Heimilisblaðið - 01.12.1965, Blaðsíða 8

Uppgröftur undir Péturskirkjunni.
Merkasti fundur biblíulegrar
fornleifafræði.
Víðtækar undirbúningsrannsóknir höfðu
þegar fyrirfram sannfært forstjóra hinnar
páfalegu stofnunar til kristinna fornleifa-
rannsókna, að leitin að legstað Péturs yrði
að fara fram í grundvallarhæð konstant-
ínsku basilíkunnar. Uppgröfturinn sýndi
einnig, að þetta var rétt. Hinir páfalegu
„sampietrini" (iðnaðarmenn Vatikansins)
höfðu ekki unnið lengi með rekum og hök-
um, áður en eldgamall, leyndardómsfullur
heimur kom í ljós. — Péturskirkjan var
byggð ofan á stórum kirkjugarði frá fyrstu
öld kristninnar. Stór greftrunarstaður kom
í ljós, metra eftir metra. Ekki var unnt
að nota vélar við þetta starf, þær mundu
ekki aðeins eyðileggja það, sem fyndist,
heldur gætu þær einnig orðið hættulegar
undirstöðum kirkjunnar. Rúmgóðar leg-
hallir og skrautlegar öskukrukkur geymdu
jarðneskar leifar heiðinna Rómverja. —
Seinna voru einnig kristnir menn jarð-
settir þarna. Mósaikskreytingar frá fyrstu
tímum kristninnar, sem fundust, eru frá
3. öld og eru því eldri en allar aðrar, sem
kunnar eru. Einnig fundust skrautlegar
steinlíkkistur frá seinni tímum kristn-
innar.
Mög athyglisvert var að sjá, hve erfitt
undirbúningsstarf hafði orðið að vinna til
þess að koma hinum mikla grunnfleti hinn-
ar miklu fimm-skipa basilíku í sömu hæð
og gröf Péturs. Þessi krafa hafði knúið
byggingarmeistarann til þess að koma upp
stórum stuðningsveggjum, þar sem halli
var í landslaginu. Enda var kirkjan byggð
á Vatikanshæðinni. Jafna varð nokkurn
hluta hæðarinnar, á öðrum stöðum varð
að fylla upp. Þar sem bannað var með
lögum að eyðileggja grafirnar, var þakið
tekið af mörgum grafhvelfingum og þær
fylltar mold. Engin merki fundust um
gömlu hringleikjahúsveggina, en grafar-
minnismerki um Rómverja einn, gaf mjög
nákvæmlega til kynna, hvar þeir höfðu
verið. Áletrunin á minnismerkinu gefur
nefnilega til kynna hinztu ósk Rómverj-
ans — hann vildi hvíla fast upp við hring-
leikahúsið.
Því lengra sem starfinu miðaði áfram,
þeim mun augljósara varð það, að öll þessi
mikla bygging hafði verið miðuð við ákveð-
inn punkt beint undir höfuðaltarinu. Og nú
var starfinu beint að þessum miðpunkti.
Sjö metrum undir gólfi Péturskirkjunn-
ar, beint undir höfuðaltarinu, var komið
niður á grafhvelfingu. Herbergið líktist
litlu leghöllunum, sem eru kunnar af öðr-
um rómverskum grafhýsum, en þessi er
skreytt með kristnum mósaikmyndum.
Ein þeirra sýnir fiskimann með öngul
(Pétur), önnur Góða hirðinn, sú þriðja
Jónas í gini stórfisksins.
Á gólfinu og veggjunum hafa pílagrím-
ar frá 1. og 2. öld skilið eftir merki sín
til endurminningar. Það eru ýmist ótil-
höggnar marmaratöflur eða heitspjöld
með áletrunum, svo sem: „Heilagur Pétur,
bið þú fyrir oss“, eða „Pétur, bið þú fyrir
oss í neyð vorri“. Slegnir peningar frá
Germaníu, Gallíu, Dónárlöndum, slavnesku
Austurlöndum, Bi'etlandi og Alpalöndun-
um liggja tvístraðir um allt — auðsjáan-
lega gjafir helgaðar legstaðnum.
Loks uppgötvuðu vísindamennirnir súlu
í múrvegg einum, sem var auðsjáanlega
byggður síðar. Yfir gröf postulans, í brekk-
unni á Vatíkanhæðinni á að hafa staðið
,,sigurmerki“ (trofeum). Þessi súla hlýtur
að vera leifar af þvá.
Daginn, sem gröf Péturs kom í ljós, lok-
uðu varðmennirnir hliðum Péturskirkj-
unnar, og Píus XII. fór niður í grafhvelf-
inguna til þess að skoða merkasta fund-
inn í sögu kristinnar fornleifafræði.
Eftir margar rækilegar rannsóknir var
allur vafi útilokaður. öll smáatriði í sam-
bandi við uppgröftinn, allar stoðir undir
tímasetningunni voru svo dregnar saman
í skýrslu um fundinn, „Esplorazione sotto
la Confessione de San Pietro in Vaticano",
sem var prentuð í takmörkuðu upplagi,
1500 eintökum. Og þá fyrst, er fremstu
sérfræðingar í heiminum höfðu farið yfh'
og metið frásögnina, var almenningur lát-
inn vita um fundinn.
I skýrslu Vatikansins er ekkert minnzt
á krukku úr brenndum leir, sem fannst í
grafarklefanum. 1 henni voru leifar af
228
heimilisblaðið