Kirkjuritið - 01.12.1978, Blaðsíða 56

ÞÁTTUR UM GUÐFRÆÐI
ARTICULI CHRISTIANAE DOCTRINAE
Dr. HALLGRÍMUR HELGASON:
Lítúrgískt hlutverk safnaðar
Guðsþjónusta er skipulögð lítúrgía
við samfundi í nafni Jesú Krists. Slík
samkoma fer oftast fram í kirkju. Þar
er sérhverjum þátttakanda ætlað sér-
stakt hlutverk. Allir viðstaddir eiga
hér að leggja sitt af mörkum, til þess
að bera fram lofgjörð til Guðs. Engan
má undan skilja. Enginn er óvirkur
sem meðlimur í þeim kristilega söfn-
uði. „Hver hefir sitt.“
öllum er Ijóst hlutverk prests, með-
hjálpara, hringjara, organista og
kórs. En hvert er þá hlutverk safn-
aðar? Það virðist oft næsta óljóst. Þó
er honum tilskilin ærin þátttaka við
evangelíska guðsþjónustu, ekki að-
eins með nærveru sinni einni saman,
því að enginn lofsyngur með þögn
sinni, heldurmeð lifandi undirtektvið
blessun, bæn og söng.
Almennastur þáttur lítúrgíu er
söngur. Sem lítúrgískur söngur er
hann sungin lofgjörð, upphaflega
aðeins einradda. Hann er andsvar við
orði drottins. Þessvegna hlýtur gjörv-
allur söfnuður að eiga þar aðild. Þög-
ull söfnuður tekur ekki þátt í því lof-
gjörðarembætti, sem skírðum mönn-
294
um er uppálagt. Lítúrgískur söngur án
safnaðar er því óhugsanlegur sam-
kvæmt evangelískri forsendu.
Syngjandi maður birtist sem alls-
herjarinntak eigin eðlis í samruna
orðs og tóns. Við þesskonar tvítengsl
sættast sál og andi og eiga sæla sam-
leið. Hér brúast hinn hörmulegi klofn-
ingur, sem fylgir innra lífi margra
manna. Þar við bætist svo ennfremur,
að líkaminn hefir veigamiklu hlutverki
að gegna í mótun söngs. Við söng er
því maðurinn starfandi með öllum
kröftum anda, sálarog líkama.
Fyrir guðsþjónustulíf er þetta mikil-
vægt, þar sem þá vaknar spurning um
sungna eða talaða lítúrgíu. Predikun
er persónulegt framlag og talmál er
því sjálfsagt. En þegar altarisþjónusta
með bænagjörð ferfram, þáerprestur
forbiðjandi og fulltrúi safnaðar; hann
er í allri sinni veru standandi framm'
fyrir drottni, auðsveipur þjónn hans
eins og allir aðrir safnaðarmeðlimir-
Þá er söngur viðurkvæmilegt tján-
ingarform, en hann ertákn mannsins i
allri sinni heild eins og hann er
ávarpaður og tilkallaður.