Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1926, Blaðsíða 18

96
Einar H. Kvaran:
IÐUNN
komna í tilverunni viðgangast*. Það er ekkert óviðráðan-
legt fyrir hug vorn, að guð sé ekki alt af að taka fram í
fyrir mönnunum og afstýra því illa, úr því að hann hefir
sent þá ófullkomna út í tilveruna og gefið þeim jafn-
framt nokkurt frjálsræði. Viðfangsefnið er hitt: hvernig
stendur á því, að ekki er byrjað með oss fullkomna,
heldur ófullkomna, og að veru vorri og umhverfi er
svo háttað, að vér verðum að brjótast áfram eftir þroska-
brautinni? Vér getum ekkert um það fullyrt, hversvegna
þetta þarf að vera svona. En hitt vitum vér að svona
er það. Vitanlega ofbýður oss oft, hvað syndin er mikil
í veröldinni, og allir örðugleikarnir og öll vitleysan, og
alt þetta, sem þjáir mennina. En eg held, að oss ofbjóði
þetta einkum, þegar vér fáum ekki flutt hugann nógu
langt og ekki lyft honum nógu hátt — þegar vér miss-
um tökin á þeirri sannfæring, að stefnt sé að göfugu
og háleitu markmiði með tilveruna, að verið sé að leiða
mennina áfram til fullkomnunarinnar, þó að hægt fari.
Trúarbrögðin hafa haldið þessari hugsjón fram, og hún
hefir verið mönnunum óumræðanlega mikilsverð. Árangur
sálarrannsóknanna hefir, eftir því sem eg lít á, veitt
henni ómetanlega staðfesting.
Eg kannast svo sem við það, að það er örðug glíma
að fást við gátur tilverunnar, eins og þá, sem hér er
um að tefla. Margar þeirra liggja dýpra en skynsemi vor
fær kafað, eða eru ofar en hún getur flogið. En hverjir
örðugleikar sem á því kunna að vera að samrýma ein-
veldiskenninguna þeirri reynslu, að syndin hefir komist inn
í heiminn og helzt við í honum, þá er það víst, að tví-
veldiskenningin léttir ekkert undir fyrir oss í því efni.
Ef vér förum að reyna að rekja út í æsar þá hugsun,
að frumöflin í tilverunni séu tvö, jafn-máttug og hvort
öðru andstætt, þá komumst vér áreiðanlega í botnlausar