um auknar aðgerðir á þessu sviði heilbrigðismálanna kæmu
frá þeim. Það var seint á árinu 1949, að Læknafélag
Reykjavíkur, sem þá varð 40 ára gamalt, ákvað að beita
sér fyrir stofnun samtaka, er sérstaklega og einvörðungu
létu geðverndarmál til sín taka. Var síðan leitað stuðnings
manna úr ýmsum stéttum, og með sameiginlegu átaki