Heima er bezt - 01.08.1974, Blaðsíða 21

Kristín Grímsdóttir frá Tunguseli á Langanesi, síðar
húsmóðir í Ærlækjarseli í Öxarfirði. Hafði hún verið
við sama nám, ásamt systrunum, hjá Eyjólfi. Hún var
komin fram úr koju, og greiddi hár sitt. Það fyrsta sem
þær sögðu, þegar ég hafði heilsað þeim var, „reyndu að
ná okkur í vatn að drekka“, hvað ég gerði hið snarasta.
Þær sögðu mér svo fréttirnar af ferðalaginu, sem ekki
voru með neinum glæsibrag. Stúlkurnar höfðu farið um
borð í strandferðaskipið Hóla á Seyðisfirði að kvöldi
íöstudags, hins fyrsta í sumri, en skipið kom frá Kaup-
mannahöfn til Austurlandsins og skyldi sigla þaðan
norður um til Akureyrar, með viðkomu á flestum höfn-
um á þeirri leið, og sömu leið til baka. Skálholt annað-
ist strandferðirnar frá Reykjavík vestur um til Akur-
eyrar, fram og aftur. Þær gengu til hvílu, skömmu eftir
að þær komu um borð, allar á sama klefa, á öðru far-
rými, því þær bjuggust við að verða eitthvað sjóveikar.
Ekki vissu þær gerla, hvenær leyst var frá bryggju á
Seyðisfirði um kvöldið eða nóttina, en héldu það hafa
verið um eða skömmu eftir miðnætti. Þær höfðu eitt-
hvað blundað, en vöknuðu við titringinn frá skrúfu
skipsins, þegar komið var af stað. Fljótlega fór að verða
meira um að vera en titringur frá skipsskrúfu. Skipið
fór að velta og höggva á öldum hafsins svo að gnast í
viðum. Sjóveikin kom þegar til sögu, með sínum venju-
legu fylgifiskum, og meira en það, því við bættist óttinn
um að skipið væri að farast með manni og mús, þegar
mest gekk á. I sem stystu máli sagt, lágu stúlkurnar
þarna í kojum sínum í 7 sólarhringa, og þó rúmlega,
máttvana af sjósótt og vanlíðan, næxingarlausar að
mestu, og þjáðust mjög af þorsta, því þjónustan þarna
var ekki á marga fiska, því sjaldan var til þeirra litið.
Þær reyndu oft að hringja á þjónustu, því til þess var
umbúnaður, ef hann hefir þá verið í lagi, en það bar
engan árangur. Eitt sinn, er mikið heyrðist á ganga, kom
sjórinn fossandi niður á ganginn og flæddi inn í klef-
ann. Var um tíma ökladjúpt vatn á klefagólfinu. Þá
héldu þær að sín síðasta stund væri komin og voru ekki
ófúsar að sætta sig við það, svo var af þeim dregið, og
vitundin máttvana. Skipstjórnarmenn höfðu líka sína
sögu að segja um stranga viku, sumarvikuna fyrstu
1906. Hólar höfðu farið frá Seyðisfirði um miðnætti
aðfaranótt laugardags og höfðu, þegar út úr firðinum
kom, strax orðið varir nokkurs norðan kalda með hríð-
arslitringi, sem brátt færðist í aukana. Þegar siglt hafði
verið nálægt tveim klukkustundum frá mynni Seyðis-
fjarðar, norðureftir, var komið svo hart veður, nokk-
urnveginn beint á móti, með þéttum snjóburði og stór-
sjó, að skipstjóra þótti ekki fært að neyta fullrar vélar-
orku og sló af. Tók skipið þá þegar að reka, þótt reynt
væri að andæfa. Þetta rek stóð í fulla fjóra sólarhringa,
og var talið að skipið hefði verið komið suður undir
Færeyjar er siglingafært var orðið og snúið á rétta leið.
Mörg áföll og þung hafði skipið fengið á þessari leið
og þessum tíma, og sýndu merki þar verkin. Stjórnpallur
hafði laskast verulega stjórnborðsmeginn, annar af
tveimur björgunarbátum skipsins hafði brotnað og
horfið í hafið, og sjórinn brotið hurð m. m. við inngang
á annað farrými og flæddi þar inn í skipið. Einhvern-
veginn höfðu skipsmenn þó getað, fljótlega, neglt fyrir
þessa gátt, og stöðvað vatnsrennsli niður í skipið, að
mestu. Þannig til reika komu nú Hólar og lögðust á
Vopnafjarðarhöfn, laugardagsmorguninn annan í sumri
1906. Mig minnir að eitthvað væri fleira farþega með
skipinu en þeir sem ég hefi um getið, en ég þekkti ekk-
ert þar til. Á öðru farrými minnist ég ekki að hafa orð-
ið var við aðra farþega en frænkurnar mínar þrjár,
áðurnefndu.
Einhverju af vörum var skipað upp úr Hólum á
Vopnafirði því ekki var farið fyrr en undir miðaftan
þaðan. Ég fór aftur í land, með vörubát, og náði ein-
hvernveginn í tvær mjólkurflöskur handa frænkunum,
til að hressa þær svolítið við. Veðrið var nú gott, og
svo hafði raunar verið síðari daga vikunnar, og sjó-
inn hafði lægt. Ég var þarna á öðru farrými hjá frænk-
unum og snerist eitthvað fyrir þær, þessa stund, sem ég
var þarna um borð, en það var ekki lengi, því eftir
röskar tvær klukkustundir frá því skipið fór af Vopna-
firði, var það komið á Bakkafjörð, þar sem ég fór í
land, því þaðan var styst heim til foreldra minna, að
Kverkártungu. Frænkurnar ætluðu áfram til Þórshafnar.
Allsstaðar var eitthvað að gera með Strandferðaskip,
sem hreint ekki var á ferðinni daglega, heldur einu sinni
í mánuði, með hvíld yfir veturinn í 4—5 mánuði, en
þetta þótti gott þá. Þarna á Bakkafirði, kauptúnið heitir
raunar Höfn — var skipað upp vörum frá Kaupmanna-
höfn til verslunar Halldórs Runólfssonar, og fram heil-
mikilli búslóð séra Jóns Haldórssonar, sem nú var að
flytja búferlum frá Skeggjastöðum við Bakkafjörð eftir
margra ára þjónustu þar, að Sauðanesi á Langanesi, sem
hann sat um 12 ára skeið. Þegar ég kom þarna í land,
hvpjaði ég mig fljótlega, með fatapoka minn, heim í
Hafnarbæinn, til húsbændana þar, Guðrúnar Sigvalda-
dóttur og Jóns Sigurðssonar, sem lengi gerðu þar garð-
inn frægan. Þau voru bæði ættingjar móður minnar og
var mér tekið þar tveim höndum. Þar gisti ég um nótt-
ina og undi mér vel, enda tveir drengir á heimilinu á
mínu reki, sem þar ólust upp með rnóður sinni, sem
alltaf vann í heimilinu. Daginn eftir, þegar við strák-
arnir höfðum eitthvað skemmt okkur og komið var
fram yfir hádegi, fór ég að ympra á því við Jón bónda,
að ég hefði ætlað að komast inn að Bakka í dag, og
hvort annarhvor drengjanna mætti ekki fylgja mér
þangað. Jón brosti og spurði hvort mér lægi nokkuð
sérstaklega á. Hann ætti von á að einhver kæmi fljótlega
frá Bakka, úteftir, og þá gæti ég orðið honum samferða.
Þetta reyndist rétt. Um nónbilið kom Valdimar Magn-
ússon bóndi og hreppstjóri á Bakka, út á Höfn. Hann
var kvæntur Þorbjörgu Þorsteinsdóttur frá Miðfirði,
frændkonu minni, tvímenningi við móður mína.
Valdimar stóð fremur stutt við. Hann fór eitthvað á
fund kaupmanns og kom þaðan með pokaskjatta, og tók
svo minn fatapoka þar ásamt á bak sér, og við röltum
af stað í slóð hans áleiðis fram að Bakka. Nýsnævi var
Heima er bezt 285