Nýjar kvöldvökur - 01.10.1930, Blaðsíða 37

STOLNI UXINN
179
Undirstaðan í guðfræði Frans var hin
sama og i guðfræði kirkjunnar: að Guð
væri einn.*
»Það er aðeins einn Guð — hinn skap-
andi og frelsandi Guð, Guð krossins og
hjálpræðisins, Guð náttúrunnar og náð-
arinnar, — einn Guð eins og það er einn
heimur og einn himinn, — einn Guð lof-
aður og prísaður af öllu sem hrærist og
andar, frá lægsta skorkvikindi til hins
æðsta höfuðengils, frá eilífð til eilífðar«.
Þetta var skoðun Frans og fjær Albi-
gensunum gat hún ekki staðið.
Frans gagnrýndi yfirleitt ekki og reif
ekki niður. Hann var »ókritiskur« á ann-
að en sjálfan sig. í því var hann ólíkur
Valdes.’Nútímasagnfræðingur hefir gert
upp á milli þeirra með þessum orðum:
»Frans var postuli lífsins, Valdes pré-
dikari lögmálsins. Frans boðaði kærleika
Krists, Valdes boðorð Guðs. Frans var
fullur af gleði guðsbarnsins, Valdes var
hinn refsandi vöndur syndarans. Frans
safnaði þeim að sér, sem óskuðu lækning-
ar og frelsis, en lét aðra eiga sig. Valdes
atyrti andstæðinga sína og var hneyksl-
unarhella prestanna«.
Þessi lýsing nær Frans mjög vel, og
sýnir á hvern hátt hann var frábrugðinn
öðrum siðbótarmönnum síns tíma. Þeir
féllu flestir fyrir þeirri freistingu að
snúa umvöndunum sínum að prestastétt-
inni og benda á lesti þeirra og ónytjungs-
hátt, í stað þess að snúa sér að innri um-
bótum hvers einstaklings. Frans skildi
hinsvegar strax, að engum umbótum varð
til leiðar komið nema með siðbót hvers
einstaklings, og þessvegna náði hann
þeim siðbætandi áhrifum á sína samtíð-
armenn sem hvorki refsiræður annara
eða bannfæringar páfanna höfðu getað
áorkað.
Þetta skildist Jóhannesi kardinála
strax. Og við nánari kynningu sá hann
að hugur fylgdi máli, þegar Frans sagði
við hann:
»Guð hefir kallað okkur til hjálpar
heilagri trú og til stuðnings prestum
hinnar rómversku kirkju«.
(Framh.).
Stolni uxinn.
Józk þjóðsaga, sögð ejtir minni.
Endur fyrir löngu var prestur nokkur,
sem nefndur er síra Jón, í prestakalli
einu norðanvert við Ríp. I' sömu sókn var
djákni, en ekki er getið um nafn hans.
Síra Jón þótti ágætur kennimaður á
stólnum, en þó var því einkum við brugð-
ið, hversu dagfarsgóður maður hann var
utan kirkju, mátti þar með sanni segja
að hann væri sönn fyrirmynd safnaðar-
ins, enda var hann virtur og elskaður af
öllum. Heldur var hann fátækur af þessa
heims gæðum, en það rýrði ekki álit hans,
því prestakallið var fátækt heiðakall, og
mátti heita að allir berðust þar í bökkum.
Þó var það einn maður í kirkjusóknum
síra Jóns, sem var meira en bjargálna-
maður, en það var herramaðurinn. Hann
átti allar engjarnar meðfram ánni og það
* Samþykt sem trúarsetning katólsku kirkjunn-
ar á Lateranþinginu 1215.
23*