Afturelding - 01.08.1987, Blaðsíða 17

w
jafnrétti þegar hann fyrirskipar
að konur skulu þegja í kirkj-
unni? Er um mótsögn að ræða
þegar postulinn annars vegar
viðurkennir þátttöku kvenna í
þjónustunni en hins vegar bann-
ar þeim að tala þegar söfnuður
Krists er saman kominn til lof-
gjörðar?
Til þess að svara þessu er
nauðsynlegt að byrja á að lesa í
samhengi I. Korintubréf 14:26-
40. Hér er Páll að ræða um reglu
á lofgjörðarsamkomum og í
framhaldi af því setur hann fram
reglur um notkun á gáfum and-
ans. í versum 27 og 28, til dæmis,
segir að hver sem er megi tala
tungum, en aðeins tveir eða þrír
í röð, og þá aðeins að einhver sé
til að útlista, annars þegi þeir í
kirkjunni. Á sama hátt segir í
versum 29 og 32 að allir megi spá
(aftur enginn greinarmunur á
kynjum), en aðeins tveir eða
þrír geti með góðum árangri
spáð á hverri samkomu. Stund-
um verður jafnvel smurður spá-
maður að þegja til þess að allt
geti farið fram með reglu (v.30).
I þessu sambandi talar Páll um
það að konur eigi að þegja.
Þetta er auðskilið þegar litið er
aftur á siði og venjur þeirra
t.'ma. Sumir fræðimenn minna
okkur á það að konur höfðu ekki
hlotið formlega menntun í Ritn-
ingunum á sama hátt og karl-
menn og gætu þess vegna hafa
átt í nokkrum erfiðleikum með
að skilja þegar Gamla testa-
mentið var lesið og rætt. I ákafa
sínum að læra og skilja áttu þær
það til að spyrja menn sína um
skýringar á meðan á guðsþjón-
ustunni stóð. Þar sem karlmenn
sátu í aðalhelgidóminum, en
konur á svölum eða á bak við
grindverk, samkvæmt venju
þeirra tíma, þá höfðu slíkar
spurningar truflandi áhrif á
guðsþjónustuna. Þess vegna, til
þess að allt fari fram með reglu,
skipar Páll konum að þegja í
kirkjunni, og spyrja menn sína
heima (v.35). I þessu samhengi
geta vers 14 og 15 ekki verið skil-
in sem almennt bann við þjón-
ustu kvenna í kirkjunni nema
vera mjög afbökuð. Þess í stað
er Páll að hvetja söfnuðinn í
Korintu til þess að viðhafa reglu
í guðsþjónustum sínum, og af
því getur kirkja Krists nú á dög-
um rnikið lært.
En hvað um I. Tímóteusar-
bréf 2:12? Ef ekki er hægt að
nota I. Korintubréf 14:34-35 sem
rök gegn þjónustu kvenna í
kirkjunni þá er örugglega hægt
að nota til þess athugasemdir
Páls í I. Tímóteusarbréfi, og það
hafa margir gert. Samt sem áður
er einnig notadrjúgt að skoða
samhengi þessa kafla. Gordon
Fee og Marcus Barth, vel þekkt-
ir fræðimenn, benda á að á dög-
um Tímóteusar var Efesus mikið
„kvenréttindabæli.“ Þessi mikla
heimsborg var miðstöð átrúnað-
ar hinnar margbrjósta frjósemis-
gyðju Artemisar, öðru nafni
Díönu. Til forna var musteri
hennar eitt af sjö undrum heims,
og hundruð kvenna þjónuðu þar
sem prestar og stjórnuðu trúar-
athöfnum með vændi, opinber-
um samförum, til þess að heiðra
gyðjuna. Þetta kynti undir kven-
veldinu, og konur í Efesus voru
að seilast eftir drottnunarstöð-
um í þjóðfélaginu, svo að virð-
ingu og friði var ógnað. Gott
dæmi er Cara Afrania, lögmað-
ur og eiginkona rómversks þing-
manns. Hún var svo áköf í rétt-
arhöldum að þingið ákvað að
útiloka alla kvenlögfræðinga frá
réttarsölum að eilífu vegna
hegðunar hennar. Með hliðsjón
af slíkri ómenningu virðist ólík-
legt að margir myndu aðhyllast
kristni ef konur væru í röðum
leiðtoganna, og framar öllu
beindist áhugi Páls að því að
fagnaðarerindið yrði á engan
hátt hindrað. Fræðimenn halda
því fram að af þessum ástæðum
hafi Páll ekki leyft konum í Efes-
us að skipa leiðtogastöður. Jafn-
vel þótt vers 13 til 15 séu ekki
rannsökuð í þessari umræðu,
sést þegar þau eru skoðuð í ljósi
annarra ritningarstaða að þau
geta ekki skilist sem sönnun á
því að konur séu óæðri eða van-
hæfari til þjónustu, þarsem ann-
ars staðar minnir postulinn les-
endur sína á jöfnuðinn sem fagn-
aðarerindið boðar (t.d.
Galatabréfið 3:28). Þar sem
fagnaðarerindið gerir ekki
greinarmun á kynjum og ljóst er
af öðrum ritum að Páll ber mikla
virðingu fyrir kvenkyns sam-
starfsmönnum má draga þá
ályktun að þessi kafli innihaldi
tímabundnar reglur til þess að
mæta ákveðnum aðstæðum og
megi því ekki túlka sem almennt
bann við þjónustu kvenna í söfn-
uði Krists.
Frh. í næsta blaði