Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1926, Page 40

118
Þorkell Jóhanneson:
IDUNN
til er gott að minnast þeirra manna, er gert hafa Noreg
frjálsan. —
í máli því, sem hér fer á eftir, verður leitast við að
lýsa stuttlega, eftir því sem efni eru til, hinu yngsta af
stórmennum Noregs í heimi andans —: Knut Hamsun.
II.
Knut Hamsun er fæddur 4. ágúst 1859, og er hann
því meir en hálf-sjötugur að aldri. Æfi hans hefir verið
harla mislit, og skrykkjótt nokkuð, einkum framan af.
Hann er alinn upp norður í landi, munaðarlítill og van-
ræktur af mönnum. Einveran og skógarnir heilluðu
hann fast, þá þegar á barnsaldri, enda hafa fá skáld
Iýst áhrifum náttúrulífsins af meiri ást og innilegra skiln-
ingi en hann. Um fermingaraldur var honum komið í
læri hjá skósmið, og má af því marka skilning hinna
norðlensku meðbræðra á hæfileikum drengsins og gáf-
um, og ráða þar af nokkuð, við hvílíkt ofurefli andi
hans átti að etja einmitt á þeim árum, er mest veltur á
samúð og hollri vegleiðslu. Skömmu síðar, 18 ára að
aldri, ritaði Hamsun þó og lét prenta fyrstu sögu sína:
Björger. En mjög er sú frumsmíð talin gölluð sem lík-
legt má þykja, er höfundurinn var næstum barn að aldri
og allri reynslu, og hafði sem minstrar fræðslu notið.
En hér varð það til bjargar, að pilturinn var fæddur
rithöfundur. Og þessi fyrsta tilraun leiddi til þess, að
hann fór fyrir alvöru að finna til krafta sinna — og
þröngu kjara. Burt með skósmíðið, skáld skyldi hann
verða! Nú hófst barátta hans. Hann varð að byrja frá
rótum til þess að ná hæsta takmarkinu, sem honum
hafði hugsast. Og hann varð að komast fljótt, svo seinn
sern hann var orðinn fyrir. Alt varð hann að læra: en
lífið sjálft átti að kenna honum. Engan átti hann að og