Almanak Ólafs S. Thorgeirssonar - 01.01.1933, Page 114

112
hafsins, bárust henni til eyrna. Hún vaknaði af svefni og
tók tii starfa. Stórkostleg umbrot og geysimiklar fram-
farir hafa orðið þar hin síðari ár. Svo miklar hafa þær
framfarir orðið, á mörgum sviðum, að það er sennilegt,
að hvergi i öllum heimi hafi jafnmiklar breytingar orðið
á þessu tímabili, eins og einmitt á Islandi.
Ekki erum vér hér vestra að öllu leyti eins og systur
og bræður vorir eru á Islandi . Við höfum oröið fyrir
sterkum áhrifum þróttmikilla þjóða, er að sjálfsögðu hafa
breytt oss að nokkru. Til Islands hafa og borist annarleg
áhrif, af mörgu tægi, er miklu hafa komið til vegar, en
þau áhrif eru ekki að öllu leyti hin sömu og til vor hafa
borist. Dregur þetta því hvorttveggja til þess, að landar
vorir heima og vér hér vestra, erum ekki eins samfeld
heild nú, eins og vér áður vorum.
Þetta hefir ekki farið fram hjá aðgætum mönnum
á Islandi. Þeir sjá vel bilið, sem orðíö hefir á milli þeirra
og vor. Og bil þetta hefir orðið svo mikið í augum sumra
þar, að þeir vilja naumast kannast við lengur, að vér sé-
um Islendingar. Þeir sjá glögt og vel, hversu ólikir vér
erum orðnir. Það sjáum vér einnig. En það er annað,
sem vér sjáum betur en þeir. Vér sjáum hversu líkir vér
erum. Þeir hafa breyzt, og vér sömuleiðis; en það er al-
veg hverfandi í samanburði við það í hjarta og sál þjóð-
ar vorrar, heima og hér, sem ekki hefir breyzt. Hin nor-
rænu einkenni, gáfnafar, lunderni og skapgerð, fylgja Is-
lendingnum hvar sem hann fer. Engin annarleg áhrif, þó
sterk séu, geta nokkurntíma máð þau einkenni i burtu af
þjóðarstofninum.
Fátækir og í flestu vankunnandi komum vér fyrst til
þessa lands. Grunnfærir og illviljaðir þjóðmálaskúmar litu
oss óhýru auga. Þeir töldu oss vera ruslaralýð, er van-
sæmd væri að flytja inn í landið. Vér áttum að vera með
öllu óhæfir til þess að gerast hérlendir borgarar, og full
óvirðing var það talin fyrir gott fólk hér, að hafa nokkuð
saman við oss að sælda. Réttast væri að reka oss úr
landi, svo að ekki gerðum vér stórskemdir og spjöll í hinu
virðulega þjóðlífi þessa lands.
Vel er það kunnugt, hvernig málum vorum var bjarg-
að í það sinn. Hinn tignasti maður landsins, Dufferin
lávarður, frábær atgervismaður, er þá var landstjóri Can-
ada, tók málstað vorn. Gekk hann í nokkurskonar ábyrgð
fyrir oss, að vér skyldum reynast góðir borgarar. Talaði
hann svo djarft i þessu efni, að hann kvaðst hiklaust setja
embættisheiður sinn í veð fyrir að þetta kæmi fram. Hafði
hann ferðast um Island, kynst þjóð vorri og fengið mætur
á henni. Og svo góður maður var Dufferin lávarður, að
þegar hann á embættistíð sinni fór yfirlitsför um Vestur-
landið ,þá gerði hann sér ferð til Nýja Islands, til þess að