Heimilisblaðið - 01.07.1964, Blaðsíða 3

Eyja Róbinsons Crusoes
Róbinson Crusoe hefði án efa orðið stein-
hissa, ef honum hefði gefizt kostur á að
óeimsækja eyjuna sína öðru hverju nú á
tuttugustu öldinni. Upp úr 1980 hefði hon-
Um t. d. komið mjög á óvart að sjá fiski-
Uata á veiðum skammt undan landi og fylla
nvern kassann af öðrum af verðmætum
fjski — til útflutnings. Ekki hefði hann
f*®ur orðið undrandi við þá vitneskju, að
_mnar voru á reglubundnar skipaferðir
uiilli hinnar fjarlægu eyjar hans úti í
miðju reginhafi og stórborgarinnar Val-
Puriso í Chile. Líklega hefði honum orðið
nugsað til sinnar eigin bátssmíðar með
uokkurri angurværð.
Ef hann hefði þessu næst komið til eyj-
ai’innar svo sem tíu árum síðar, myndi
uudrun hans ekki hafa orðið minni. Þá
uefði hann séð hvert skipið eftir ananð
Sl8ia þar til hafnar, hermenn ganga á land,
Uytízku hermannastöðvar skjóta upp koll-
uium, loftvarnabyssum komið fyrir, já,
•lufnvel séð hinn gamla helli sinn notaðan
sem loftvarnabyrgi. Þá hefði Róbinson að
0 ^um líkindum orðið gersamlega orðfall,
Prjádagur, hinn dyggi þjónn hans,
efði áreiðanlega kastað sér á grúfu og
®Pt hástöfum.
En Chile-hermönnum hefur líka áreið-
anlega fundizt það harla merkilegt, er
Pnir stigu þar fyrst á land, á eynni Más-á-
. lm'ra, einni af Juan Fernandez-eyjunum
1 Pyrrahafi, 600 kílómetrum fyrir vestan
Valpariso. Á hæsta tindi eyjarinnar hafa
þeir komið auga á stóra töflu sem bar
nafn, — ekki nafn Róbinsons Crusoe, held-
ur Alexanders Selkirks, sem sagt er að
hafi búið á eynni um margra ára skeið.
Alexander þessi Selkirk var nefnilega fyr-
irmyndin að Róbinson Crusoe, sem aðeins
er skáldsögupersóna.
Varla mun fyrirfinnast nokkurt barn
eða fullorðinn maður í hinum siðmenntaða
heimi, sem ekki hefur lesið eða heyrt talað
um Róbinson Crusoe. Kynslóð eftir kyn-
slóð hefur sökkt sér niður í söguna af því,
hvernig Róbinson fór að því að komast
af á þessari eyðieyju. En í hverju eru
eiginlega töfrar þessarar frásagnar fólgn-
ir? Svotil daglega heyrum við ævintýra-
legar frásagnir, sem eru þúsund sinnum
æsilegri en þessi tilbreytingarlausa frá-
sögn af lífi Róbinsons á eyjunni. Jarð-
skjálftinn á eynni fannst okkur að vísu
skelfilegur á sinni tíð, en hvað var hann
á móts við þau eldgos og jarðskjálfta, sem
við höfum síðar heyrt um og kostað hafa
þúsundir mannslífa?
Nei, töfrarnir við Róbinson Crusoe eru
einmitt fólgnir í því, að allt það, sem hann
varð fyrir á eyðieyjunni, er eins konar
spegilmynd af reynslusögu mannsins frá
fornu fari, sett fram á svo fábrotinn hátt,
að við skiljum hana öll fyrirhafnarlaust.
Líkt og hann hafa forfeður vorir orðið
að berjast fyrir lífi sínu með handstyrk og