Heima er bezt - 01.08.1963, Blaðsíða 5

Ólafur Sveinsson.
á vetri — en hún átti dugandi kennara og varð drjúgt
úr stuttu námi. — Það er þetta glaðværa, fjölbreytilega
æskulíf á umsvifamiklu heimili foreldra sinna í Dalsseli,
sem Guðrún lýsir í þulunni / föðnrgarði fyrrum, af fín-
gerðum næmleik og innileik og bregður um leið upp
hugnæmri þjóðlífsmynd úr horfinni tíð.
Sautján ára að aldri fór Guðrún Auðunsdóttir fyrst
úr föðurgarði, dvaldi þá í Reykjavík um skeið hjá góðu
og myndarlegu fólki, nam þar heimilisstjórn og háttu
prúðra manna, kynntist menntuðu fólki, las og þrosk-
aðist. Það var hennar framhaldsskóli. Var síðan ýmist
í Reykjavík eða til aðstoðar á heimili foreldra sinna,
unz hún giftist Ólafi bónda Sveinssyni í Stóru-Mörk í
maí 1939. Síðan hefur hún verið húsfreyja þar á stóru
og annasömu búi og síðan hefur skáldskapurinn verið
henni algert tómstundastarf, — sýsl við sköpun fag-
urra hluta ef stund og þrek varð afgangs frá daglegum
skyldustörfum.
Frú Guðrún Auðunsdóttir fór að setja saman vísur
innan við fermingu og á æskuárum einkennist sálarfar
hennar af ríkri sköpunarþrá, draumsýnum og frjórri
ímyndunargáfu. Sá, sem þetta ritar, þekkti hana að
vísu ekki á þeim árum, en er gagnkunnugur fólki, sem
vel fylgdist þá með þroska hennar. Sjálf hefur hún tjáð
mér, að hún hafi eiginlega ekki uppgötvað þuluna, sem
tjáningarform, sem henni kynni að hæfa, fyrr en hún
var orðin 25 ára að aldri. Það hafði sterk áhrif á hana,
er þula Sigurðar Nordal, „Gekk ég upp á hamarinn“
Guðrún Auðunsdóttir.
birtist í Eimreiðinni, og má vera, að þangað sé að rekja
rætur þess, að hún tók sjálf að yrkja þulur.
Það er sennilega fánýtast allra heilabrota, að velta
vöngum yfir því, af hverju eitt varð svo, en ekki á ann-
an veg. Mér kemur þetta í hug af því, að það er tæp-
ast unnt að lesa hinar gullfallegu þulur Guðrúnar Auð-
unsdóttur — og raunar þau fáu kvæði, sem hún hefur
birt auk þeirra — án þess að spyrja: Hvernig stendur á
því, að skáld með jafn ótvíræða upprunalega hæfileika,
hefur ekki látið meira kveða að sér, ort meira? Vera
má, að Guðrún geymi það í skúffunni og við eigum
eftir að sjá það. Vera má og, að lífsönnin og skyldurn-
ar hafi hamlað henni að njóta hæfileika sinna í ríkara
mæli, en raun hefur á orðið. Og þó er það ekki næg
skýring. Aldrei kvað Bjarni Thorarensen meira — né
betur — en þá er hann barðist við mestar annir og heils-
unni jafnvel tekið að halla. Hitt liggur freistandi nærri,
að orsökin sé skortur á andlegum eggjurum, hvetjandi
áhrifum, skortur á örvandi umhverfi, skilningi og upp-
örvun af frjóvgandi kynnum og í framkvæmd daglegs
lífs. Ég þekld byggðarlög á íslandi, þar sem virðingin
fyrir andlegri mennt og orðsnilld er svo almenn og rík,
og vitiborið, þroskað mat á gildi slíkra verðmæta svo
samgróið lífsviðhorfi manna, að hæfileikar eins og Guð-
rúnar Auðunsdóttur hefðu sennilega blómstrað þar,
hver sem ytri kjör hennar hefðu orðið í slíku umhverfi.
Ég gæti nefnt slík byggðarlög í tugatah. Þau einkenn-
ast af því, að þar vaxa hæfileikarnir til þroska við hlýj-
Heima er bezt 265