Sjómannadagsblaðið - 04.06.1961, Qupperneq 35

afkomendur uppreistarmannanna á
Bounty og hann vildi kom sér fyrir,
þar sem ekki mundu verða lagðar
fyrir hann of margar spurningar.
Síðan var eyjan, þar sem lítið
gufuskip kom við einu sinni í mán-
uði, eftirtektarvert athugunarefni á
sviði félagsfræði. Ensku og banda-
rísku hóparnir voru með svo mikl-
um séreinkennum og ólíkir, að það
var eins og hvor um sig hefði búið
á sérstakri eyju allan tímann. Hóp-
arnir höfðu ekki einu sinni sama
hvíldardag, því að hvalveiðimaður-
inn hafði verið sjöunda dags aðvent-
ist iog allir afkomendur hans voru
það einnig. Þeir höfðu krosslagða
bandaríska og brezka fána á veggj-
unum hjá sér, en þeir voru einnig
skreyttir myndum af Lincoln, Was-
hington og Grant. Eyjarskeggjar
kunnu einnig nokkrar „ósviknar,
bandarískar mataruppskriftir” og
báru á borð grænar baunir soðnar í
mjólk og einhverskonar graskers-
búðing. Afkomendur Englending-
anna voru alveg jafn eindrengnir
Englendingar.
Enda þótt þessir tveir hópar hefðu
lítinn samgang sín á milli var sam-
vinnan í þágu framfærslu þeirra hin
ákjósanlegasta. A þeim dögum voru
flest ef ekki öll sáðkom af vissri
pálmategund, er seld var um heim
allan, upprunnin á Lord Howe, og
var þetta aðalútflutningsvara eyja-
skeggja. Næstum allt sléttlendi á
eyjunni vai' sandur og kórallar og
þar voru nokkrir pálmlundir og fá-
einir svokallaðir sandvegir, en eftir
þeim drógu stórir hestar sleða, því
að aðeins einn eða tveir vagnar voru
til á eyjunni. Hverju nýfæddu bami
var ætlað ákveðið landssvæði, og
fór stærð þess eftir fjölda eyjar-
skeggja, en einhver ættingi var lát-
inn erja skikann, þar til það hafði
náð fullum þroska. Þegar eigandi
landsins var allur, rann það á ný
til samfélagsins.
Læknir var enginn á eyjunni, en
konurnar voru vel að sér í alls kon-
ar læknisdómum, einkum grasa-
lækningum, og auk þess kunnu þær
að gera við beinbrot,búa um sár og
taka á móti bömum. Þeim fáu ferða-
mönnum, sem til eyjarinnar komu,
var ráðlagt að bjóða sápu, tann-
bursta, ilmvatn eða dúka fyrir fæði
og uppihald. Lord Howe var ágætt
dæmi um samvinnufélag, þar sem
samstarfið féll ekki niður, jafnvel
þótt þátttakendur væru ekki allir
beztu vinir.
Saga Kókoseyja, sem einnig eru
kallaðar Keeling-eyjar eftir einum
fyrsta skipstjóranum, sem þangað
kom, er sönnun fyrir því að þessar
afskekktu eyjar eru ekki ævinlega
látnar í friði, eins og menn kunna
að gera ráð fyrir. Að lokinni gullöld
sjóræningja og þeirra, sem leita að
földum fjársjóðum, settist þar að
skipstjórinn John Clunis Ross ásamt
konu sinni, fjölskyldu og átta sjó-
mönnum, sem höfðu mætur á vist-
inni á afskekktri eyju. Þegar þessi
hópur kom þangað, rakst hann þar
á Alexander nokkurn Hare, sem
verið hafði landsstjóri á Borneo, þar
sem villimenn einir bjuggu. Hann
hafði gnótt fjár og hefði getað setzt
að hvar sem var, en hann hafði einn-
ig komist yfir 40 Malajakonur, svo
að hann taldi það fyrir öllu, að setj-
ast að á eyju, er væri sem allra af-
skekktust.
Þót þarna væri óvígur her 40
kvenna og eins karls, stóðst hann
ekki sókn átta vaskra sjómanna, og
ef til vill hafa konurnar ekki verið
alltof fjandsamlegar þeim. Hare lét
smám saman undan síga fyrir sjó-
mönnunum, uns hann og kvennabúr
hans hafði komið sér fyrir á litlu
hringrifi, sem kallað er í dag Fang-
elsiseyjan. Sundið milli hennar og
aðaleyjarinnar var grunnt og mjótt
— og sjómennirnir gengu í klofstíg-
vélum. Hare reyndi að villa um fyrir
sjómönnunum með því að gefa þeim
allt, sem þurfti til mikillar veizlu,
en daginn eftir hátíðahöldin varð
hann samt vitni að því, að þeir óðu
yfir sundið.
„Ég hélt, að þið mynduð láta
blómagarðinn minn afskiptalausan,
þegar ég sendi ykkur romm og steikt
svínakjöt“! kallaði hann til þeirra.
„Heyrðu, Hare!” svöruðu þeir
hárri röddu. „Veizt þú ekki, að
romm og svínakjöt býr sjómönnum
ekki himneska sælu?”
Skömmu síðar struku konurnar
frá Fangelsiseyju til sjómannanna,
en Hare hélt til Batavíu, þar sem
hann bar beinin. Mörgum árum síð-
ar kom Joshua Slocum við á eyj-
unni, er hann sigldi einn síns liðs
umhverfis jörðina, og kom honum
þá á óvart, hversu barnafjöldinn var
gífurlegur. Börnin virtust skipta
hundruðum. Þau voru öll afkvæmi
þessara 40 Malajakvenna, en ekki
þótti alveg eins víst um faðernið. En
það var rétt, sem Slocum sagði, að
allt virtist vera meira eða minna
sameiginlegt á þessari eyju, þar sem
ekki var lengur hægt að kvarta yfir
einveru.
Ritningarnar og lífið
(NILS FERLIN)
Einn sannkristinn maður sjónir rak
í svofellt guðsorð — um hrafna:
Ei sá þeir né uppskera, safna undir þak,
og samt lœtur Herrann þá dafna.
— Og aleinn hann gekk út á örœfaslóð
og œtlaði að sannprófa þetta.
Að hálfum mánuði, hermir vort Ijóð,
að hrafnarnir fengju sig metta.
(Þýdd ljóð: Magnús Ásgeirsson).
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 19