Kirkjuritið - 01.12.1978, Blaðsíða 47

skrifað sé áfram um spíritisma í blað-
iö. Lofar Björn því að ekki verði farið í
algjört bindindi um minniháttar at-
hugasemdir um þetta mikilsverða
roál, en ,,því verði upp frá þessu ætlað
sérstakt málgagn".
I Þjóðviljanum 20. október sama ár
(XX, 49,) segir Skúli Thoroddsen að
nú eigi að gefa út sérstakt blað um
tNraunir Tilraunafélagsins og fari
éetur á því en að blanda spíritisma
lr|nan um pólitík, deilugreinar og
annað. Allir hljóti að sjá að þetta mál
eigi ekkert skylt við þjóðmálin og eigi
a|ls ekki að ráða atkvæðum manna
Öegar til þingkosninga komi. Þetta sé
óllum Ijóst og því eigi þjarkið og
Þrefið í Reykjarvíkurblöðunum ekki
aö hafa nein áhrif á þau mál. í sömu
9rein lýsir Skúli því yfir, að hann sé
einn af stofnendum Tilraunafélags-
'ns. Virðist koma skýrt fram hér hvers
Ve9na blöð stjórnarandstöðumanna
h®tta að skrifa um starfsemi Til-
raunafélagsins um langa hríð og
draga mjög úr öðrum fréttum af
andatrú.
Reykjavík (VII,48, 27. okt. 1906)
Se9ir hið margboðaða tímarit anda-
trúarmanna enn ókomið og hafi
aldrei verið annað en fyrirsláttur einn,
^ii að fóðra það að ísafold og Fjall-
^°nan hættu skyndilega að tala um
andatrúna. Vera má að þessi skoðun
Jóns Ólafssonar hafi við einhver rök
aö styðjast, — eitt er víst að mál-
ðagnið kom aldrei út.
1 Frækorni (VIII,42, 24.okt. 1907) er
Sa9t að ísafold og Fjallkonan hafi
oeðið því sem næst óbætanlegt tjón
ariö áður við að þrédika andatrú. Það
Verður því á allan hátt að telja eðlilega
þá afstöðu stjórnarandstæðinga að
draga úrskrifunum.
En ætla hefði mátt að stjórnarsinn-
ar færðust nú allir í aukana og hrós-
uðu sigri. Því fer þó fjarri.Blöð þeirra
leggja málefnið einnig á hilluna allt
sumarið 1906 og langt fram á haust,
og ekki gott að vita hvað valdið hefur.
Undir blaðamannaávarpið miðjan
nóvember rituðu ritstjórar Fjallkon-
unnar, ísafoldar, Þjóviljans, Ingólfs,
Norðurlands og Þjóðólfs og ritstjóri
Lögréttu tjáði sig samþykkan ávarp-
inu. (í því var m.a. ákvæði þess efnis,
að fslenzk sérmál mætti ekki bera
upp í ríkisráðinu danska og einnig að
ísland skyldi vera frjálst sambands-
land við Danmörku). Einhveraðdrag-
andi hefur verið að samkomulaginu
og hugsanlegt er að í því sambandi
hafi verið ákveðið að taka þetta við-
kvæma mál af dagskrá að sinni. Þá
kann og að vera að annað komi til:
Áhugi almennings á splritisma gat
ekki til frambúðar fylgt skilyrðislaust
pólitískum línum, þó svo að stjórn-
málaleiðtogar gerðu hann að pólit-
ísku máli. Má í því viðfangi benda á
grein f Þjóðviljanum (XX,10, 28. feb.
1906) þar sem sagt er frá tilrauna-
hópum sem risið hafi upp út um land
og séu stjórnarliðar þar víða við-
riðnir, t. d. hafi heimastjórnarprestur
einn verið kærður af sóknarbörnum
sínum. Stjórnarblöðin megi því vara
sig á óhróðrinum. Ekki er þvf ólík-
legt að hér sé að finna skýringarnar á
hinni einkennilegu ró sem færist yfir
málefnið allskyndilega. Óhætt er að
segja að deilurnar komist aldrei fram-
ar á sama stig þótt þær taki sig að
einhverju leyti upp aftur. Til dæmis
285