Kirkjuritið - 01.12.1970, Blaðsíða 30

460
KIIlKJUItlTIÐ
Nú er koinið' fram til 1600 og með 17. öldinni fjölgar mjög
lreimildum og nákvæmni lýsinga er meiri. Frá visitazíu Brynj-
ólfs biskups Sveinssonar 1641 fáum við fyrstu lýsinguna a
Borgarkirkju, sem byggð var að sama hætti og venja var uni
torfkirkjur. Lýsing visitazíunnar er á þessa leið: 26. Septein-
beris. Kirkjan að Borg undir Eyjafjöllum á Klambrarland,
Borgartungur nema bréf fram komi. Með Klambrarlandi fylgj11
4 liundruð fjöru, 9 málnytukúgildi. Innan kirkju: Einn hökull
af fustan með grænum krossi, lieill og bærilegur. Yænn sloppui'.
Glitað altarisklæði með brún, ísaumaðar með stólum, allt
heilt og bærilegt. Onnur altarisbrún, lítil. Corporalis dúkur
vænn með tveimur götum. Silfurkaleikur með patínu og kopar-
stétt. Vantar silfur fyrir koparstétt eftir máldaganum. Tvser
koparpípur yfir altari, vænar og bærilegar. Maríulíkneski
fornt. Vantar írskan kross. Klukkur þrjár eftir máldaga. Er
til ein klukka lítil, önnur brotin, þriðju vantar. Bífalar biskup-
inn staðarhaldaranum að sækja til dóms og laga allt, bvað
kirkjuna vantar á máldaga Herra Gísla Jónssonar og fá dóm-
inn liandskrifaðan til Skálbolts innan næstu 12 mánaða að
öllu forfallalausu. Þar liggur undir staðurinn, 40 hundruð.
Kirkjan í sjálfu sér væn og stæðileg ineð flest öllum nýjuni
viðum, altari og prédikunarstól. Kórinn allur þiljaður og tvö
stafgólf í framkirkjunni. Hurð á járninn og þil bak og fyrir
kirkju. Kvenloft í kirkju og þil milli kórs og kirkju kvenn11"
megin“.
1 Stóru-Borg bjó 1641 Jón Björnsson og átti nokkurn lilut
jarðarinnar. Kann hann að liafa verið af ætt Hjalta og Onnu-
Frá þessum visitazíudegi Brynjólfs biskups er óvenjulegur
atburður skrásettur í visitazíubókina: „Það meðkennumst við
eftirskrifaðir menn, sr. Jón Magnússon prestur að Hóluiu,
Skógum og Borg, Miðbæli og Steinum undir Eyjafjöllum °r
Jón Björnsson kirkjuverjari að Borg, Sigurður Jónsson, Hallur
Arnason, Pétur Gissursson, að biskupinn Meistari Brynjólfui'
Sveinsson gjörði sitt löglegt embætti í visitatione uppá persónu
og embætti strax eftir prédikun Anno 1641, 26. Septembris,
sem var sá 14. sunnudagur trinitatis, er hann af Guðs orði
vandlætti og ætlaði að leiðrétta Guðs orða foröktun, sem geng-
ur í þessu landi, gagnaðist hönum það eigi vegna báreystis, seiu
Þorsteinn Ásbjarnarson upp vakti, so hann, biskupinn, varð
A