Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1924, Blaðsíða 35

IÐUNN
islenskir fálkar og fálkaveiðar fyrrum.
273
ýkt, sanni að vísu ekki, að konungur haíi notað
sjálfur þessa fálka til veiða, þá er hitt víst, að þessar
veiðar voru stundaðar þar framan úr öldum.
þegar veiði með fálkum var besta skemtun tiginna
manna í flestum löndum Norðurálfu og stunduð af
kappi einkum í Englandi, Frakklandi og Þýskalandi,
var ekki kyn þótt eftirspurn væri mikil eftir góðum
veiðifálkum. í inörgum löndum var lítið um fálka
og fóru þeir þverrandi sökum veiðifíknar manna.
NorðurlandafáJkar þóttu öðrum betri, en bestur
íslands-valurinn (falco islandicus), sem talinn var
greinast í þrjár höfuðtegundir eftir lit. Grávalur, hálf-
hvítur og hvitvalur (falco candidus), sem þótti ágæt-
astur allra bæði sökum fegurðar og veiðiþrótts.
það hefir ekki liðið á löngu frá byggingu landsins
þar til íslandsvalurinn varð þektur um mörg lönd
sunnar í álfunni. Útflutningur fálka hefir því hafist
snemma, enda eru valir í Grágás taldir meðal verð-
mætra fugla með álftum og gæsum, sem óheimilt
var að veiða í annars manns landi (Grg. II. Lbþ.
bls. 436). En hin fyrstu rök þess, að íslenskir fálkar
voru dýrmætir gripir, mun í íslenskum ritum vera
að finna í ræðu Einars Þveræings (Hkr. k. 125),
þar sem hann telur meðal þeirra hluta, sem sendi-
legir eru Ólafi konungi, hauka, það er vali. í ritum
útlendinga er og íslenskra fálka snemma getið.
Giraldus Cambrensis (Gerald de Berry), er uppi var
á Englandi á 12. öld, lærður maður og mikill höfð-
ingi, getur í riti sínu »Topographia Hiberniæ« ís-
lands, og segir að i þessu landi fáist stórir og ágætir
fálkar og haukar (Landfrs. I, 63—64). Giraldus var
mjög með Hinreki II. Englakonungi og Jóhanni
landlausa, en þeir voru báðir veiðimenn miklir og
höfðu frábæra unun af veiði með fálkum. Á þessum
öldum var fálkaflutningur frá Noregi til Englands
mjög tíður, bæði sem verslunarvara, en þó einkum
Iðunn VIII. 18