Kirkjuritið - 01.07.1935, Síða 22

270
Hinn almenni kirkjufundnr. Kirkjuritið.
komulagi, sem lengstum hefir reynst vel í höfuðatriðum, enda
sniöið eftir landsháttum og þörfum fóiksins, sem verður að
vera áfram meginreglan. Við og við urðu á því breytingar,
helzt þannig, að sóknaskipun riðlaðist, kirkjur lögðust niður á
einum stað eða voru upp bygðar á öðrum, eða t. d. tvær sóknir
sameinuðust í eina, alt eftir þvi sem henta þótti og til meiri
þæginda borfði á eina eða aðra lund. í hvert skifti mátti kalla,
að þetta væri aðeins smábreytingar samkvæmt eðlilegum þróun-
arreglum og því, sem innri og ytri ástæður buðu.
Fyrst eftir aldamótin síðustu fer að bera á hreyfingu í þá
átt að sameina prestaköll meir en áður hafði þekst, og með
lögunum frá 1907 (nr. 45, frá 1(>. nóv., um skipun prestakalla)
mátti segja, að stofnað væri af hálfu löggjafarvaldsins, í fyrsta
sinni á landi hér, til gagnbreutinga með allmiklum sameining-
um, sem varð til fækkunar presta til mikilla muna. Þessu undu
menn misjafnlega, en breyttar ástæður gerðu það að verkum,
að víða var kleift að taka sameiningunni með tillátssemi, að
m. k. til reynslu, þótt sumstaðar sé hún óviðunandi enn í dag.
Stendur það ti! bóta og leiðréttinga, ef vel er, en eigi til frekari
skemda.
Þrátt fyrir þetta er þó enn stofnað til mikillar röskunar á
prestakallaskipuninni hér á landi, sem eigi eru dæmi til áður,
allra sizt var þess að vænta eftir það, sem aðgert var með lög-
unum frá 1907 og vissulega var fullmikið. Tillögur milliþinga-
nefndar í „launamálum", sem fluttar hafa verið á (yfirstand-
andi) Alþingi, fara í rauninni fram á gerbgltingu i þessum efn-
um, og verða að teljast blábert óvit, bæði frá hugsunarinnar og
framkvæmdamöguleikanna sjónarmiði. Þegar sameina á nú, ef
þessar tillögur næðu fram að ganga, prestaköllin unnvörpum
og þar með fækka prestum, tuu’t nær upp aff helmingi, þá sjá
allir, sem vilja hafa augun opin fyrir þessum hlutum, að slíkt
nær ekki nokkurri átt, ef kristnihaldi á að vera borgiö i land-
inu, og verður að efa, að hugur á því hafi allskostar fylgt máli
hjá nefndarmönnum. Undir öllum atvikum hefir þeim þá skot-
ist hrapallega. Hitt er augljóst af nefndarálitinu, á fleirum slöð-
um, að þekkingu hefir þá brostið á ýmsu því, er fyrir lá, því
að rneira að segja er þar eigi allskostar farið rétt með stað-
reyndir, og má þá fara nærri um, hversu sumar bollalegging-
arnar eru grundvallaðar. (Margt af þesskonar hefir verið rakið
á öðrum stöðum og á kirkjufundinum voru mörg dæmi tilgreind).
Það verður að setjast sem frumskilyrði, að allir, sem kvaddir
eiu til þess að fjalla um þessi mál, hvort sem er í nefndum
eða utan nefnda, gangi til þeirra starfa með fullum og einlœg-