Nýjar kvöldvökur - 01.05.1917, Blaðsíða 34
128
NYJAR KVÖLDVÖKUR.
in, sem hæstur var við ferminguna. Rað er
sama sem að vera hæstur í lífinu, vera mestur
maðurinn, efstur.«
Halldór tók hvíld á meðan hann snýtti sér
og tók í nefið. Hann var sérlega óhófssamur
átóbakinu, þegar hann fór að tala mikið.
»Eða hvar heldurðu að eg hefði staðið
nú, ef eg hefði ekki verið í kristinna manna
tölu? Heldurðu að eg hefði verið eigandi að
þeim reitum, sem mér hafa áskotnast, þó þær
séu ekki miklar, ef eg hefði verið ófermdur?«
Honum varð ósjálfrátt litið í kringum sig.
Hann sá aftan á og yfir Hólsbæinn, fyrir-
ferðamikinn og vel hýstan. Túnið lá í kring-
um bæinn, afgirt, stórt og vel hirt, og lyfti
þúfum og hólbörðum upp í vorloftið gróður-
þrungið og sólhlýtt, eins og það væri að biðja
um blessun vorsins. Lambærnar röltu um það
nær hundrað að tölu, og tíndu makindalega
grænu stráin. Sjö kýr ösluðu niðri í mýrunum
og jafnmargir hestar kroppuðu sinuna af smá-
þýfinu ofan við vallargarðinn.
Halldóri varð svo mikið um, þegar hann
sá þessa sönnun velmegunar sinnar, og mintist
þess, að hann hefði verið útskúfaður bæði frá
guði og mönnum, ef hann hefði verið ófermd-
ur, að hann viknaði af eintómu þakklæti við
skaparann og lotningu fyrir því að vera í krist-
inna manna tölu.
Tumi fór líka að horfa í kringum sig. En
hann gat hvergi komið auga á velþóknun guðs
á þessum fermda manni. Hann hafði einhvern
óljósan grun um, að liann væri ákaflega ríkur
og gæti keypt sér alt, sem hann Iangaði til:
rúsínur, spil og kerti, þó hann raunar gerði
það aldrei. En hann minti að hann hefði ein-
hverntíma heyrt það sagt, að auður Halldórs
mundi ekki stafa af því, að guð hefði svo mikla
ást á honum. Eu hann lét ekkert í Ijós af þess-
uni hugsunum sínum. Hann hélt þær væru
syndsamlegar — óguðlegar, úr því ekki var hægt
að ferma hann. Hann hamaðist því meir að
sundra tóftinni og hlaða torfinu.
Pegar Halldór gamli hafði náð aftur still-
ingu sinni, bjóst hann til að ganga heim aftur.
En það var eins og hann ætti eitthvað eftir.
Hann stóð um stund þegjandi yfir Tuma. Svo
mælti liann í föðurlegum róm:
*Pú veizt, greyið mitt, að eg hef æfinlega
viljað þér vel, og ætlast til, að þú yrðir sjálf-
um þér heldur til sóma en hitt.«
Halldór þagnaði. Hann ætlaðist til að
Tumi áttaði sig vel á því, að hann meinti þetta
og það væri alvara sín.
En þetta var í raun og veru ekkert nýtt
fyrir Tuma. Hann hafði stundum fundið til þess
inst inn í afkimum sálar sinnar, að hann átti
Halldóri alt það gott að þakka, sem fram við
hann kom daglega. Og Tumi hafði fundið til
þess einstöku sinnum, að það mundi vera gott
að mega kalla hann föður sinn.
Halldór tók í nefið, áður en hann tók til
máls aftur.
\
»Rað er nú ekki eftir nema ein leið til þess
að koma þér í kristina manna tölu. Rað er
að presturinn sjái aumur á þér. Eg er að hugsa
um að ganga nú strax suður eftir og tala við
hann. Eg ýti heldur undir hann, og eg trúi
ekki öðru, en að hann geri það fyrir mig; fari
í horngrýti, ef eg trúi öðru. Hann hefur alténd
heldur verið á mínu bandi. Hann má til að
gera það.« Og Halldór gamla fanst það svo
sjálfsagt og víst, að það væri ekki eyðandi orð-
um um annað eins.
Tumi hlustaði á eins og í leiðslu. Hann
átti svo bágt með að skilja í þessu öllu sam-
an. En það fann hann ósjálfratt, að Halldór
gamli, gráskeggjaði, hörkulegi og brúnasíði
maðurinn, sem stóð yfir honum, var að reyna
að bjarga honum yfir þá torfæru, sem hann
áleit að mundi mæta honum örðugust og hættu-
legust á lífsleiðinni. Og hann hljóp upp um
hálsinn á gamla Halldóri.
Hann gekk frá honum heim að bænum.
En Tumi heyrði hann tauta á leiðinni: »Eg trúi
því ekki, fari í horngrýti, ef eg trúi því!«
Halldór gekk inn í hús þeirra hjónanna og
smeygði sér í aðra treyju. Síðan gekk hann á stað.
Hann var ekki nema fáar mínútur suður að
Hrauni. Halldór hitti eina vinnukonuna úti og