Heima er bezt - 01.03.1970, Blaðsíða 25

HVAÐ
UNGUR
NEMUR
ÞÁTTUR ÆSKUNNAR RITSTJÓRI EIRÍKUR EIRÍKSSON
NONNl á Pingvöllum 1930
Þegar Stefán Jónsson námsstjóri lézt, hafði hann lokið
við að ganga l'rá nokkrum greinum, sem hann hafði sér-
staklega samið fyrir unglingaþátt „Heinia er bezt“. Þar
á meðal var grein um hinn ástsæla, íslenzka rithöfund
Jón Sveinsson — Nonna, sem er birt núna í þættinum.
Aldrei hefur tilhlökkun vegna tilvonandi hátíðar ver-
ið slík, sem á árunurn fyrir Alþingishátíðina 1930.
Um 4—6 undanfarandi ár hafði eftirvæntingin farið
sívaxandi. Hver og einn, sem hugsaði sér að sækja vænt-
anlega hátíð, bjó sig undir það með ýmsu móti. Flestir
reyndu fyrst og fremst að spara, eða leggja fyrir ein-
hverja aura sem ferðafé. Aðrir hugsuðu sér að slá út lán,
þegar að því kæmi að sækja hátíðina. Allir reyndu að
undirbúa sig með sæmileg ferðaföt, og þeir, sem sækja
þurftu um langan veg hátíðina og höfðu ekki bílfærar
leiðir, reyndu að tryggja sér góða gæðinga í ferðalagið.
Allmikill hluti hátíðargesta gátu komizt á Þingvöll
með bifreiðum, svo sem úr Reykjavík og nágrenni og
af Suðurlandsundirlendinu, en fjöldi fólks, sem hefði
getað komizt með bifreiðum, kaus heldur að fara á
hestum, til að líkja sem mest eftir þingreið höfðingja
og annarra frjálsra manna á Söguöld og síðar, en þá
voru allar leiðir á Þingvöll farnar á hesturn, sem kunnugt
er. Þingvallanefndin, sem undirbjó hátíðarhaldið, varð
því að búa sig undir að geta tekið á móti miklum fjölda
hesta og sjá um geymslu þeirra um hátíðardagana. Var
því stórt svæði í nágrenni Þingvalla girt vandaðri girð-
ingu, og ráðnir margir gæzlumenn við girðinguna. Og
svo þurfti að merkja rækilega hvern hest, svo að hver
og einn fengi sinn hest að lokinni hátíðinni. Hver hest-
ur með tölusettri álplötu og númerin skráð hjá eiganda
hestanna. Þessar merkiplötur á ég enn, og tel þær rninja-
gripi frá Alþingishátíðinni.
Hinn fjölmenni hópur reiðmanna víðsvegar að af
landinu til og frá Þingvöllum, var einstæður viðburður
þetta sumar, og aldrei framar mun slíkur hópur reið-
manna leggja leið sína til Þingvalla, og aldrei áður hefur
slíkur hópur reiðmanna sézt á þessum leiðum, nema þá
helzt á blómatímum Sögualdarinnar.
En minningin frá hópreiðinni á Þingvöll 1930, er mér
ógleymanleg. Við, ferðafélagar úr Stykkishólmi, gist-
um á Oddsstöðum í Lundareykjadal. Við fórum tíman-
lega af stað frá Oddsstöðum, og vorum því fremst í
hópi þeirra ferðamanna, sem valið höfðu sér leið yfir
Uxahryggi þennan minnisverða dag. Um hádegið vor-
urn við komin í efstu daladrög hjá Gilstreymi. Er við
vorum þennan dag stödd í efstu brekkunum, varð okk-
ur litið niður dalinn. Þeirri sýn, er þar blasti við, mun
ég aldrei gleyma. Eins langt og augað eygði var óslitin
röð reiðmanna. — Sums staðar var reiðfólkið eins og x
smáþyrpingu, en annars staðar fóru hóparnir strjálla;,
þessi útsýn niður dalinn er mér ógleymanleg.
Síðan var lagt á Uxahryggi, en vegurinn þar var sein-
fær og eintómar vegleysur, þótt nú sé kominn þar all-
góður bílvegur. Ennþá var reiðmannahópurinn óslitinn.
Sumir áðu aðeins í Biskupsbrekku, þar sem Jón biskup
Vídalín andaðist í tjaldi sumarið 1720.
En þetta átti ekki að verða nein ferðasaga, heldur
vildi ég í þessum þætti minnast manns, sem ég var svo
heppinn að fá augurn litið á þessari merku Alþingis-
Menn, sem ég man
hátíð. — En það var hinn heimsfrægi íslendingur Jón
Sveinsson, sem tók sér rithöfundarnafnið Nonni, og
er hann jafnan nefndur því nafni. — Einhvern veginn
hafði það kvisazt fyrir hátíðina að Nonni yrði einn af
gestunum á Alþingishátíðinni, en mjög virtist mér það
tvísýnt að ég feijgi að sjá hann á Þingvöllum, þar sem
Heima er bezt 101