Menntamál - 01.08.1957, Síða 9

MENNTAMÁL
103
inni eru venjulegast nóg eðlileg verkefni til að svala heil-
brigðri athafnaþörf barnsins, svo að það leiðist síður á
villigötur. Og jafnframt er þar næði til drauma. Barnið lif-
ir ekki aðeins í sambandi við náttúruna og dýrin, heldur
fær það frið til að una í hugmyndaheimi sínum. 1 bæjun-
um skortir hins vegar eðlileg verkefni. Þess vegna leiðast
þar margir til óeðlilegra tiltekta. En jafnframt skortir
kyrrðina. Of margt ber fyrir augu og eyru. Barnið fær
ekki tíma til að stöðvast við neitt. Áhrifin verða of marg-
breytileg. Hungur er vakið, án þess að því verði svalað.
Margvíslegar freistingar sækja að, en jafnframt skortir
heilbrigð viðfangsefni með ábyrgð og vanda, eins og sveit-
irnar geta veitt börnum sínum.
Ofskólun. Margir tala um ofskólun. Erfitt er að spyrna
þar við fótum, því að bæði er þessi tízkan, og eins heimt-
ar þjóðfélagið stöðugt meiri þekkingu, sem illa fæst nema
í skólum. Tæknin heimtar þekkingu og flóknara þjóðfélag
heimtar aukna þekkingu. En þó að skólagangan sé orðin
nauðsynleg, geta fylgt henni hættur, sem þarft er að gera
sér grein fyrir.
Þegar allir fara í skóla, hljóta óhjákvæmilega að vera
margir, sem ekki geta ýkja mikið. En fátt er hættulegra
fyrir skaphöfnina en fást við viðfangsefni, sem menn ráða
ekki við. Það skapar eitt af tvennu, minnimáttarkennd
eða kæruleysi, eða hvort tveggja, og hvorugt er gæfuvæn-
legt. Það er lífsskilyrði fyrir hvern mann að öðlast mátt-
arkennd gagnvart einhverju starfi. Skólarnir verða því
helzt að finna hverjum nemanda verkefni við hans hæfi.
Ella fara nemendur skemmdir úr skóla, særðir og mafgir
fullir úlfúðar og öfughneigðar, sem getur grafið um sig,
þegar út í lífið kemur.
Hinir, sem geta lært og læra, geta einnig beðið tjón,
orðið of „passivir“, of vanir að hlusta og hlýða. Þeir fara
að reiða sig meira á annarra orð en eiginn dóm. Þeir
venjast fremur á að læra en hugsa. „Guð hjálpi þjóðinni,