Kirkjuritið - 01.06.1960, Page 18

256
KIRKJURITIÐ
ar skorður við því — frekar en öðrum félögum? Mér finnst
það vandséð og torskilið. Má þó telja að nokkru eðlilegt, að
álit héraðsfunda geti komið til í þessum efnum, þar sem þeir
hafa með höndum endurskoðun fjármála hinna einstöku safn-
aða.
Ýmsir munu hafa haldið, að ákvæði þau, sem nefnd hafa
verið, giltu enn og farið væri eftir þeim. En svo er ekki. Með
lögum um kirkjugjöld árið 1948 var stofngjaldið hækkað
verulega, en jafnframt var felld niður sú heimild, að hækka
það samkvæmt hinu fyrra ákvæði, en leyft að hækka það með
síðari aðferðinni — og þó því aðeins, að gjöldin nægi ekki til
almenns rekstrar. Verður ekki séð, að hins vegar sé söfnuðun-
um ótvírætt leyfilegt að leggja á sig nokkrar auknar byrðar,
hvað sóknargjöldin áhrærir í sambandi við kirkjubyggingu. Ef
til vill heldur ekki nýjar framkvæmdir!
Þetta virðist óneitanlega fáránlegt. Hitt er þó enn verra,
hvað það er stórbagalegt. Til dæmis um það má nefna þetta.
Einn af nýjustu og stærstu söfnuðum landsins er nú að reisa
sér kirkju. Þar var fyrir hendi samþykkt safnaðarfundar og
safnaðarstjórnar að hækka kirkjgjöldin um liðlega þrjátíu
krónur á mann í 1—3 ár, á meðan á kirkjubyggingunni stæði.
Mundi þetta nema um 60—80 þúsund króna tekjuhækkun á
ári, án þess að vitað væri, að það sætti neinum andmælum.
En svo kemur upp úr kafinu, að það er bannað með lögum!
Má ekki kalla slíkt hreinustu fyrirmunun?
Sumir hafa bent á, að unnt væri ef til vill að túlka lögin
svo frjálslega, að safnaðarfundur gæti leyft hækkun safnaðar-
gjaldanna með því að taka hundraðshluta af útsvörunum. Og
svo er að heyra, að þeir hinir sömu teldu það sanngjarnari leið.
Vera má, að það mætti til sanns vegar færa, ef grunnur út-
svaranna væri réttur — sem hann ekki er. En auk þess, að
heimildin fyrir þessari hækkun er líka áreiðanlega vafasöm
í mörgum tilfellum, kemur það til, að þessi leið er ill — -
ekki ófær í sumum söfnuðum landsins. Til eru sem sé bæjar-
félög, svo sem Reykjavík og Kópavogur, sem leggja myndar-
legan skerf til bygginga kirkna. Og hann er vitanlega tekinn
af útsvörum manna. Þar mundi því þykja lítt viðeigandi að
skattleggja menn þar aftur samtímis á sama hátt til kirkju-
legra þarfa, að nokkru verulegu leyti a. m. k., þótt flestir eða