Heima er bezt - 01.11.1984, Blaðsíða 11

Trjádýrkun Keltanna og drúídamir
Keltneskt tímatal á sér
langa og merkilega
sögu sem engan veginn
er lokið.
Margt varðandi
þjóðsögur, álfasögur og
draugasögur tengist
þessu gamla tímatali.
Fólk ætti að hug-
leiða þetta við lestur
gamalla sagna.
Eitt sem snertir hið keltneska tíma-
tal er hvað tré eru algeng í írskum
skjaldarmerkjum. Til þess að skilja
þetta þarf að hverfa langt aftur í tím-
ann, aftur til blómaskeiðs drúída,
hinna keltnesku presta. Drúídar, sem
klæddust síðum, hvítum skikkjum,
geymdu leyndardóma hinna kelt-
nesku trúarbragða og keltneskrar
menningar yfirleitt. Þeir voru frægir
fyrir hina helgu lundi og trjádýrkun.
I Gallastríðunum eftir Cæsar er
frásögn af helgum trjálundi hjá
Massaliu í hinni fornu Gallíu. Mass-
alia heitir nú Marseilles. Júlíus Cæsar
lét eyðileggja þennan stað, vegna þess
að hann var fyrir þegar víggirða átti
borgina. Enginn fékkst til að snerta
við einu einasta tré í lundinum. Cæsar
þurfti sjálfur að nota öxi á eina af
eikum lundarins áður en hann gat
talið nokkurn á að byrja ruðninguna.
Aðaltrén sem tilgreind voru í þessum
lundi voru eik og elri.
Samkvæmt geliskum (keltneskum)
lagabókstaf, sem var lögréttumanna-
lög, lá dauðarefsing við því að fella
viss tré í heimildarleysi. Þessi fomi
dómsúrskurður lifir í gömlu írsku
kvæði sem segir að „/ stað þriggja
hluta án anda komi ekkert annað en
þrennt sem anda dragi. “ Hinir þrír
hlutir voru eplatré, heslitré og helgur
lundur. Margir annálaðir lundir Kelta
voru lengi vel notaðir til mikilvægra
athafna svo sem eiðsvarninga og
krýninga.
Samkvæmt fomum lögréttu-
mannalögum var trjám skipt í mis-
munandi flokka eftir göfgi. Til dæmis
töldust sjö trjátegundir til höfðingja-
trjáa og ágæti þeirra var tilgreint sem
hér segir:
Höfðingjatrén
Eik: Stærð, fegurð og akörn til
svínafóðurs.
Hesli: Hnetur og tágar.
Eplatré: Ávöxturinn og börkur-
inn sem var hentugur við sútun.
Ýviður: Viðurinn sem notaður
var í matarílát, brjóstverjur o.fl.
Húlfur: Viðurinn sem notaður
var í vagnkjálka.
Askur: Viðurinn sem notaður var
í vopn og hásæti konunga.
Fura: Viðurinn sem notaður var í
mænisása og þaksperrur.