Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1917, Síða 139
iðunn,
Um smitun og ónæmi.
133
landi gæti komið til mála að nota hana, enda er
taugaveiki óvíða jafn algeng og hér. Það er sannað,
að þeir, sem bólusettir eru, fá síður veikina, og fái
þeir hana, verður liún venjulega vægari en ella.
Onæmi þetta stendur líklega 1—3 ár. Ver gengur að
lækna veikina með þessu bóluefni, sé hún byrjuð,
enda er það skiljanlegt. Það er meira að segja nokkur
hætta á því, að bólusetningin geti gert ógagn i stað
gagns, ef sýkin er orðin of mögnuð — með því að
binda gagnefnið, sem þegar er myndað, og draga það
frá hinum lifandi gerlum, sem þá eiga hægra með
að tímgast, og í annan stað með því að auka inn-
eilrið, sem þá gæti orðið örðugl að þola.
Samskonar bólusetningaraðferð er einnig notuð
sem varnarmeðal við svartadauða og kóleru og
þykir blessast vel.
Berklabóluefnið eða- Tuberkulínið heíir um
mörg ár verið notað til að lækna berklaveiki, bæði
hér á landi og annarsstaðar, en enn eru skiftar skoð-
anir um gagnsemi þess. Árangurinn er að minsta
kosti vafasamur.
Við ýmsum langvinnum sjúkdómum, sem stafa af
algenguin graftrargerlum, svo sem við kýlasýki,
hafa menn notað bólusetningar til lækninga og þótt
gefast allvel.
IJá er að nefna þá bólusetninguna, sem er fyrir-
mynd allra annara bólusetninga og heíir orðið til
mestrar blessunar fyrir mannkynið — bóluselninguna
við bólusóttinni. Hún er einnig sú langelzta þeirra,
120 ára gömul. Enski læknirinn Jenner tók eftir
því, að mjaltakonur gátu smitast af kúm. sem höfðu
hina svokölluðu kúabólu, og þessar konur urðu svo
ónæmar fyrir bólusótlinni. Hann hugði því að kúa-
bóla og bólusótt væri samskonar veiki. Honum hug-
kvæmdist, að smita menn með þessari meinlausu
kúabólu og bólusetti fyrstu manneskjuna 1796. Síðan