Nýjar kvöldvökur - 01.05.1917, Síða 33

ÓFERMDI DRENGURINN.
127
aði Halldór um Ieið og hann lyfti umdir torfu-
endann með Tuma.
»Jæja greyið mitt,« byrjaði Halldór, »útséð
er um það að þú komir í skóla framar. Reir
eru búnir að fella þann dóm yfir þér, að þú
getir ekki lært. Finst þér það ekki efnilegt?«
Rað sást ekki á Tuma að honum kæmi
þetta nokkuð við.
»Rað er nú undir prestinum komið hvort
þú verður fermdur eða ekki,« sagði Halldór
gamli og varpaði mæðilega öndinni.
Tumi glápti upp á hann og sagði ekkert
og skildi ekkert.
Halldór hélt áfram.
»Er það ekki fremur glæsilegt fyrir þig að
verða án fermingarinnar fyrir heimsku og leti?
Heldurðu að þú verðir ekki hafður í hávegum
settur með höfðingjum, þegar menn vita að þú
ert ófermdur?« Gamli Halldór þagnaði um
stund, svo Tumi áræddi að spyrja:
»Er þá nokkuð ljótt að vera ekki fermdur?*
Halldór gamli stanzaði. Honum ofbauð fá-
vizkan. Ró byrjaði hann að ganga aflur um
gólf á hólnum, sem fyrstu vorgrösin voru að
lita grænan.
»Nokkuð ljótt! Nokkuð ljótt, drengur! Er
nokkuð Ijótt að vera guðlaus? Spurðu að því?«
Tumi senti skekli upp á hlaðann um leið
og hann skaut úrsér: »GuðIaus?« Honum var
ekki fyllilega ljóst hvað húsbóndi hans meinti
með því.
»Já, guðlaus! Veiztu það ekki, barn, að
allir, sem ekki eru fermdir, eru líka guðlausir?«
Tumi hafði enn ekki fengið neina skýringu
á því, hvað það væri að vera »guðlaus,« svo
hann spurði í mesta sakleysi:
»Hvað er það að vera guðlaus? Er fjarska
ljótt að vera guðlaus?*
Nú gekk alveg fram af Halldóri.
Hann gekk fast upp að hlaðanum til Tuma:
Guð hjálpi þér, garmurinn þinn! Hvort það
sé Ijótt að vera guðlaus! Hvað það sé að vera
guðlaus! Já, guð hjálpi mér, hvaða ógn er að
heyra þetta.«
Og gamla Halldóri var svo mikið niðri fyrir
að það var ekki fyr en eftir langan tíma, að
liann gat farið að hugsa til þess að útlista þetta
fyrir Tuma. Og röddin var svo þrungin af
ákafa, að Tumi átti ekki slíku að venjast af
Halldóri.
»Hvað heldurðu það sé að vera guðlaus
annað en það að vera óguðlega illur maður,
framúrskarandi vondur, trúa ekki neinu góðu
orði, ákalla aldrei guðsnafn, biðja guð aldrei
nokkurs hlutar; vera eins og skepna, eins og
grjót, sem ekkert vinnur á. Rað er að vera
guðlaus.« Halldór gamli tók allan hólinn í fá-
einum skrefum.
Tumi hafði ekkert að segja við þessu.
Hann hafði fengið glögga lýsing á því, hvað
væri að vera guðlaus. En honum fanst nú raun-
ar sú lýsing ekki eiga að öllu leyti við sig.
Rað gæti vel verið, að hann væri guðlaus eins
og Halldór sagði, en honum fanst hann ekki
vera neitt framúrskarandi vondur fyrir það. Hann
hafði séð fullorðnu mennina — fermda fólkið,
gera margt ljótt, sem hann hafði aldrei gert.
Aldrei hafði hann blótað; aldrei sparkaði hann
í hundana, svo þeir ýlfruðu af sársauka. Aldrei
hafði hann drepið smáfugla, eða barið hestana,
þegar þeir settust fastir í einhverri keldunni
með klyfjar, sem þeir svitnuðu og stundu undir.
En maður mátti líklega gera alt, ef maður var
fermdur.
Halldór gamli byrjaði enn. Röddin var
bæði ásakandi og gremju blandin: »Já, dreng-
ur minn, það er voðalegt að vera ófermdur.
Rað eru ekki nema einhverjir lánleysingjar, sem
þurfa að bera þann kross. Reir menn eiga sér
aldrei viðreisnar von. Peir eru eilíflega glataðir.*
Hann snerist altíeinu aðTuma: »Eða hef-
urðu eklci heyrt, hvað allir foreldrar láta sér
umhugað um, að börnin þeirra komist vel og
sómasamlega í gegnum ferminguna, í kristinna
manna tölu ? Eða heldurðu að það sé einskis-
vert að vera í kristinna manna tölu ? Nei, hró-
ið mitt, það er mikils vert í lífinu. Reim manni
er ekki neitt hættuspii að yfirgefa foreldrahús-