Sjómannadagsblaðið - 01.06.1969, Blaðsíða 22

Maðurinn
sem vann
styrjöldina
Eftir Robert Buckner
í.
Síðla vetrarkvölds árið 1927 var ég á leið
til Englands að loknu leyfi, sem ég hafði
eytt meðal vina minna í Cologne í Frakk-
landi. Brussel-hraðlestin var orðin langt á
eftir áætlun og ég man að hún hægði á sér
í myrkum Ruhrdalnum á leiðinni til belg-
ísku landamæranna, eins og hún óttaðist
rauða glampana frá stálbræðsluofnunum,
sem báru við himinn í fjarska.
Þetta var í janúarmánuði og kuldinn var
bitur. Vatnið seytlaði niður klefarúðumar
vegna hitakófsins inni og frostsins úti.
í Duren fór ég út á brautarpallinn til
þess að anda að mér röku næturloftinu.
Þegar ég kom aftur inn í klefann var eini
ferðafélagi minn, sem þar var, vaknaður.
Hann tróð í pípu sína og horfði fjarrænu
augnaráði út á stöðvarpallinn.
„Hvaða staður er þetta?“ spurði hann á
þýzku.
„Eg held að það sé Duren,“ svaraði ég á
ensku og brosti.
„Nú, emð þér brezkur?" hváði hann með
vakandi áhuga, um leið og hann bar log-
andi eldspýtu að pípunni.
„Nei, ég er amerískur," svaraði ég.
„Einmitt," muldraði hann og kveikti i
pípunni.
Lestin ók hægt í gegnum borgina, yfir
Ruhrbrúna og ljósin á fljótaprömmunum
glitruðu á svörtu yfirborði fljótsins. —
Skyndilega brá fyrir á norðurhimni rauð-
um loga á ný, sem varpaði leyndardóms-
fullum undirheimabjarma á eyðilega slétt-
una og fjallháa gjallhraukana.
„Þetta landslag gæti verið ímynd hel-
vítis!"
„Helvítis!11 Englendingurinn hló stuttara-
lega. „Þeir setja helvíti vel á svið hérna.
Eitt þeirra beztu.“
„Hvað eigið þér við?“
„Stál!“ svaraði hann hranalega, tók út úr
sér pípuna og benti með henni út yfir
landslagið. „Stál í vopn og skotfæri!" Og
svo hélt hann áfram í lægra rómi eins og
hann væri að tala við sjálfan sig: „Fíflin,
djöfuls fíflin! Fengu þeir ekki nóg af því
síðast?"
Þessi athugasemd frá einstaklingi þeirrar
þjóðar, sem venjulega er fátöluð og gætin
í orðavali vakti athygli mína, og ég fór að
virða þennan ferðafélaga minn fyrir mér
að nýju.
Hann virtist vera um fimmtugsaldur, hár
og þreklega vaxinn, en andlitssvipurinn
markaður þjáningum. Osjálfrátt kom mér
í hug eikartré, sem dauðinn hefði snert
efstu greinamar á. Grá augun voru hvöss,
en þó vingjamleg. Hann var í dökkum
flónelsfötum, blárri skyrtu, óvönduðum,
brúnum skóm, en vel burstuðum. Dæmi-
gerðum klæðnaði Englendings á ferðalagi
erlendis.
Farangur hans var snjáð ferðataska og
ferstrendur böggull, vafinn í brúnan
pappír, sem lá við hlið hans i sætinu. Af
biturlegu orðalagi hans, þegar við minnt-
umst á styrjöldina og öðru látbragði álykt-
aði ég, að hann myndi vera fyrrverandi
foringi úr hernum.
„Haldið þér að Þjóðverjar séu að víg-
búast að nýju?“ spurði ég. Mér þótti það
ótrúlegar fréttir, því nýverið hafði ég ekki
séð annað en fátæka vesalinga gera tilraun
til að gleðjast við jólatrén sín.
„Þeir geta aldrei gleymt. Þeir eru eins
og Irar, baráttuþjóð. Tíu, tuttugu ár —
þeir geta beðið. En hamingjan hjálpi okk-
ur þegar þeir verða tilbúnir aftur.“
„En Þjóðabandalagið mun stöðva þá,“
mótmælti ég, haldinn hugsjónaeldmóði
æskunnar.
„Ojá,“ og hann brosti í kampinn. „Þjóða-
bandalagið, ég gleymdi því. Nei, gerið yður
engar grillur um það, drengur minn; jafn-
vel hið mikla hugvit kanans mun ekki
hjálpa okkur þá. Hvorki dollarar ykkar,
eða herir, er ég hræddur um.“
„Satt er það,“ samsinnti ég. „Það yrði
ekki svo auðvelt að bendla okkur við slíkt
aftur. Það, að vinna styrjöldina, varð okk-
ur dýrkeypt reynsla.“
„Nú?“ sagði hann spyrjandi, „svo það
var Ameríka, sem vann stríðið? Mjög at-
hyglisvert. Ég hefi oft hugsað um það,
hverjum sá heiður bar í raun og veru.“
8 SJOMANNADAGSBLAÐIÐ