Sjómannadagsblaðið - 04.06.1961, Blaðsíða 28

kortinu.
Kortin sýna leiðina nálægt Aþenu. Sardis var aðalaðseturstaður Xerxes Persakonungs
í Litlu-Asíu. Persar mættu fyrst mótstöðu frá Spartverjum í Laugaskarði og frá gríska
flotanum nálægt Artemisien. Persar tóku síðan Aþenu, sem hafði verið yfirgefin.
Konur og börn í Aþenu voru send tll Troizen, þar sem taflan fannst.
Úr ritum sagnaritarans Heródóts
um Persastríðin.
Hellusund brúað.
Um það leiti, sem Xerxes Persa-
konungur lagði af stað í hina
miklu herför sína til Grikklands,
hafði hann lokið við að láta brúa
Hellusund, sem aðskilur Evrópu
og Litlu-Asíu. Við Abydos í Litlu-
Asíu og Seatos í Evrópu, þar sem
sundið var brúað, er breidd þess
innan við milu (7 furlongs).
Brýmar voru tvær. Var önnur
gerð af Föníkumönnum, sem not-
uðu hörstrengi, en hin af Egyptum,
sem notuðu sefstrengi. Þegar báð-
ar brýmar vom fullsmíðaðar,
skall á mikið óveður. Brýrnar
stóðust ekki veðrið og ónýttust.
Þegar Xerxes frétti um tjónið,
varð hann reiður mjög og lagði
svo fyrir, að Hellusund skyldi
hljóta þrjú hundruð svipuhögg og
þrælshlekkjum skyldi í það kast-
að. Einnig hefur heyrzt, að hann
hafi sent menn með heitt jám til
að brennimerkja sundið. Hann
lagði fyrir mennina, sem lömdu
sjóinn, að viðhafa eftirfarandi orð
um leið og höggin dundu: „Salta
og ramma sund, herra þinn refsar
þér þannig fyrir tjónið, sem þú
gerðir honum saklausum. En Xer-
xes konungur mun komast yfir
þig með eða án leyfis. Enginn
færir þér fórnir, því vatn þitt er
rammt og gmggugt.” Að ávarpa
Hellusund á þennan gikkslega
hátt var táknrænt fyrir villimann-
lega þjóð. Auk þess að refsa Hellu-
sundi skipaði Xerxes svo fyrir, að
þeir sem stjórnað höfðu brúar-
smíðunum, skyldu gerðir höfði
styttri. Var þessi óhæfa fram-
kvæmd þegar í stað og aðrir verk-
fræðingar látnir hefja brúargerðir
á nýjan leik. Omstuskip (trireme)
og galeiður vom bundnar saman
til þess að styrkja brúna, 360 skip
þurfti í þá, sem var nær
Svartahafinu, en 314 skip í hina.
Skipunum var lagt langsum í
sundið. Þau voru því þversum
undir hinni raunvemlegu brú, sem
þau hjálpuðu til að halda uppi með
því að minnka þungann á brúar-
strengjunum. Sérstaklega þung
akkeri voru lögð út til beggja
handa til þess að halda flotbrún-
um kyrrum, hvojrt sem vindur
blési úr átt frá Svartahafi eða
Egeahafi. Bil voru höfð á þrem-
ur stöðum til þess að skip, sem
sigldu um sundið, kæmust leiðar
sinnar.
Þegar búið var að koma skip-
unum fyrir, var hert á brúar-
strengjunum með trévindum í
landi. I þetta sinn voru ekki not-
aðir hörstrengir í aðra brúna og
sefstrengir í hina, í hvora brú fyr-
ir sig voru nú notaðir tveir hör-
strengir og fjórir sefstrengir, báð-
ar tegundirnar voru jafnar að gild-
leika og gæðum, en hörinn var
þyngri. Hálfur faðmur af honum
vó 114 pund. Næst var plönkum
raðað flötum hlið við hlið ofan á
brúarstrengina. Voru þeir látnir
ná jafnlangt út til beggja hliða og
flotholtin náðu. Plankamir voru
bundnir saman að ofan. Litlum
viðargreinum var dreift jafnt of-
an á plankana, síðan var þakið
ofan á með ofaníburði, sem þjapp-
að var niður. Að endingu var girt
með staurum til beggja hliða. Var
girðingin höfð það há, að múl-
asnar og hestar sæju ekki sjóinn
yfir hana og fældust ekki.
Skipaskurður grafinn
Herstyrkur Xerxes í Grikklands-
förinni á sjó og landi var sá mesti,
sem sögur fara af að fornu. Margt
þurfti að gera, áður en ferðin gat
hafizt. Auk þess að brúa Hellu-
sundi lét Xerxes grafa skurð gegn-
um Aþosskaga, en það er fjalla-
skagi í norðaustur Grikklandi, sem
skagar út í Egeahaf. Úti fyrir
Aþosskaga hafði flotadeild Persa
12 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ