Heimilisblaðið - 01.09.1945, Qupperneq 14

174
HEIMILISBLAÐIP
ástaratlotum og lagaskilnaði, og þó ekki um
annað að gera en lúta valdi hemiar — gömlu
konunnar. Þegar öllu var á botninn livolft
var þá líklega pokinn með tilheyrandi öllu
viðkunnanlegri en slíkt konuríki. Að öllu
þessu fljótlega athuguðu settist ég hjá gamla
manninum við kirkjudyrnar og tók að spyrja
hann spjörunum úr. Mér varð fljótt ljóst,
að þarna var maöur, sem vert var að kynn-
ast og tala við, bráðgreindur maður og al-
úðlegur, sem þekkti sögu þessarar sveitar
langt aftur í tímann eins og fingur sína. Það
hefði vissulega verið gaman og gagnlegt að
mega tala við Magnús í ró og næði og jafn-
vel ferðast með lionum þarna um nágrennið.
En tími okkar félaga var naumur og nokk-
uð áliðið dags.
iÉg labbaði um kirkjugarðinn með Magn-
úsi. Hann benti mér á leiði, sem hann 8agði,
að síðast hefði verið jarðað í. Austan undir
kirkjugaflinum varð mér starsýnt á eitt leiði
sökum þess að það var eina leiðið í kirkju-
garðinum, sem á var lítilsháttar minnismerki.
Er það þó ekki annað en trégirðing komin
að falli. Magnús sagði mér, að þarna væri
jarðaður Árni sýslumaður Gíslason, en liann
bjó í Krýsuvík um nokkurra ára skeið, sem
kunnugt er, og var liann þar húsbóndi, er
mig bar að garði, sem fyrr segir. Og nutum
við, ég og félagar mínir, hinnar mestu gest-
risni og höfðingsskapar, sem Árni sýslumað-
ur var kunnur fyrir á sinni tíð. Svona eru
örlögin. Nú var ég allt í einu staddur við
legstað míns forna gestgjafa og ég hörfaði
skref aftur á bak. Þaraa mátti ég ekki stíga
með skó á fótum á jafn lielgan stað og bæla
græna grasið umliverfis leiðið lians, ef til
vill raskaði ég með því grafarró liins mæta
manns.
Ég bað Magnús að lofa okkur að sjá kirkj-
una, sem nú er íbúðarliús lians, og var það
auðsótt. Þama var þá rúm lians við austur-
gafl framan verðan. Það var þá ekki annað
en liúsgaflinn, sem aðskildi liöfðalagið og
leiði hans forna húsbónda, Árna sýslumanns.
Það er ekkert ýkja langt frá veruleikanum,
að þar hvíli liúsbóndinn og þjónninn við
sama höfðalagið, þótt annar sé lífs en liinn
liðinn. Sjaldgæft er þetta, en Magnús hefur
tekið ástfóstri við kirkju og kirkjugarðinn
og allt annað í Krýsuvík.
Mér er í barnsminni, að ég heyrði tala®
um liinn stórbrotna búferlafhitning Ár»a
sýslumanns austan frá Kirkjubæjarklaustr*
og lil Krýsuvíkur. Hann var sýslumaður Skafl'
fellinga og bjó stórbúi á Kirkjubæjarklaustn-
Það má nærri geta að slíkir búferlaflutw
ingur á þeirri tíð var engum heiglum heuti
öll þessi vegalengd og allar þær stórár,
allt varð að flytja á hestum (á kiökkuiu)
sundleggja hestana og ferja á smábát allaH
farangur yfir stórvötnin. Hvernig mundi uu'
tímakynslóðinni geðjast að slíkum vinnU'
brögðum?
Ég heyrði talað um, að sauðfé Árna sýslu'
manns hefði verið um 1200 talsins, er haö®
fluttist að Krýsuvík. Ef það væri satt, haffl
eflaust ekki margir bændur á Islandi ver'
ið fjárfleiri en hann á þeirri tíð.
Árni sýslumaður var faðir liins vinssela
læknis Skúla, sem lengi var liéraðslæknjr
í efri hluta Árnessýslu. En synir Skúla erU
þeir Sigurður magister og ritstjóri og ÁrUl
húsgagnasmíðameistari í Reykjavík.
Mér er sagt, að nú sé Hafnarjarðarbæt
eigandi Krýsuvíkur. Er það vel farið, að Pa^
land lenti lijá því bæjarfélagi, úr þvl
íslenzka ríkið var ekki svo framtakssaint a
eignast það. Það er sagt að Hafnfirðing°r
hafi í liuga stór áform í Krýsuvík, enda efl1
þar margbrotnir ræktunarmöguleikar. Hafn
firðingar eru líka allra manna líklegasúr
til þess að bæta þessum eyðijörðum í Kry811
vík upp giftuleysi liðinna ára.
Ég get ekki lokið svo við þessar huglel
ingar mínar um Krýsuvík, að ég minnist e
ofurlítið frekar á kirkjuna og kirkjugar
inn þar.
Kirkjan þar og kirkjugarðurinn eru í 1111,1
um auguin lielgir dómar, og þessa ne f _
dóma má með engu móti eyðileggja. KirbJ1
garðinn verður að girða og breyta í ' ;>g ^
trjá- og skrúðgarð og vanda þar allt til se.
bezt. Kirkjuna verður að byggja að 11 >J^
í sama formi og hún er, og á sania stí\j
Kirkjan á sjálf víst ekki grænan eyri s°r
endurbyggingar, en livað munar
ríkið um slíka smámuni? Það er verl'
reisa lir rústum gamlar kofarústir ínn
Frh. á bls. 192
íslenzka
ð a°
uin