Kirkjuritið - 01.12.1978, Qupperneq 46

ferðalagið. Kemur þar fram að Einar
hélt fyrirlestra almenns eðlis fyrir 60
aura, en bauð svo andafundi ef menn
borguðu aukaþóknun, á Vestfjörðum
kr. 5, en á Akureyri og Húsavík kr. 10.
Þá er sagtfrá því að Bríeti Bjarnhéð-
insdóttur hafi verið meinaður að-
gangur á Húsavík og Stefáni Stefáns-
syni á Akureyri. Var Skúli Thorodd-
sen aðstoðarmaður miðilsins um
Vestfirði allt suður á Mýrar. Einnig er
því lýst, að andi Þórðar á Hala hafi
komið fram á Bolungarvíkurfundin-
um, en Þórður reyndist í fullu fjöri
þegar betur var að gáð (eins og fyrr
kom fram).
Enn segir Lögrétta: ,,En að sá mað-
ur, sem sumir ætlast til að taki innan
skamrns við æðsta embætti landsins,
skuli geta látið spyrjast um sig, að
hann lafi eins og lóðadrellir aftan í
andaloddara í pakkhúsum til og frá
um landið — það er auma háðung-
in“.
Einar Hjörleifsson og Björn Jóns-
son svara ásökunum andstæðinga
sinna í ísafold (XXXV, 70, 14. nóv.
1908), en Skúli bar hönd fyrir höfuð
sér í Þjóðviljanum (XXII, 50-51, 14.
nóv. 1908). Segir þar m. a. viðvíkjandi
anda Þórðar: „Dettur ritstjóra ,,Lög-
réttu" í hug að allir sem dánir eru og
voru ef til vill stórlygnir fyrir andlátið,
séu nú orðnirsvo breyttir, að þeirgeti
ekki brugðið fyrir sig lýginni, ef þeim
býður svo við að horfa?“
3
Það vekur athygli, að eftir öll æsi-
skrifin fyrri hluta ársins er eins og
284
málið detti niður hjá blöðunum, og í
u. þ. b. hálft þriðja ár er fremur lítið
um málin rætt. Það má teljast eðlilegt
að andatrúarmenn hafi sig lítt í
frammi eftir hinn mikla aðsúg sem
gerður var að þeim. Menn, sem eru
foringjar í stjónmálabaráttu, geta
ekki leyft sér að gerast slíkir skot-
spænir hæðni og brigzlyrða eða
verða að almennu aðhlátursefni. Vit-
að er að margir stuðningsmenn
Björns Jónssonar voru mjög á móti
þátttöku hans í tilraununum, ekki
hvað sízt Valtýr Guðmundsson. Einn-
ig virðast hafa orðið leiðindi innan
Tilraunafélagsins sjálfs, og höfðu
margir sagt sig úr því snemma ársins,
þ. á. m. Indriði Einarsson og hans
fólk. Vartalið að ósæmileg framkoma
miðilsins væri orsök þess.
En nú fóru miklir tímar í hönd,
stjórnmálalega séð, því að stóru mál-
in 1906 voru alþingismannaförin,
blaðamannaávarpið og boðun kon-
ungskomu og hóps danskra þing-
manna og ráðherra 1907 ásamt
væntanlegum óformlegum viðræðurn
um stöðulögin í því tilefni. Víst má
telja að andatrúar-stjónmálamenn
hafi talið vænlegast að segja sem
minnst frá dulrænni reynslu þegar a
reið að safna sem flestum veraldleg-
um stuðningsmönnum. í ísafold 5-
maí 1906 (XXXIII, 28) ræðir Björn
Jónsson um það hvort fundir Tij-
raunafélagsins eigi að vera blaðamál
yfirleitt. Reyndar hafi alltaf staðið til
að gefa út sérlegt málgagn um fund-
ina, en til þess hafi ekki fengizt friður
fyrirofsóknum.
í blaðinu 1. júní (XXXIII,35, 1906)
biður „Fililepes" ritstjóra þess að