Kirkjuritið - 01.12.1978, Blaðsíða 12

stjórna framkvæmdum í Skálholti og
fór að veita fé ríflega. Þetta var gleði-
efni og sigur. En sá skuggi fylgdi, að
mjög markvíst var gengið á snið við
þau samtök áhugamanna, sem höfðu
fylkt sér saman í Skálholtsfélaginu. Á
bak við þetta var kirkjupólitík. Því er
ekki að leyna. Ég hafði látið þá von í
Ijós, að Skálholt gæti sameinað, þar
gætu menn tekið höndum saman og
orðið samstíga í sókn að einu marki,
og látið dægurþras og ríg þagna. Sú
varð ekki raunin alls kostar. Skál-
holtsfélagið varð að þoka til hliðar.
Við höfðum stefnt að því að gera það
að landssamtökum og 1954 var
skipulögð almenn fjársöfnun um allt
land. Höfðu margir tekið að sér að
hafa forgöngu íþví máli, hverásínum
stað, en það var sr. Jón M. Guðjóns-
son, sem af sínum alkunna dugnaði
og eldmóði skipulagði þessar víð-
tæku aðgerðir. En fyrir þetta var
brugðið fæti svo að minna varð úr en
til var stofnað. Allt um það og þrátt
fyrir allt, sem miður fór, þá sigraði
Skálholt. Kirkjan eignaðist það aftur
að lögum og henni hefur miðað áleið-
is í því að eignast það í raun, helga sér
það með því að auka og efla aðild
staðarins að sögu sinni og lífi í nútíð.
Gjör þú, Drottinn, tákn til góðs
- Hefur hugsjónin um Skálholt
breytzt við tuttugu ára setu á biskups-
stóli?
- Hugsjónin um Skálholt hefur ekki
breytst. Efnislega get ég heilum huga
250
endurtekið og áréttað allt, sem ég hef
á þrjátíu ára skeiði sagt þeirri hugsjón
til vitnis. Aðstaða hefur tekið breyt-
ingum og vígstaða hlýtur alltaf að hafa
áhrif á viðbrögð í sókn og vörn. En
stefnan breytistekki.
Þegar litið er um öxl, er ég þakklátur
fyrir það, sem á hefur unnist. Þegar
það er hugleitt í sambandi við ástand,
skilning og horfur, þegar merkið var
hafið, þá væri það guðlaus blindni að
meta það ekki við Drottin. Og við þjóð
sína. Ég endurtek og strika undir: Við
Drottin og viö þjóð sína.
Það var mikið átak í upphafi að vekja
til skilnings á því, að forsendan fyrir
öllum skammlausum aðgerðum >
Skálholti væri viðurkenning á því að
þar var helgidómur kirkjunnar. Það
var biskupssetur. Það var kirkjulegt
menntaból. Þær staðreyndir sögunn-
ar voru þau vébönd, sem ráðamenn
urðu að virða. Og til þess að þau yrðu
virt þurfti að halda þessu á lofti af fullri
einurð. Og fyrst og fremst þurfti kirkj-
an og hennar fyrirsvarsmenn að skilja
þetta og virkja áhuga og skilning
sjálfrasín.
Við í Skálholtsfélaginu töldum eðli'
legt að tengja hugsjónina um biskups-
setur þeirri staðreynd, að vígslubisk-
up Skálholtsbiskupsdæmis forna var
til. Hann þurfti að fáaðseturíSkálholti
og raunverulegt hlutverk sem biskup-
Mörgum þótti hér of langt gengið-
öðrum of skammt þegar frá leið-
Ýmsir töluðu um tildur þegar talað var
um biskupsstól í Skálholti. öðrum
fannst ekki minna hlýða en að bisK-
upsstóll landsins yrði fluttur þangað-
Persónulega hefði ég ekki kosið
annað fremur, þegar ég lenti í því að