Muninn - 01.04.1966, Blaðsíða 10

leit og íhugun nemenda á sviði bókmennt-
anna. Inn í þetta mætti ílétta leiðsögn og
æfingu í upplestri og framsögn, en kennslu
í hinum talaða þætti málsins er mjög ábóta-
vant. Það er hreinlega ekki gengið eftir því,
að nemendur lesi íslenzku sómasamlega,
skýrt og með réttri hrynjandi, og afleiðing-
in er sú, að margir nemendur eru bókstaf-
lega ekki læsir. Þá væri ekki óviðeigandi,
að íslenzkukennarar hefðu með höndum til-
sögn í ræðulist og rökfræði og hluti íslenzku-
tímanna væri notaður til þess. Nemandi
mundi þá flytja stutta framsöguræðu og
síðan væri málið rökrætt að fundarhætti og
reynt að leita að kjarna þess. Kennarinn
mundi svo eftir föngum reyna að leiðbeina
og gagnrýna bæði flntning allan og rökvísi.
Þetta mundi örugglega auka lilutlægni,
dómgreind og heilbrigða rýni nemenda.
Þetta væri einnig mjög góður undirbúning-
ur fyrir þátttöku í málfundum, en þeim eru
nú ætluð tvö ósamliæfanleg hlutverk, svo
árangurinn verður næsta bágborinn.
Eg held, að málfræðistaglið sé of ríkjandi
í íslenzkukennslunni. Mér finnst alves
ófært, þegar skáldverk eru limlest og sund-
urbrytjuð af málfræðigreiningu. Auk þess
er ég alls ekki viss um, livort málfræðigr'ein-
ing miðar að fullkomnari tjáningu, fegurri
og skilmerkilegri, og nákvæmari skilningi,
eða hvort öll þessi þekking á smáatriðum
og sundurliðun málsins er til þess fyrst og
fremst að pekkja málið eins og málvísinda-
menn. Ég held, að það gæfi eins góða raun
að fara ítarlegar í merkingarfræði (orðskýr-
ingar) nútíðarmáls og auka iifandi orðaforða
nemenda. Það mundi betur stuðla að skýr-
leik í tjáningu og hugsun, heldur en þekk-
ing á undirflokknm og stofnum ein-
hverra orðflokka. Ég er alls ekki á móti mál-
fræðinámi, því það stuðlar vissulega að
réttri notkun málsins, en mér finnst bara
of langt gengið stundum á því sviði.
Tungumálakennslan finnst mér vera dá-
lítið misheppnuð. Það er ekki lögð næg
áherzla á að þjálfa nemendur í að beita
þeirri litlu þekkingu, sem þeir öðlast í mál-
unum. Það ætti að leggja meiri áherzlu á
framburð og lifandi notkun málsins í stað
þess að fást við svo furðulega mikið við ná-
kvæmar textaþýðingar. Það væri óhætt að
minnka svolítið orðaforðann, sem nemend-
um er ætlað að læra, til þess að þeir réðu
betur við minni skammt og gætu notfært
sér hann. Einnig er tilvalið að láta nemend-
ur skrifa meira frá eigin brjósti á erlendum
málum.
Þá finnst mér, að kenna ætti þýzku í stað
frönsku í 6. s, en kenna frönsku 4—5 tírna
á viku í 5. s og taka stúdentspróf í frönskn
upp úr 5. bekk. Franskan er hvort eð er svo
fjarlæg, en aftur á móti er þýzkan farin að
skýrast í 5. bekk og því mjög gagnlegt að
halda henni áfram í 6. bekk (5 tíma á
viku).
Tveir enskutímar á viku í 5. s. eru alveg
gagnslausir og væri miklu nær að auka
enskukennslu í 4. bekk, útrýma um leið
latínunni og taka þá stúdentspróf í ensku.
Þá er það sögukennslan, sem er í ískyggi-
legu horfi. Hvergi nýtist tíminn verr. Ég
gerði um daginn athugun í mínum bekk,
og mér virtist, að í mesta lagi 3—4 tækju
eftir því, sem fram fór milli kennarans osr
þess, sem „uppi“ var. Þetta er í rauninni
mjög eðlilegt, þar eð ekki er rætt um annað
en það, sem í bókinni stendur, — efni, sem
þarfnast ekki nauðsynlega skýringa — enda
ógerlegt að fara út fyrir bókina, ef komast
á yfir námsefnið á núverandi vísu. Það fljóta
auðvitað með athugasemdir og viðbætur,
en slíkt fellur alveg inn í unrrætt sanrtal og
fer því franrhjá flestum. Þetta er staðreynd,
senr einnig kennarar lrljóta að gera sér grein
fyrir. Vafalaust væri betra, ef lrætt væri að
taka upp, en í stað þess nrundi kennarinn
brýna raust sína og halda snrá yfirlitstölu
unr kaflann og lífga efnið með því að segja
ýtariegar frá einlrverju því viðkomandi.
Onnur leið og öllu nýstárlegri er sú að
sleppa lrreinlega öllum þorra sögutímanna,
og setja fyrir svo senr þriggja vikna yfirferð
118 MUNINN