Kirkjuritið - 01.07.1935, Blaðsíða 25

Kirkjuritið.
Hinn almenni kirkjufundur.
273
köllum. Áriö 1737 eru prestaköll hér á landi 198, en 1880 eru
þau lögákveöin 141, en með lögum nr. 45, 16. nóv. 1907 er þeim
enn fækkað niður i 105, en við hefir verið bætt síðan með sér-
stökum lögum Hólsprestakalli í Bolungarvík og Mosfellspresta-
kalli í Kjaiarnessprófastsdæmi, svo að nú eru lögleg prestaköll á
landi hér að minsta kosti 107, og eitt þeirra tvímenningspresta-
kall. Nú er enn stefnt að stórfeldri fækkun, þannig að landið
ait sé 59 prestaköll og þjónandi prestar 61.
Hvað er nú það, sem mælir með þessari fækkunarhugmynd?
Er hér verið að koma á móti óskum þjóðarinnar? Er hag presta-
stéttarinnar betur borgið með því að fækka þeim? Er séð betur
fyrir þrifum og þróun kirkjunnar með því að fækka þjónum
hennar? Eru aðstæður orðnar svo breyttar síðan 1907, að tíma-
bært sé að ætla 61 sama starf og þá var ætlað 108, þó að þjóð-
inni hafi fjölgað að minsta kosti um fjórðapart síðan? Þessar
og fjölmargar aðrar spurningar hljóta að vakna hjá manni,
þegar um þetla mál er að ræða. Við skulum því athuga spurn-
ingarnar í þeirri röð, sein ég rakti þær fyrst.
Þá er fyrst að athuga: Er með fækkunarfrumvarpi nefndar-
innar verið að koma á móti óskum þjóðarinnar? Um það þarf
ekki að ræða langt mál. Það eru aðeins 3 eða 4 ár síðan stjórn
Prestafélagsins sendi fyrirspurnir til allra héraðs- og safnaðar-
funda landsins um það, hvort þeir óskuðu breytinga á núver-
andi skipun sókna og prestakalla, með tilliti til fækkunar. Um
90% af svörum fundanna voru neitandi. Þjóðin óskaði ekki eftir
breytingum í fækkunarátt. Með þeim svörum almennings má
skoða, að þjóðarviljinn sé greinilega gefinn.
Þá er önnur spurningin: Er hag prestastéttarinnar betur
borgið með því að fækka prestum og stækka verkahring þeirra?
Þar er nú þegar komið að því atriði, sem formælendum fækk-
unarinnar verður feitastur biti i munni. Það hefir löngum kveð-
ið við, og það með réttu, að prestastéttin hafi búið við fátækt
og lítil laun, og verið óverðuglega látin bera minna frá borði,
heldur en aðrar launaðar starfsmannastéttir þjóðféiagsins. En
um leið hefir kveðið við, að þetta væri svo fjölmenn stétt, að
þjóðin hefði ekki ráð á að launa hana sómasamlega. Það væri
þvi ekki annars úrkostur, ef bæta ætti hag hennar, en að fækka
prestunum að miklum mun. Þetta kemur greinilega fram í áliti
og greinargerð launamálanefndar, og verður þess vart i um-
sögn hennar, að hún þykist með tillögum sínum gera prestun-
um vel til hæfis, með þvi að hækka laun þeirra að verulegum
mun, en krefjast hinsvegar af þeim meira starfs og gefa þeim
viðari verkahring.
18