Sjómannadagsblaðið - 01.06.1969, Blaðsíða 35

Guðmundur Þ. Guðmundsson.
Guðmundur Þorlákur Guðmundsson
fæddist í Skálavík við utanvert Isafjarð-
ardjúp 22. maí 1888 en féll útaf skipi
sínu í blíðviðri þann 15. september
1944. Guðmundur Þorlákur var á sinni
tíð einhver frægasti sjósóknari á báta-
flotanum. Algerlega geiglaus maður og
óhræddur við dauða sinn en þó var
hann annálaður sjómaður enda maður
bráðvelgefinn, sjómaður og honum
hlekktist ekki oft á um dagana.
Þegar Jónatan Björnsson fórst á
Nirði frá ísafirði í desember 1924, hafði
hann verið staddur á balli uppi í Gúttó
og frétti að Guðmundur Þorlákur væri
róinn. Hásetinn, sem átti að vaka um
nóttu til fyrir formann sinn í Sand-
gerði og fylgjast með róðrum hinna,
taldi að það væri enginn róinn, . . .
þó að hann væri farinn þessi á græna
bátnum. Það var sjálfgefið, að hann
væri á sjó. Guðmundur var þá á Gróttu
en hún var græn. Bjarna Ólafssyni fór-
ust svipað orð, þegar Guðmundur var
með línuveiðarann Þormóð fyrir hann.
Torfi Halldórsson spurði þá eitt sinn,
þegax hann hitti Bjarna, hér í Reykja-
vik, hvort einhver hefði róið um nótt-
ina af Akranesi. Bjarni kvað nei við
því, en bætti við eins og Sandgerðing-
urinn — nema auðvitað hann „Guð-
mundur Þollákur."
Þrátt fyrir þessa fádæma elju við sjó-
sóknina var Guðmundur aðgætinn og
laus við að vera angurgapi og hinn bezti
HÖRÐ
SJÓFERÐ
Frásögn
Gísla Jónssonar
sjómaður sem að ofan segir og sérlega
laginn við að finna land í dimmviðri.
Það ljúka allir lofsorði á Guðmund,
sem með honum voru á hans langa for-
mannsferli. Hann féll út af skipi sínu
í blíðviðri 15. september 1944.
Gísli Jónsson, sem þessa sögu sem
hér fer á eftir, hefur sagt er Dýrfirðing-
ur og var alllengi til sjós en hefur um
mörg ár verið starfsmaður hjá S. H.
Hann lýkur miklu lofsorði á Guðmund
Þorlák, þó að hann dragi það ekki und-
an, sem allir vita sem þekktu Guðmund,
að hann lét ekki deigan síga við sjó-
sóknina, þó að gæfi á bátinn. Og hefst
þá saga Gísla.
Það var árið 1942, að ég var stýri-
maður á mótorbátnum Jóni Þorlákssyni,
rúmlega fimmtíu tonna báti en skip-
stjóri á honum var hinn þjóðkunni sjó-
sóknari og aflamaður Guðmundur Þor-
lákur Guðmundsson. Við vorum á úti-
legu með línu og hafði verið komið fyr-
ir beitingarskýlum á bátnum. Þau voru
rammger mjög, rekin saman úr tommu
þykkum plönkum. Við hófum veiðarn-
ar 8. janúar og vorum að veiðum ýmist
í Faxaflóa eða við Breiðafjörð.
Aðfaranótt sunnudagsins 18. janúar
var vindur hægur suð-suðaustan og
sæmilegt sjóveður og við lögðum 120
lóðir 10 sjómílur misvísandi suður frá
Lóndröngum. Veður hélzt áfram sæmi-
legt alla baujuvaktina og kl. 6 um morg-
Gísli Jónsson.
uninn var byrjað að draga. Þá var kom-
inn kaldi og hafði vindur heldur geng-
ið til austurs —- og var sem næst suð-
austan. Loft var grúað og undiralda
þung af vestri, og því tvisjóa og heldur
leiðinlegt vinnuveður. en mjög sæmi-
legt linuveður. Það var strax slítings-
fiskirí. Við höfðum ekki dregið nema
rúmt tengsli, þegar línan gekk í sund-
ur. Það átti að vera Ijósbauja á öðru
bóli frá, en það virtist hafa slokknað á
henni, því að við fundum hana ekki.
Þá var ekki um annað að gera en bíða
þess að birti af degi til að hægt væri
að finna ból og halda áfram drættinum.
Við fundum belg strax og eldaði af
degi, en með birtingunni fór vindur
ört vaxandi af sömu átt eða suðaustri
og um hádegisbilið var komið landsunn-
an skafningsrok á suðvestan öldu, sem
einnig fór vaxandi og var þarna um
hádegisleytið komið hið versta sjóveð-
ur og fylgdi því úrhellisrigning. Það
var sífellt að ganga í sundur línan og
varð okkur tafsamt við dráttinn. Ég var
við að gogga, svo -sem vani er stýri-
mannsins og hafði ég band um mig,
svo að mér skolaði ekki fyrir borð, því
að lunningin var lág við línuhjólið.
Klukkan tvö um daginn varð véla-
maðurinn þess var að vélin hitaði sig á
fremri sveifaráslegu og var þá ekki um
annað að ræða en stöðva hana til að
ganga úr skugga um, hvað að væri. Það
kom í Ijós að brætt var úr legunni, en
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 21